وضعیت گارانتی در بازار گوشی تلفن همراه ویرانی از پای بست

آمار های موجود در زمینه سیر صعودی واگذاری سیم کارت های اپراتورهای مختلف کشور طی سال های اخیر نشانگر تقاضای بیشتر در بازار موبایل کشور است و باعث شده بازار ایران, توجه بسیاری از عرضه کنندگان گوشی های تلفن همراه جهان را به خود جلب کند

آمار های موجود در زمینه سیر صعودی واگذاری سیم کارت های اپراتورهای مختلف کشور طی سال های اخیر نشانگر تقاضای بیشتر در بازار موبایل کشور است و باعث شده بازار ایران، توجه بسیاری از عرضه کنندگان گوشی های تلفن همراه جهان را به خود جلب کند. در میان گزینه های رقابتی موجود بین این شرکت ها، یکی از نکات مهم و قابل توجه، ارائه گارانتی با امکانات گوناگون است که می تواند برای مصرف کننده از اهمیت بسیار زیادی برخوردار باشد.

● گارانتی اصطلاحی نا آشنا

اصطلاح گارانتی(Guarantee)قولی است که شخصی به شخص دیگر می دهد به گونه ای که اگر شرایط خاصی رخ داد این قول عملی شود. به عنوان مثال وقتی شخصی می خواهد وام بگیرد، نیاز به یک ضامن یا Guarantor دارد تا او گارانتی (ضمانت) کند که در صورت عدم پرداخت اصل پول توسط وام گیرنده، وی پول را باز پس دهد. امروزه این لغت بیشتر در خرید و فروش و معاملات به کار می رود و معمولا تولیدکنندگان محصولات، به مصرف کننده های خود ضمانت یا گارانتی می دهند که محصولاتشان در مدت زمان مشخصی کاملا درست کار می کند و اگر این طور نباشد اصل پول برگشت داده یا تعویض می شود.

گارانتی در واقع نوعی پشت گرمی برای مصرف کننده است که تولیدکننده در مدت زمان خاص برای محصول خود به وی می دهد تا اطمینان حاصل کند محصول خریداری شده همانی است که مشخصاتش در تبلیغات آمده و اگر مصرف کننده راضی نبود، حاضر است آن را پس گرفته یا تعویض کند. وارانتی (Warranty) شباهت زیادی به گارانتی دارد ولی خریدار بعد از خرید کالا نمی تواند تصمیم خود را عوض کند.

وارانتی قولی است که معمولا بین فروشنده و خریدار - یا تولیدکننده و مصرف کننده - گذاشته می شود و فروشنده - از طرف تولیدکننده - تاکید می کند که محصول او در مدت زمان مشخص - که معمولا از دوره گارانتی بیشتر است - با همان مشخصات اولیه کار می کند. تولیدکننده معمولا در مدت زمان وارانتی در صورت بروز مشکل برای محصول هزینه تعمیر یا تعویض قطعات را به عهده می گیرد و به این طریق به مصرف کننده اطمینان می دهد که در طول مدت وارانتی نیازی به انجام هزینه تعمیرات ندارد. از این رو در مدت گارانتی می توان به اصل پول خود رسید اما در مدت وارانتی این امر میسر نیست. خدماتی مانند وارانتی یا گارانتی هر دو به دلخواه تولیدکننده یا حتی درپاره ای موارد به دلخواه فروشنده برای جلب بیشتر رضایت مشتری به یک کالا اختصاص پیدا می کند و در واقع الزامی در ارائه آنها وجود ندارد.

● وضعیت گارانتی گوشی در جهان

معمولا وضعیت گارانتی در سطح جهان بدین صورت است که زمانی که گوشی را خریداری می کنید، باید از کیفیت قابل قبولی برخوردار باشد و همانگونه که در تبلیغات و بروشورها توصیف شده عمل کند. در غیر این صورت می توانید یکی از راه حل های زیر را انتخاب کنید:

▪ اگر تنها چند هفته از خرید گوشی گذشته باشد و یا به دلیل قانع کننده ای وقت چک کردن گوشی را نداشته اید، می توانید در صورت بروز مشکل و یا منطبق نبودن کالا با توضیحات داده شده در مورد آن، وجه پرداختی خود را پس گرفته و یا تقاضای تعویض آن را بکنید.

▪ اگر مشکل به وجود آمده خیلی مهم نباشد و بتوان به راحتی آن را برطرف کرد، انجام تعمیر جزئی منطقی است. اگر بعد از تعمیر، خواسته شما تامین نشده و یا مشکل برطرف نشد، می توانید تقاضای تعویض کالا را کنید.

▪ اگر گوشی بیش از چند هفته در اختیار شما بوده و دلیل قانع کننده ای برای امتحان گوشی در این مدت نداشته اید، می توانید تقاضای تعمیر یا تعویض گوشی را بکنید. تعمیر گوشی باید در مدت حداقل زمان منطقی انجام شده و مشکلی برای مشتری ایجاد نکند. تعمیر انجام شده باید گوشی را به حالت قابل قبولی باز گرداند. در غیر این صورت می توانید تقاضای تعویض کالا یا غرامت بکنید. این غرامت می تواند شامل مقداری پول و یا هزینه تعمیر گوشی توسط فرد و یا موسسه دیگری باشد.

▪ اگر امکان تعویض گوشی وجود نداشته و تعمیر آن نیز به صرفه نباشد، باید هزینه ای به شما بازگردانده شود. فروشنده می تواند هزینه مدت زمانی را که شما از گوشی استفاده کرده اید از قیمت کل گوشی کم کرده و باقی پول را به شما باز گرداند.

▪ اگر به هر دلیلی متضرر شده باشید، می توانید به اندازه و یا بیشتر از قیمت گوشی، تقاضای غرامت کنید.

به خاطر داشته باشید در صورت بروز هر مشکل که شما را محق به بازپس گرفتن هزینه پرداختی، تعویض یا تعمیر گوشی و یا دریافت غرامت کند، فروشنده کالا باید مشکل شما را حل کند و این مساله هیچ ربطی به شرکت سازنده ندارد و فروشنده نمی تواند شما را به این مرکز ارجاع دهد.

● وضعیت گارانتی در ایران

ما معمولا در ایران (چه تولید کنندگان، چه فروشندگان و چه خریداران) به گارانتی عادت نداریم. در حقیقت تعریف درستی از این مسأله نشده است، بنابراین از آن صرفا به عنوان یک حرف و تبلیغ استفاده می شود.

قضیه گارانتی هم در ایران همراه با واردات کالا از کشور های غربی وارد ایران شد و از آنجایی که نظارت صحیح و جامعی به بازار موبایل نمی شود، و از آن گذشته اغلب شرکت های تولید کننده گوشی در ایران نمایندگی رسمی ندارند تا ناظر بر کار متولیان خود باشند، و فروشندگان نیز تنها بر سود خود توجه داشته و شرکتی نیز از آن ها برای دادن گارانتی حمایت نمی کند. گارانتی در بازار ایران به خوبی جا نیفتاده و صرفا جنبه تبلیغاتی دارد و حتی بسیاری داشتن گارانتی را دلیل بر اصل بودن کالا می پندارند و از خدماتی که می توانند بواسطه آن دریافت کنند بی اطلاعند.

تا چندین سال قبل، خریداری کالا، به خصوص گوشی های تلفن همراه با گارانتی معتبر برای خریداران ایرانی جا نیفتاده بود و تعداد انگشت شماری به داشتن گارانتی معتبر برای خریداری گوشی مورد نظر خود اهمیت می دادند. دلیل این امر هم بسیار واضح بود: یکی از این موارد وجود تفاوت قیمت فاحش میان گوشی های با گارانتی معتبر و غیر معتبر بود که باعث می شد خریدار مدل دوم را انتخاب کند؛ البته این مساله نیز دلیل دیگری داشت و آن هم این بود که خریداران معمولا بعد از مراجعه به مراکز گارانتی با مشکلات زیادی مواجه می شدند که اغلب به علت سخت گیری های بیش از حد، معطل شدن زیاد و مشکلات متعدد، عطای استفاده از گارانتی را به لقای آن می بخشیدند و ترجیح می دادند به جای پرداخت پول بیشتر بابت گارانتی کردن کالا، آن را به دست تعمیرکاران معمولی گوشی ها سپرده و آن را از طریق عادی تعمیر کنند. در این حالت معمولا در مدت زمان کوتاه تری گوشی تعمیر شده به دستشان می رسید و علاوه بر آن مجبور به پرداخت هزینه های بسیار بالایی برای تعمیر گوشی نبودند.

● وقایع نگاری یک بی نظمی

بازار موبایل ایران در یکی دو سال اخیر رشد بسیار زیادی داشته و عرضه سیم کارت های اعتباری و دائمی با قیمت های مختلف باعث شده تعداد بسیار زیادی به خرید تلفن های همراه روی آورند و بالطبع تقاضا برای این دستگاه ها زیاد شود. علاوه بر این با ورود هر روزه مدل های جدید با قابلیت های متنوع به بازار، حتی دارندگان گوشی ها نیز به تعویض گوشی خود با مدل های جدید تشویق می شوند. این مساله بازار گوشی های تلفن همراه را به بازاری پویا مبدل کرده به نحوی که گاهی حتی عرضه گوشی ها به صورت قانونی نیز جوابگوی تقاضای زیاد آن نیست. علاوه بر آن، این مسئله توجه قاچاقچیان سودجو را نیز به خود جلب کند، چرا که از این بازار می توانند سود زیادی را از آن خود کنند. همانطور هم که قبلاً ذکر کردیم، نبود رسیدگی دقیق به این بازار، به بی نظمی هر چه بیشتر آن دامن زده است.

