پولیپ بینی

پولیپ همیشه به دنبال یك آلرژی اتفاق می افتد البته نه به این سرعت

پولیپ همیشه به دنبال یك آلرژی اتفاق می‌افتد. البته نه به این سرعت كه گفتم. ما انسان‌ها در محیط زندگی‌مان گاهی به بعضی مواد آلرژی داریم .

ما عادت داریم هر مشكل یا اختلالی را كه در هر قسمت بدنمان پیش می‌آید، جدی نمی‌گیریم و در واقع خودمان عامل مزمن شدن بیماری‌هایمان هستیم. اجازه می‌دهیم آلرژی كوچكی كه سال‌های سال مورد بی‌توجهی قرار گرفته است و گاهی ریشه در كودكی‌مان دارد، مزمن شود و هزاران بیماری مختلف را برایمان پدید بیاورد. جالب‌تر اینكه انتظار داریم اگر بعد از سال‌ها به پزشك مراجعه كردیم، ظرف مدت كوتاهی درمان شویم و مشكل به كلی از بین برود. آیا این تصورها درست است؟

● ‌‌ آقای دكتر، این بار در مورد پولیپ صحبت كنیم.

▪ پولیپ همیشه به دنبال یك آلرژی اتفاق می‌افتد. البته نه به این سرعت كه گفتم. ما انسان‌ها در محیط زندگی‌مان گاهی به بعضی مواد آلرژی داریم، یعنی حساسیت خاصی نسبت به برخی مواد مثل گردوخاك، گرده‌های گیاه، مواد آرایشی، مواد غذایی، برخی انواع پوشاك و لباس‌ها داریم كه باعث می‌شوند بدن ما در مواجهه با آنها عكس‌العمل نشان بدهد. اگر به این واكنش‌های بدن مانند عطسه، سرفه، تنگی نفس و علایم دیگر اهمیت ندهیم و آنها را درمان نكرده و یا از آنها پیشگیری نكنیم، زمینه ایجاد پولیپ را فراهم كرده‌ایم. به‌خصوص اگر وضعیت تشریحی خاصی مثل انحراف بینی یا شاخك‌های بزرگ بینی هم داشته باشیم، زمینه مساعدتر می‌شود.

● آیا پولیپ‌ها متنوع‌اند؟

▪ بله. مثلا ‌از نظر محل ممكن است در داخل بینی یا داخل سینوس باشد. در ضمن ممكن است اشكال متفاوت داشته باشد. حتی بعضی از آنها امكان دارد خون‌ریزی كنند. برخی‌ها تمایل به بدخیم شدن دارند و برخی از آنها هم ممكن است با گرفتاری‌های دیگری همراه باشند، مثل پولیپ‌هایی كه با تنگی نفس یا آسم یا با گرفتاری حنجره و گاهی با عفونت همراه هستند.

● شیوع آن به جنس یا سن هم بستگی دارد؟

▪ بله. در خانم‌ها بیشتر دیده می‌شود و در افراد جوان هم شیوع بالاتری دارد. دلیلش هم وجود عوامل مستعدكننده و آلرژی‌زایی مثل لوازم آرایشی متنوعی كه خانم‌ها استفاده می‌كنند و یا عطرهای مختلف، پوشاك متنوع از جنس‌های گوناگون مثل پوست و پشم و... است. هرچه تنوع موادی كه استفاده می‌كنیم بیشتر باشد، احتمال اینكه مواد آلرژی‌زا وارد بدن شده و ایجاد حساسیت كنند، بالا می‌رود. حتی خانم‌ها در نوع مواد غذایی كه استفاده می‌كنند، تنوع بیشتری را در نظر می‌گیرند. در یك مهمانی اغلب خانم‌ها ترجیح می‌دهند همه غذاها را امتحان كنند و از تنوع غذا لذت می‌برند.

● از علایم پولیپ نگفتید.

