موسیقی در آینه حوادث و اتفاقات اجتماعی

مدت ها است که این وبلاگ نواهای ایرانی از روزهای خوب خودش فاصله گرفته است و همان طور که می بینید هر ۵ ماه یک بار به روز می شود

مدت ها است که این وبلاگ - نواهای ایرانی - از روزهای خوب خودش فاصله گرفته است و همان طور که می بینید هر ۵ ماه یک بار به روز می شود! در واقع به سال بگویم بهتر است! البته سعی می کنم از این به بعد با تحرک و پویایی بیشتری در خدمت تان باشم. شاید گرفتاری های زندگی مجال اندیشیدن برای نوشتن را کمتر فراهم می کند، اما مسأله اینجا است که گفتنی ها را بارها گفته و نوشتنی ها را هم نوشته ایم و من نمی دانم که دیگر از چه باید نوشت و گفت! موسیقی مسیرش مشخص است، بقیه هستند که سعی در منحرف کردن این مسیر دارند. مثلاً برای اینان چه بنویسیم که ای دوست عزیز! کاری به کار ما و دل و هنرمان نداشته باشید؟! زهی خیال باطل!!!

مطلب امروز در چند سطر بسیار خلاصه به حضور شما دوستان ارایه می شود. ظاهر مطلب، ساده، اما تعریف پر معنی دارد. شاید با صرف نوشتن در یک وبلاگ، به تمامی جنبه های مفهومی مسأله نتوان پرداخت، اما اشاره جزیی به آن، می تواند به تفکر در موضوع بیشتر کمک کند.

- حادثه تلخ تصادف ما، باعث ریزش باران عنایت الهی و لطف دوستان بر شهر دل غمگین ما بود. خوش باشید که مهربانی تان ما را دل خوش نمود.

● ناقوس جنگ ...

نوای ساز و آواز برای تحریک جنگاوران و انقلابیون و جنبش ها در تاریخ جنگ های ملل و اقوام و انقلاب ها را بارزترین وجه مشترک موسیقی و حوادث بایستی بدانیم. این اصطلاح از همان دوران باقی مانده و در موارد دیگر هم کاربرد مشخصی پیدا کرده است. در مجموع موسیقی بر تحریک هیجانات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بسیار تأثیرگذار بوده است. در تاریخ سیاسی کشور ایران نیز موسیقی همواره جایگاه با اهمیتی را در اتفاقات موجود برعهده داشته است. شاید در دید نخست این سخن بی معنی جلوه نماید، اما نگاهی به حوادث سال های نخستین انقلاب، تعریف واضح و مبرهنی را از این قضیه می تواند به دست دهد. کانون چاووش، نماد عینی بحث ما است که بار هنری جریان انقلاب را به خوبی به دوش می کشید که هنوز هم با گذشت سال ها، یاد و خاطره آن مجمع با پخش تصانیف ساخته شده در آن، در دل ها زنده مانده است و حتی در همین برهه زمانی هم تأثیر بسیار بر ذهن و اندیشه صاحبان فکر دارد. در مجموع نقش موسیقی در توقف خونریزی ها یا به صدا درآوردن ناقوس انقلاب ها در سطح جهان، بی ارتباط با ذهن شفاف اکثر هنرمندان و همقدمی آنان با مردم و ایجاد یکدلی و اتحاد بارها بر همگان ثابت شده است. با این حال باید دید در اتفاقات تازه در سطح جهان، موسیقی و موسیقیدانان همان نقش بارز تاریخ گذشته را می توانند ایفا نمایند تا هنر نقش خود را به فنّاوری های نوین خواهد داد. شاید مبحث نوینی تحت عنوان "روان شناسی جنگ و انقلاب با کمک موسیقی" به صورت کاملاً تخصصی، راه های تازه ای را برای درک مفهوم این قضیه بر روی علاقمندان بگشاید که البته نیازمند بررسی دقیق و موشکافانه است. بدیهی است نوشتن یک بندی در این باب، فقط و فقط برای یادآوری موضوع و بازگشایی یک پرونده بسته در حوزه موسیقی است.

● از ناقوس عزا تا رقص چوبی! ...

تولد، ازدواج، مرگ؛ زندگی انسان و تولید نسل، چنین چرخه ساده ای دارد. می میرد، برایش ناقوس عزا به صدا درمی آورند. شاید موسیقی در این بخش، محرک ترین محرک ها باشد، به خصوص در مملکت ما که تخصص گریاندن از هر راهی وجود دارد، این مسأله خود را بیشتر نشان می دهد و به اصطلاح با موسیقی - منظور نوحه خوانی نیست. - نمک بیشتری بر زخم داغداران می پاشند! از سوی دیگر در مراسم شادی و به خصوص عروسی ها، موسیقی خاص - و از نوع موسیقی های بی مفهوم امروزی- به تحریک احساسات واقعی مردم بسیار کمک کرده و بر جنبه های خوشی آن بیش از پیش افزوده است. جالب آن که در همین ایران خودمان، هر ناحیه و هر منطقه، چه برای عزا و به خصوص چه برای مراسم شادی، موسیقی مخصوص خودش را دارد. هر چند تداخل فرهنگی بسیار در این سال ها اتفاق افتاده است، اما هنوز هم خلوص فرهنگی در بسیاری از نقاط به ویژه در همین زمینه دیده می شود که در حیطه علم مردم شناسی قابل بحث و بررسی بیشتر است. رقص چوبی خراسان، نمونه و شاهد بحث ما است.

● وظیفه موسیقی و هنرمندان ...

اصولاً وظیفه موسیقی، بیشتر از آن چیزی است که به عنوان تفنن از آن یاد می شود. اگر موسیقی همگام با جریانات زندگی فردی، مسایل اجتماعی و حوادث قومی و ملّی، پیش نرود، در واقع به وظیفه خود خوب عمل نکرده است. هنرمندان موسیقی با شناخت حوادث و جریانات روزمره، بایستی بر مبنای اندیشه و تخصص خود به حل موضوع از طریق هنر اقدام نمایند، والّا بدون توجه به این اصل، موسیقی به خودی خود معنا پیدا نمی کند و در اصل جز وسیله تفریح و سرگرمی، نقش دیگری را ایفا نخواهد کرد. در این زمینه بیش ازاین خواهم نوشت.

توسط ع. زارعی

http://www.iranava.blogfa.com