جمعه, ۱ فروردین, ۱۴۰۴ / 21 March, 2025
مبنای فقه الطلاعه الهی و منبع اصلی فقه
● مكتب حقوقی فقه امامیه
برای بررسی و تحلیل مواد اعلامیه جهانی‌حقوق بشر از دیدگاه حقوقی، ابتدا ضروری است‌مكتب حقوقی محقق و پژوهشگر، تعریف شده و مشخص باشد تا او براساس مكتب حقوقی خود به‌تحلیل مواد اعلامیه جهانی حقوق بشر بپردازدبدون تبیین مكتب حقوقی، فصلی مشترك برای‌گفتگوی سودمند درباره حقوق بشر فراهم‌نمی‌شود زیرا مبانی حقوقی در مكاتب مختلف‌متباین است و هر مكتبی براساس مبنای مكتب‌حقوقی خود به بررسی و تحلیل اعلامیه جهانی‌حقوق بشر می‌پردازد. آن چه كه در مباحث‌گذشته خواندیم با مكتب حقوقی فقه امامیه آشناشدیم و اكنون به طور خلاصه مكتب حقوقی فقه‌امامیه را از جهت مبنا و منبع و هدف به منظورمقایسه آن با سایر مكاتب حقوقی در بررسی مواداعلامیه جهانی حقوقی بشر مورد مطالعه قرارمی‌دهیم. اساس تقسیم بر محور دیدگاه اثبات‌نقش خداوند در قانونمندی انسان یا نفی آن دورمی‌زند و مكتب حقوقی امامیه این نقش را برای‌خدای خالق عاقل حكیم مهربان معتقد است.
۱) مبنای فقه امامیه
وجه التزام به قوانین و احكام در فقه امامیه‌حق‌الطاعه الهی است كه توسط عقل عملی انسان‌بعد از اندیشه و درك نظری عقل انسان ثابت‌می‌شود و این حق از جنس مفاهیم اعتباری متغیرنیست بلكه از سنخ مفاهیم نفس‌الامری ثابت است‌كه هرگز با این گونه شناخت نظری انسان تغییرنخواهد كرد. مفهوم حق‌الطاعه الهی از سنخ‌مفاهیم ریاضی است كه در بین همه ملل ثابت ولایتغیر است وجود این مفهوم در ذهن انسان به‌اعتبار نفسانی انسان برای حاكمیت و آمریت‌خداوند برنمی‌گردد بلكه وجود مفهوم‌حق‌الطاعه‌الهی به درك عقلانی انسان در سیرعقلانیت نظری به عقلانیت عملی در ذهن حاصل‌می‌شود و همین تصور ذهنی كه به اقناع نفس وجزم در اعتقاد می‌رسد بنیادی‌ترین گزاره را درحوزه عمل و قانونمندی شخصی و اجتماعی‌انسان می‌سازد و انسان مسلمان برپایه همین گزاره‌بنیادین در حوزه عمل دو مورد الزام و ترخیص راتعیین می‌كند اینكه چه كارهایی از گفتار ورفتارانسان واجب و حرام یا مباح و مجاز است.
۲) منبع فقه امامیه
بعد از شناخت مبنای فقه امامیه به منبع فقه‌امامیه می‌رسیم. مرجع اصلی انسان مسلمان برای‌رسیدن به دلیل، جهت حكم شرعی (قانون فقهی)قرآن و سنت پیامبر اسلام(ص) است. قرآن كتاب‌آسمانی مسلمانان است كه هیچ تردیدی دروثاقت و اعتبار آن نیست كه تمام سوره‌ها و آیات،بدون حذف و تحریف حفظ مانده است و سنت‌رسول(ص) كه بخشی از آن توسط اصحاب ازعصر ایشان نقل شده است و بخشی دیگر طی‌دویست و پنجاه سال (سال ۱۰ هجری تا ۲۶۰هجری قمری) توسط خانواده معصوم ایشان بیان‌و تشریح شده است. متخصصان فقه با رجوع به‌این دو منبع و با استخدام سایر علوم مربوطه‌احكام فقهی را در عصر غیبت استنباط می‌كنند. دومنبع دیگر فقه یعنی اجماع و عقل نیز در رسیدن به‌حكم فقهی، مجتهد را یاری می‌رسانند. اجماع به‌لحاظ اینكه كاشف از سنت رسول(ص) وعقل به‌لحاظ قضایای تحلیلی و تركیبی از داده‌های فقهی‌منبع علم فقه قرار می‌گیرند.
۳) هدف فقه امامیه
هدف اصلی فقه امامیه كه به نوعی بیانگر هدف‌اصلی از دین اسلام است رسیدن به غایت‌خشنودی خداوند خالق و مهربان است. لازم‌است برای تبیین هدف فقه امامیه رابطه بین‌اخلاق و حقوق، مشخص شود بین این دو معرفت‌رابطه عام و خاص مطلق است یعنی دایره اخلاق‌وسیع‌تر از دایره حقوق است زیرا رعایت هرقانون حقوقی در جامعه لزوما رفتار اخلاقی است‌ولی برعكس هر رفتار اخلاقی لزوما قانون‌حقوقی نیست. هدف بعثت انبیا اتمام مكارم‌اخلاق است كه این مسیر از شمول قوانین حقوقی‌می‌گذرد و در نهایت به انسان متخلق و جامعه‌ای‌اخلاقی می‌رسد. جامعه اخلاقی به طور قطع‌جامعه‌ای قانونمند است و برای رسیدن به جامعه‌اخلاقی و متعالی باید از جامعه قانونمند حقوقی‌گذشت. در دنیای فقه، مرتكبان حرام و تاركان‌واجب هرگز انسان‌هایی متخلق نیستند بلكه آنهاخائنان به عهد الهی و ناقضان احكام ربوبی هستندكسانی كه با علم به اسلام این گونه عمل می‌كنندهرگز حقوق شخصی و اجتماعی مردم را رعایت‌نمی‌كنند. دینداران واقعی در هر دینی معتقد به‌معارف دینشان و عامل به توصیه‌های دینشان‌هستند و این قاعده كلی در مورد مدعی اسلام نیزصادق است.
پس هدف از مكتب حقوقی فقه امامیه درقانونمندی فقهی، تكامل انسان و جامعه انسانی وحداقل رعایت واجبات و ترك محرمات است كه‌مقدمه‌ای لازم برای رسیدن به حد كامل اخلاق‌اسلامی جهت نیل به خشنودی خداوند است‌تربیت یافتگان مكتب اسلام كه از مرز قانونمندی‌فقهی گذشتند و به اوج رفتار و گفتارا خلاقی‌رسیدند فرزانگانی بی‌بدیل شدند كه مطابق‌روایت پیامبر اسلام چنین عالمانی در امت من ازانبیای بنی‌اسراییل برتر هستند.
حیف و هزار حیف، هیچ‌گاه اسلام ناب درطول تاریخ سیاسی بعد از حیات پیامبر اسلام(ص) حاكمیت كامل پیدا نكرد تا ما ساختارهای‌سیاسی، اقتصادی و فرهنگی آن را مورد مطالعه‌قرار دهیم و الگوبرداری درست و نزدیك به عصرخودمان كنیم. حال با تبیین مبنا و منبع و هدف‌مكتب حقوقی فقه امامیه به مكاتب حقوقی دیگرمی‌پردازیم.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست