طراحان وب به روانپزشک نیاز دارند

بیل تامپسون Bill Thompson نویسنده فناوری ۴۸ ساله ای است که عمده شهرتش را مدیون ستون هفتگی اش در بخش تکنولوژی سایت BCC و اجرای برنامه رادیویی Digital Planet در همین شبکه و البته مو های پریشان اش است

بیل تامپسون (Bill Thompson) نویسنده فناوری ۴۸ ساله‌ای است که عمده شهرتش را مدیون ستون هفتگی‌اش در بخش تکنولوژی سایت BCC و اجرای برنامه‌ رادیویی Digital Planet در همین شبکه و البته مو‌های پریشان‌اش است.

تامپسون که دانش‌آموخته فلسفه از دانشگاه کمبریج و دیپلم کامپیوتر است، تاکنون چندکتاب نیز منتشر کرده که از آن جمله می‌توان به Your Own Website و Your Own Chatroon اشاره کرد.

بیل تامپسون در یکی از جدید‌ترین مطالبش در سایت BBC به مساله جالبی اشاره کرده است: «طراحان وب باید به روانپزشک مراجعه کنند!» ترجمه آخرین مطلب او که با عنوان Betwaen a rock and an Interface نگاشته شده را می‌خوانید.

طراحان و توسعه دهندگان وب، باید حتما به روان پزشک مراجعه کنند.

یکی از جالب‌ترین مسایلی که در دنیای آنلاین تجربه کرده‌ام، این است که همواره وقتی از انجام کارهای روزانه خسته‌اید یا منتظرید قهوه‌تان جوش بیاید، چیزی جالب در این فضا برای خواندن هست. البته مجبور نیستم که برای خواندن مطلب درون اینترنت بگردم، زیرا آخرین پست‌ها از ۹۲ وب‌سایتی که به آنها علاقه‌مندم، به طور مرتب از طریق RSS Feed‌ها به دست من می‌رسد و تنها کاری که باید بکنم، این است که چشمم در گوشه‌ای از صفحه بایستد و نظرم را جلب کند و احساس کنم که آن محتوا، حداقل ارزش یک نگاه اجمالی را دارد.مثل چند روز پیش که مطلبی نظرم را جلب کرد. در این مطلب ادعا شده بود که بهترین تصویر از سیاره ژوپیتر توسط یک تلسکوپ ۲/۸ متری در شیلی و با استفاده از لنز‌های جدید گرفته شده است. بلافاصله روی آن کلیک کردم و وارد صفحه اصلی این مطلب شدم.

● خستگی درکردن

پس از این کار، به خاطر طبیعتی که وب‌ دارد، من از Boiug Boiug، یک تیم وبلاگ‌‌نویسی که خود را «راهنمای مسایل جالب و هیجان‌انگیز» می‌خوانند، سر در آوردم. اصولا این گونه مسایل در عین حال که گاه بسیار خسته‌کننده است، برای بسیاری از افراد هم جالب و گیراست.بعد از آن هم به صفحه‌ای در وب‌سایت‌ اعضای انجمن دانشمندان لینک شدم که حاوی یک دانشنامه دکترا بود.یکی از محققان دانشگاه اوترخت در هلند موضوع تز دکترای خود را در این وب‌سایت قرارداده بود. وی تجربیات خود را در مورد مقایسه فرم‌های مختلف واسط کاربری کامپیوتر گزارش کرده بود.

این گزارش، جالب‌ترین موضوع در مورد استفاده از کامپیوتر‌‌های امروزی و مضرات افزایش وابستگی ما به واسط کاربری مبتنی بر صفحه نمایش در سیستم‌های اطلاعاتی بود که تاکنون دیده بودم، اگرچه من هیچگاه بدون سیستم‌های اطلاعاتی اینچنینی قادر به خواندن این مطلب نبودم.

کریستف ون‌نیموگن (Christof van Nimwegen)، روانشناسی است که روی رابط‌های کاربری برای سیستم‌های کامپیوتری و تفاوت‌ میان این سیستم‌ها تحقیق می‌کند.

وی تفاوت بین دو نوع رابط کاربری را بررسی کرده. نوعی که نیاز‌مند درونی‌سازی (Internalize) دانش کاربران برای انجام یک کار است و نوع دیگری که با خارجی‌سازی (Externalize) دانش از طریق ویزارد‌ها و منو‌ها و امثال آن کار می‌کند.

مطالعات ون نیموگن روی روش‌هایی متمرکز است که چگونه رابط‌های کاربری مبتنی بر خارجی‌سازی می‌توانند بر کارایی کاربران در حل مسایل تاثیر‌گذار باشند.در این طرح از کاربران خواسته شده تا یک معمای پیچیده منطقی را حل کنند.

در رابط‌های کاربری مبتنی بر خارجی‌سازی، در مراحل اولیه بازی یا حل معما، خود برنامه به کاربر کمک می‌کند تا روش بازی را یاد بگیرد. البته این کمک‌ها فقط در مراحل اولیه بازی‌ صورت می‌گیرد و در بقیه مراحل، این خود کاربر است که باید بازی را به آخر برساند.

برتری رابط‌های کاربری این است که اطلاعات و نحوه بازی را آنچنان در ذهن کاربر حک می‌کنند که حتی بعد از گذشت ۸ ماه باز هم می‌توانند آنها را به خاطر آورند.

● درس‌های زندگی

مطالعات ون نیموگن، از جهات بسیاری حایز اهمیت است و هر کسی که در حوزه طراحی رابط‌های کاربری کار می‌کند، باید آن را بخواند. زیرا اطلاعات و تجربیات بسیاری را در زمینه برطرف کردن مشکلاتی که همه ما سال‌ها است در راستای یادگیری رابط‌های کاربری مختلف با آن درگیر هستیم، ارایه می‌دهد.

این اطلاعات همچنین شامل تحقیقات روانشناسانه‌ای است که ما به طور مجزا در دنیای وب ۲ – که معماری آن بر پایه تعامل و همکاری و پیوند افراد سرتاسر دنیا از طریق کامپیوتر است – به آن نیاز داریم.

در دهه اخیر مطالعات بسیار جهت یافتن و درک ساختار روان شناسی انسان‌ها و همچنین در مورد نحوه استفاده انسان از سیستم‌های کامپیوتری جهت کار‌های گروهی صورت گرفته است ولی هنوز تعداد انگشت شماری از طراحان واسط کاربری از این اطلاعات و نتایج مطالعات آگاهی دارند.

این در حالی است که مطمئنا تحقیقات روان‌شناسان از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا همه این تحقیقات براساس تجربیات و مطالعات روی گروه‌های مختلف و تحلیل‌ آماری استوارند و درصد خطای آنها بسیار کم است.البته استفاده از نتایج این مطالعات در دنیای واقعی کار چندان ساده‌ای نیست اما مطمئنا کار ارزشمندی خواهد بود.

به طور مثال یکی از انتقاداتی که به پروژه یک لپ‌تاپ برای هر کودک – که هدف آن ارایه لپ‌تاپ‌های ارزان قیمت به کودکان فقیر جهان بود – وارد شد این بود که این پروژه هیچ چارچوب مربوط به فن تعلیم ندارد و هیچ اقدامی برای طراحی سیستم‌های یادگیری این فناوری انجام نشده است.مطمئنا بالاخره یک نفر از راه می‌رسد و کار جدی خود را در مورد سودمندی کامپیوتر‌ها آغاز می‌کند ولی همه ما امیدواریم که همه دانش آموختگان، فناوران و طراحان واسط کاربری به امور روان‌شناسی بها دهند.