پیوند اکشن و اندیشه

فاتح ۹۰ درصد از جهان شناخته شده در سن ۲۵ سالگی, اسکندر کبیر فارل سپاهیانش را در خلال ۲۲ هزار مایل از محاصرات و فتوحات, فقط در مدت هشت سال رهبری کرده است او از مقدونیهٔ کوچک سپاهیانش را تا مقابل امپراتوری قدرتمند ایران به پیش برده است از غرب به مصر و در شرق راهش را تا هند هموار کرد این فیلم به این هشت سال جنگ و روابطش با دوست دوران کودکی و معاون نظامی اش, هفایستیون می پردازد او در سن ۳۳ سالگی, به خاطر بیماری می میرد

اسکندر

کارگردان: الیور استون

تهیه‌کننده: موریتز بورمن

فیلمنامه‌نویسان: الیور استون، کریستوفر کیل، لیتا کالوگریدیس

موسیقی اصلی: ونجلیس

مدیر فیلمبرداری: رودریگو پریه‌تو

تدوین: یان هرو، گلادیس ژویو، آلکس مارکز، توماس نوردبرگ

بازیگران:

آنتونی هاپکینز: پتولمی پیر، آنجلینا جولی: المپیا، ول کیلمر: فیلیپ، کریستوفر پلامر: ارسطو، ژارد لتو: هفایستیون، رزاریو داووسن: رکسانا، گری استرچ: کلیتوس

محصول: آمریکا، انگلستان، آلمان، هلند

۲۰۰۴

۱۷۳ دقیقه

رنگی ـ انگلیسی

درجه R

برای خشونت، جنسیت، برهنگی

پخش از ۲۴ نوامبر ۲۰۰۴

خلاصه داستان:

فاتح ۹۰ درصد از جهان شناخته شده در سن ۲۵ سالگی، اسکندر کبیر (فارل) سپاهیانش را در خلال ۲۲ هزار مایل از محاصرات و فتوحات، فقط در مدت هشت‌سال رهبری کرده است. او از مقدونیهٔ کوچک سپاهیانش را تا مقابل امپراتوری قدرتمند ایران به پیش برده است. از غرب به مصر و در شرق راهش را تا هند هموار کرد. این فیلم به این هشت‌سال جنگ و روابطش با دوست دوران کودکی و معاون نظامی‌اش، هفایستیون می‌پردازد. او در سن ۳۳ سالگی، به‌خاطر بیماری می‌میرد. فتوحات او راه را برای گسترش فرهنگ یونانی (و تسهیل گسترش مسیحیت در قرون بعدی) هموار می‌کند. و بسیاری از موانعی که ممکن بود از توسعهٔ امپراتوری روم جلوگیری کند را بر می‌کند. به عبارت دیگر شاید بتوان گفت دنیایی که ما امروز می‌شناسیم؛ هرگز این‌گونه نیست مگر به‌خاطر خونریزیها و رهبری اسکندر در این فتوحات. هر کسی قدرتمندتر باشد از ارتفاع بلندتری سقوط می‌کند. مانند اسکندر کبیر و همچنین «اسکندر» الیور استون. فیلمِ روراست و بلندپروازانه‌ای که برای یافتن کانون در موضوعی گریزان ناکام می‌ماند. استون به وسیلهٔ دو جنبهٔ زندگی اسکندر مسحور شده است. وحدت‌طلبی ملی و وحدت‌طلبی جنسی. او نشان می‌دهد که اسکندر سعی در اتحاد مردمان مختلف، تحت یک امپراتوری و به همان اندازه اتحاد بین معشوقهایش را دارد. ولی باز این جنبه، مبهم باقی می‌ماند؛ حتی اگر اسکندر آن مردمان را متحد می‌کرد و یا به سادگی شکستشان می‌داد. روابط او به دلیل ابای فیلم، در همجنس‌گرایی تاریک و به دلیل نسبتش با عروس بربر و مادر درندهٔ خویش دوپهلو است. از صحنه‌های مفصل و مجلل جنگ خشنود می‌شویم؛ چون دست‌کم ما را از مسائل سیاسی ـ اجتماعی و روایتهای بی‌پایان پتولمی مورخ رها می‌کند. («هیچ‌وقت چیز زیادی عاید یک مستبد نمی‌شود...»). وقایع به‌سرعت خلاصه می‌شود. اسکندر (کالین فارل) پسر پادشاه مقدونیه، فیلیپ (ول کیلمر) و المپیا (آنجلینا جولی). پسری که پدرش را فقط با ایذاء مادرش می‌شناسد. مادری که اصرار دارد که پدر واقعی او زئوس است. اسکندر جوان پدرش را با رام کردن اسب سرکشی تحت تأثیر قرار می‌دهد ولی مادر و پسر از طرف سلطنت تبعید می‌شوند. المپیا به او توصیه می‌کند قبل از آنکه فیلیپ کشته شود؛ تاج و تخت را به دست آورد. و این‌گونه فیلیپ کشته می‌شود و اسکندر بر مقدونیه فرمانروایی می‌کند.اسکندر در زمانی که مرد بسیار جوانی است رهسپار می‌شود تا جهان شناخته شده را فتح کند.همان‌طور که ارسطو (کریستوفر پلامر) گفته است، آنجایی که جهان به پایان می‌رسد؛ او ادامه می‌دهد و بر فتوحاتش می‌افزاید. دیگر حکومتهای یونانی، ایرانیان و تمام مردمانی که مقابل او قرار می‌گیرند؛ را شکست می‌دهد. تا زمانی که در نهایت در هند شکست می‌خورد به‌خاطر قواعد هندوستان. و در ۳۳ سالگی می‌میرد. اسکندر به‌عنوان یک مستبد در نسخهٔ استون به نحو چشم‌گیری، روشنفکرانه عمل می‌کند. صحنه‌های بسیاری از گفت‌وگوهای او با سپاهیانش دربارهٔ استراتژی نظامی و اهداف آن در فیلم وجود دارد. چیزی که در مورد فیلیپ (یا ژنرال پیتون) به‌راحتی نمی‌توانیم تصور کنیم. او به‌رغم توصیه‌های مشاورانش برای انتخاب دختر یونانی مناسبی، عروسی آسیایی را ـ رکسانا (روزاریو داووسن) ـ انتخاب می‌کند. او هشت سال را در جنگ می‌گذراند به همراه سپاهیان، همسرانشان، معشوقهایشان، خدمتکاران و خانواده‌هایشان. شبیه یک امپراتوری سیار. و همیشه هفایستیون (ژارد لتو) نزدیک‌ترین دوست دوران کودکی‌اش را همراه دارد. شنیده‌ایم که دوران باستان مردان قدرتمند، مردان و پسران را به‌عنوان معشوقهایشان و زنان را برای نگهداری کودکان و از این قبیل کارها انتخاب می‌کردند. اسکندر نیز ظاهراً این شیوه را تا جایی که استون (و احتمالاً شورای درجه‌گذاری) اجازه می‌دهند، ادامه می‌دهد. هفایستیون هیچ علاقه‌ای به گرفتن همسر نشان نمی‌دهد. او همیشه در کنار اسکندر است ولی برای چه؟

---