چندی پیش وزارت صنایع و معادن به بهانه ورود به این بازار پر سود و ایجاد فرصت های شغلی دست به بالا بردن تعرفه واردات گوشی های تلفن همراه از ۴ درصد به ۶۰ درصد زد و این مساله باعث تشویق هر چه بیشتر قاچاقچیان برای ورود به این بازار با سود بیشتر شد. در این مدت شرکت های اصلی گارانتی کننده برند های مختلف گوشی ها که به عنوان نمایندگی هر کدام از برند ها در ایران شناخته می شوند، ملزم به پرداخت گمرک با تعرفه های ۶۰ درصد شدند و گوشی های قاچاق نیز بدون مشکل از مرزهای قانونی وارد کشور می شدند.

دولت برای مقابله با این مشکل اقدام به رجیستر کردن گوشی های قانونی کرد تا گوشی های قاچاق نتوانند وارد شبکه شده و جلوی خرید و فروش آن ها گرفته شود. البته آنقدر این بازار برای وارد کنندگان غیر مجاز سود آور بود که تمام ترفندهای به کار گرفته شده از سوی دولت و حتی اقدام به جمع آوری گوشی های غیر قانونی از بازار نتوانست جلوی آن را بگیرد و دولت بعد از گذشت نزدیک به یک سال، تعرفه واردات گوشی ها را به ۱۵ درصد تقلیل داد. این مساله با استقبال نمایندگی های اصلی برند ها و همچنین مردمی روبرو شد که مجبور بودند گوشی ها را با چند برابر قیمت قبلی خریداری کنند. البته نباید این نکته را هم از نظر دور کرد که این کاهش تعرفه به خودی خود نوعی افزایش ۱۱ درصدی نسبت به ۴ درصد قبل از افزایش ناگهانی تعرفه بود، اما زمانی که به نوعی کاهش از ۶۰ درصد به حساب می آمد، همانند همیشه نوعی رضایت را به همراه داشت.

سود سرشار فروش گوشی تلفن همراه و عدم کنترل و نظارت مناسب بر بازار این کالا به مرور زمان به افراد سودجو فرصت داده تا با ثبت شرکت های همنام شرکت های معتبر ، کارت های به ظاهر گارانتی را که اکثرا فاقد نشانی و شماره تلفن هستند، در بازار گوشی تلفن همراه پخش کنند. البته برخی دیگر نیز روش جدیدتری ابداع کردند به این صورت که در پشت برگه گارانتی مواردی را ذکر می کنند که در صورت معیوب شدن گوشی از یکی از موارد نوشته شده، گارانتی از اعتبار ساقط می شود. به طور مثال، بر پشت بسیاری از گارانتی های تقلبی که دارای نشانی و شماره تلفن نیز هست، نوشته شده که صفحه نمایش، باطری و مشکلات نرم افزاری و سخت افزاری، زمین خوردگی یا خیس شدن گوشی شامل گارانتی نمی شود. روش های متقلبانه برای گمراه کردن مردم و درنتیجه دریافت هزینه ای بیشتر از مشتریان با عنوان گارانتی یا وارانتی یک گوشی، علاوه بر گمراه کردن مردم، چهره و وجهه واردکنندگان رسمی گوشی و تولیدکنندگان را نیز در اذهان عمومی مخدوش کرده است. البته این روش قبل از زمان بالا رفتن تعرفه ها نیز وجود داشت و این شرکت ها به عنوان گارانتی کنندگان غیر معتبر شناخته می شدند، اما بعد از افزایش ورود گوشی های غیر مجاز به بازار، این مساله با پیشرفت قابل ملاحظه ای روبرو شد، به گونه ای که هر روز نامی ناآشنا به جرگه شرکت های گارانتی کننده گوشی اضافه می شد.

افزایش روز افزون تعداد شرکت های گارانتی کننده گوشی باعث سردرگمی هر چه بیشتر خریدارن می شد و آن هایی که اغلب با نام های شرکت های اصلی گارانتی کننده و در کل اصطلاح و فواید داشتن گارانتی آشنایی نداشتند، تنها معیار انتخاب را قیمت بین گوشی ها می دانستند و زمانی که با تفاوت فاحش بین گوشی های با گارانتی معتبر و غیر معتبر مواجه می شدند، کالای با گارانتی غیر معتبر را ترجیح داده و آن را انتخاب می کردند.

