بوی سرما, عطر گاز

زمستان امسال, خیلی هم سرد نیست

سرما از راه رسید. سرمایی که در پس آن همراه با نگرانی مردم، مرتبا چنین جملا‌تی می‌شنویم که <شهر در امن و امان است و قطعی گاز نداریم.>

در این میان اگرچه اظهارات مقامات دولتی، به زعم برخی ناقدان گاهی اوقات متناقض می‌نماید، اما بررسی‌های عمیق و موشکافانه تر حکایت از آن دارد که چنین نقل قول‌هایی عاری از هر گونه تناقض است. چه وزارت نفت تامین کننده است و وزارت نیرو هم مصرف کننده؛ حال در این خلا‌ل طبیعی است که مصرف کننده ابراز نگرانی کند از تامین کالا‌یی که فراهم آوردن آن با تولید کننده است و در مقابل آشکار است که تامین کننده هم در صدد رفع نگرانی بر می‌آید.

بنابراین اگر وزارت نیرو ابراز نگرانی کند و وزارت نفت هم اعلا‌م کند که <شهر در امن و امان است>، باید خیلی کوته فکر باشیم که کشف <تناقض گویی> در میان اظهارات دولتی‌ها را ادعا کنیم. ‌ زمستان سال گذشته وزارت نفت برای تامین سوخت زمستانی با مشکل مواجه شد و امسال نیز اخباری که از کمبود گاز در کشور به گوش می‌رسید، چندان کم نبود. در همین راستا، آمارها حاکی از آن است که با وجود صرف هزینه‌های هنگفت، پروژه‌های ذخیره سازی گاز از پیشرفت مناسبی برخوردار نیست.

بر این اساس، گفته می‌شود <مطابق برنامه شرکت ملی گاز ایران، محدودیت گازرسانی به نیروگاه‌ها در زمستان امسال فقط مربوط به ماه‌های دی و بهمن است که روزانه ۲۰ میلیون مترمکعب خواهد بود>؛ این اما در حالی است که وزارت نیرو از وزارت نفت درخواست کرده که زمستان امسال حداقل روزانه ۳۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی برای سوخت نیروگاه‌ها دریافت کند.

در همین رابطه گفته می‌شود نیاز روزانه نیروگاه‌های کشور به سوخت (گاز و نفت گاز) در سال گذشته ۱۳۰ میلیون مترمکعب بوده که در سال جاری این میزان تا ۱۳۷ میلیون مترمکعب افزایش یافته است. این همه در شرایطی رخ می‌دهد که وزارت نفت قرار است از این میزان تنها کمتر از ۳۰ میلیون مترمکعب را به نیروگاه‌ها اختصاص دهد.

بنابر آنچه که ذکر آن در سطور فوق رفت،‌تردیدی باقی نمی‌ماند که پس زمینه زمستان ۸۶، در کنار رشد مصرف سوخت در جامعه، کار را برای دولت در زمستان ۸۷ سخت می‌کند. با این حال اما شکی هم وجود ندارد که دارنده ذخایر عظیم نفتی و گازی نباید کوچکترین رعب و هراسی بابت تامین سوخت به دل راه دهد.... ایران کشوری است که خیلی‌ها بابت ذخایر عظیم انرژی، بدان رشک می‌ورزند و گذراندن سخت زمستان‌های سخت در شان چنین مملکتی نیست.

● نیرو نگران، نفت آسوده، راه آهن آماده

وزارت نیرو اگرچه در قیاس با زمستان سال قبل، چهره‌های جدیدی را در میان مدیران ارشد خود می‌بیند، اما حجم نگرانی‌های مقامات این وزارتخانه، تغییری نکرده است:‌<پس از گذر از فصل پاییز در فصل زمستان نگران تامین سوخت نیروگاه‌ها هستیم چرا که امسال به دلیل نبود نیروگاه‌های برقابی مصرف گازوئیل و سوخت نیروگاه‌ها افزایش خواهد یافت.....>

این جمله را عباس علی آبادی، معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی می‌گوید تا میزان نگرانی اش برای گذراندن نخستین زمستان کاری خود در مقام معاون وزیر نیرو را تشریح کند. او البته راهکار‌هایی هم در ذهن دارد که به کمک همکارانش نسبت به اجرایی کردن آنها هم اقدام کرده است:< برای جلوگیری از هرگونه کمبود سوخت نیروگاهی حجم مخازن نیروگاه‌ها را دو برابر افزایش داده و لوله گذاری اتصال نیروگاه‌ها را به جایگاه‌های سوخت در اولویت قرار دادیم. در حال حاضر، ۹۰ درصد مخازن سوخت مایع نیروگاه‌ها تکمیل و تعدادی از نیروگاه‌ها نیز از طریق لوله به مراکز تولید و جایگاه‌های سوخت کشور متصل شده است.>

علی آبادی اما برای آنکه بر مواضع خود مجددا پافشاری هم کرده باشد، در ادامه گفته است: <انجام این کارها البته نگرانی‌ها را مرتفع نمی‌کند چرا که در صورت بروز سرمای شدید مثل سرمای سال گذشته که موجب ایجاد مشکلا‌تی برای انتقال سوخت شد مشکلا‌ت به صورت خاموشی برق بروز خواهد کرد.> سیدپرویز فتاح، وزیر نیرو در این میان اما موضع به مراتب معتدل تری دارد. وی که آخرین روزهای تابستان سال گذشته هم به مانند امسال گرد میزی نشست که وزیر نفت را مقابل خود می‌دید، با اتکا به آنچه در نشست فوق توافق شده تاکید می‌کند: <برای تامین سوخت نیروگاه‌ها، هماهنگی با وزارت نفت انجام شده و حتی در همین زمینه جلسه ای مشترک با حضور وزیر نفت هم در کمیسیون انرژی مجلس برگزار شد.> ‌

اما هر قدر که معاون وزیر نیرو نگران زمستان است، معاون هم طرازش در نفت آسوده خیال به استقبال فصل سرما رفته است. سیدنورالدین شهنازی زاده که در نفت به مانند عباس علی آبادی در نیرو ظرف ماه‌های گذشته به معاونت وزیر ارتقاء یافته، بارها اعلا‌م کرده که <مخازن نیروگاه‌ها از سوخت مورد نیازشان انباشته شده و هیچ نگرانی برای تامین سوخت زمستانی آنها نداریم.> هرچه باشد، شهنازی زاده سال گذشته شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران را مدیریت می‌کرد که به تعبیر بسیاری <در زمستان سرد ۸۶، آبروی وزارت نفت را خریدند> چه در روزهای قطع گاز، آنها بودند که با راه اندازی ستادهای سیار و سوخت رسانی مدون، دل‌های مردم را گرم نگه داشتند: <روزانه حدود ۲۰ تا ۲۲ میلیون لیتر نفت سفید در کشور تولید می‌شود که همه آن به مبادی مصرف ارسال شده است.>

سرپرست شرکت ملی پالا‌یش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران اما درباره تامین سوخت خانوارها هم حرف‌هایی دارد:< سوخت مورد استفاده خانوارهایی که برای تامین سوخت زمستانی نفت سفید نیاز دارند، تحویل داده شده و ادامه طرح نیز در حال اجراست.> وی سپس تاکید می‌کند که <نمی‌توان مشکلا‌ت احتمالی زمستان را به صورت دقیق پیش بینی کرد> با این حال اما وی معتقد است <با برنامه ریزی‌هایی که انجام شده مشکلی برای تامین سوخت زمستان آتی نخواهیم داشت.>

در باب سوخت رسانی، همیشه صحبت از وزارتخانه‌های نفت و نیرو است و شاید کمتر کسی از نقش وزارت راه در این بین خبری داشته باشد. با این همه اما عزم وزارت راه هم برای ثبت زمستانی خاطره انگیز برای مردم، جزم است. چه آنها هم از آمادگی بخش ریلی کشور برای حمل سوخت زمستانی نیروگاه‌ها حکایت می‌کنند.

معاون راه‌آهن جمهوری اسلا‌می ایران در این باره می‌گوید: اکنون ظرفیت مخازن سوخت همه نیروگاه‌های کشور تکمیل شده‌اند. محمدمهدی دهقان سپس با بیان اینکه <بخش ریلی کشور، با اختصاص دو هزار و ۵۰۰ واگن مخزن‌دار، آماده حمل سوخت مورد نیاز نیروگاه‌های کشور در فصل زمستان است> ادامه می‌دهد: <راه‌آهن، روزانه ۲۲۰ واگن به ظرفیت هر واگن ۵۸ تن بارگیری برای حمل سوخت در زمستان پیش بینی کرده است.> ‌

روزهای سرد- که البته امسال خیلی هم زود شروع شد- اکنون در حالی سپری می‌شود که فاز ۶ پارس جنوبی هم به تولید رسیده و گاز شیرین شده آن هم وارد شبکه شده است. در کنار این موارد اما گاز فاز ۹ هم مطابق خبرهای رسیده عنقریب وارد لوله‌ها می‌شود و گذشته از آن هم خبر خوش دیگر حاکی از آن است که گویا همسایگان ترکمن هم قصد ندارند برای زمستان امسال مشکل تراشی کنند.

چه سید رضا کسایی زاده، مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز ایران می‌گوید: در صورت نهایی شدن مذاکرات حجم گاز وارداتی از کشور ترکمنستان تا سقف ۱۴میلیارد متر مکعب در سال افزایش پیدا خواهد کرد. کسایی زاده در ادامه با تکذیب <‌تعیین هرگونه ضرب‌الا‌‌جل از سوی ترکمنستان برای نهایی کردن قرارداد صادرات گاز از این کشور به ایران>، اعلا‌م کرد: <با طرف ترکمنستانی بر روی فرمول قیمت گاز به توافق رسیده ایم و هم اکنون مذاکرات کارشناسان برای توافق بر روی قیمت پایه در حال انجام است...> این همه خبر آیا برای اینکه مدعی شویم <شهر در امن و امان است>، کافی نیست؟!

رضا لیاقت ورز