وجود شرکت های گارانتی کننده غیر معتبر و سود جو و پشتیبانی نکردن از کالای فروخته شده نیز خود به بدنامی هر چه بیشتر شرکت های گارانتی کننده اصلی دامن می زد.

● اغلب این شرکت ها همانطور که قبلا ذکر کردیم یا تنها نامی بیش نبودند، و یا این که برای دادن خدمات پس از فروش به خریداران، مشکلات زیادی ایجاد می کردند که باعث می شد خریداران اغلب ترجیح دهند گوشی خود را برای تعمیر به تعمیرگاه های معمولی بسپارند.

از جمله این مشکلات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

▪ عدم دریافت خدمات مناسب

▪ نارضایتی از خدمات و تعمیر دستگاه

▪ دریافت هزینه بالا برای تعمیر

▪ طولانی بودن زمان تعمیر

▪ در اختیار قرار ندادن گوشی جایگزین در طول دوره تعمیر

وجود این گونه مشکلات باعث بروز بدبینی خریداران به شرکت های گارانتی کننده شده و اغلب باعث می شد در اقدام بعدی به خرید کالا، گزینه گارانتی را مد نظر قرار ندهند.

اما نبود گارانتی نیز مشکلات خاص خودش را دارد! آیا تا به حال به این فکر کرده اید که با وجود مدل های بسیار زیاد و متنوع گوشی در بازار، تمام تعمیرکاران گوشی های تلفن همراه از عهده تعمیر تمام آن ها بر نمی آیند و گارانتی کننده هر برند، گروه تخصصی ویژه ای برای تعمیر و ارائه خدمات و لوازم یدکی و جانبی تمام مدل های خود در اختیار دارد؟ آیا تا به حال به این فکر کرده اید که زمانی که یک گوشی گران قیمت خریداری کنید و بعد از به خانه آمدن و یا چند روز بعد با مشکلی مواجه شود و گوشی شما نیز گارانتی معتبر نداشته باشد، چه حالی پیدا می کنید؟ از این گذشته شاید گوشی ایرادی داشته باشد که قابل تعمیر نباشد و اگر شرکت گارانتی کننده، تعویض گوشی را نیز در دستور کار خود داشته باشد، دیگر جای نگرانی وجود نخواهد داشت.

این ها نکات مهم و قابل توجهی هستند که نمی توان به سادگی از کنار آن ها گذشت.

مهم ترین نکته هنگام خرید گوشی، توجه به گارانتی و شرکت گارانتی کننده گوشی است که نباید آن را فراموش کنید. تنها نکته ای که باید به خاطر داشته باشید اسامی شرکت های اصلی گارانتی کننده هر کدام از برند هاست، تا هنگام خرید با وجود نام های گوناگون گارانتی موجود در بازار دچار سردرگمی نشوید.

این شرکت ها مجهز به لابراتوار و برد تخصصی تعمیر گوشی برای دستگاه های عرضه شده با گارانتی شرکت خود هستند و در برخی موارد حتی تعویض گوشی را نیز در دستور کار خود دارند.

● شرکت های معتبر گارانتی گوشی در ایران

در این قسمت به معرفی شرکت های معتبر گارانتی گوشی و در اصطلاح گارانتی های اصلی هر کدام از برند ها می پردازیم تا بیشتر با آن ها و خدماتشان آشنا شده و در هنگام خرید به آن توجه کنید. البته توجه داشته باشید قبل از خرید به موارد شامل گارانتی که معمولا روی برچسب گارانتی ذکر می شوند توجه کنید.

گارانتی کنندگان معتبر برند نوکیا عبارتند از: اتصالات اینترنشنال ایران، موبایل پلاس، پارس ایراتل، خدمات طلایی نوکیا. سونی اریکسون: سیتادل تلکام، پارس نیکاتل و کامتل. سامسونگ: پارس میکروتل. ال جی: مادیران و پرشین تلکام. پنتک: فیتکو. ساژم: رانجو سرویس. آی میت: فیتکو. موتورولا: پارس پردیس قشم و فیتکو. جی ال ایکس: ارتباط همراه. حایر: انتخاب.

● گارانتی حق مشتری است

وجود گارانتی برای کالاها و استفاده از خدمات آن حق مسلم خریداران و مصرف کنندگان ایرانی همانند دیگر مصرف کنندگان در سر تا سر دنیاست و نباید به علت ناآگاهی و یا ناهماهنگی در بازار از آن محروم شوند. جا نیفتادن این فرهنگ در ایران تنها می تواند به علت اطلاع رسانی ضعیف و یا عدم توجه اصناف به آن و سودجویی واردکنندگان غیرمجاز باشد، که باید آن را برطرف کرد.