▪ اول به صورت واكنش‌های آلرژیك مثل گرفتگی بینی، عطسه و آبریزش از بینی یا چشم شروع می‌شود. بینی كیپ می‌شود و اگر سینوس هم بسته شده باشد (به‌وسیله پولیپ) تنفس از راه دهان است و دهان معمولا خشك می‌شود. بیمار احساس ترشحات پشت‌حلقی دارد. گاهی حتی خود بیمار پولیپ را در بینی حس می‌كند.

● راهی وجود دارد كه پولیپ را بتوان قبل از تشكیل شدن تشخیص داد؟

▪ اگر بیمار به دلیل داشتن زمینه آلرژی و مشكلات آن مراجعه كند، می‌توان با بررسی رنگ مخاط بینی و معاینه ساده، پولیپ را قبل از تشكیل تشخیص داد اما معمولا به دلیل مراجعه دیر بیماران، این اتفاق نمی‌افتد.

● راه درمان پولیپ چیست؟

▪ درمان قطعی وقتی انجام می‌شود كه عامل حساسیت‌زا را بشناسیم و از بین ببریم. اگر عامل اصلی بروز حساسیت و پولیپ برطرف نشود، پولیپ رشد می‌كند. گاهی اتفاق می‌افتد كه به قدری بزرگ می‌شود كه می‌توان آن را به صورت توده‌ای در ته حلق مشاهده كرد. این بیماری یك مشكل مزمن است كه طی زمان زیاد به وجود می‌آید و درمان آن هم، به همان اندازه زمان می‌خواهد. درمان با استفاده از داروها - چه قبل و چه بعد از عمل - صورت می‌گیرد. همزمان با درمان دارویی بیمار باید بررسی شود، مواد آلرژی‌زا را بشناسیم و توصیه كنیم كه از تماس با آنها خودداری كند. در ابتدا سعی می‌شود همه عوامل زمینه‌ساز و مستعدكننده پولیپ (حتی انحراف بینی) برطرف شود و زمینه‌ای برای پولیپ مهیا نباشد.

●‌‌ آیا پولیپ‌ها باید حتما جراحی بشوند؟

▪ پولیپ می‌تواند آن‌قدر شدید شود كه با عواملی مثل آسم و عفونت همراه شود. وقتی كه عفونت روی پولیپ ایجاد شد مشكلاتی هم به دنبال آن می‌آید، مثل تورم و التهاب مخاط حلق و یا تارهای صوتی كه گاهی با سرفه‌های مكرر و تورم زیاد حتی به خشونت صدا هم می‌انجامد.به‌طور كلی همه پولیپ‌ها نیازمند جراحی نیستند. برای ما برطرف كردن عامل پدیدآورنده پولیپ و درمان دارویی در اولویت است. بعد با انجام سی تی اسكن وسعت ضایعه را بررسی می‌كنیم و شرح حال هم می‌گیریم. در نهایت تنها در صورت لزوم با جراحی سنتی و یا از طریق آندوسكوپی پولیپ را برمی‌داریم.‌

● چه کار کنیم که گرفتار پولیپ بینی و دردسرهایش نشویم؟

۱) از همان كودكی به فرزندانمان بیاموزیم از غذاهای ساده و غیرحساسیت‌زا استفاده كنند. به آنها یاد بدهیم یك خوراكی خوشمزه برای این خوش‌طعم است كه مواد افزودنی مثل سس و مواد آلرژن (حساسیت‌زا) به آن اضافه شده است. اگر از انواع و اقسام این خوراكی‌های خوشمزه بخورند، در صورت ابتلا به آلرژی نمی‌توان تشخیص داد به كدام ماده حساسیت دارند. والدین - به‌خصوص خانم‌ها یا بگویم مادرها - دقت كنند با طبخ غذاهای سالم كه افزودنی‌های رنگارنگ ندارند، سلامت خود و خانواده را تضمین كنند.

۲) یك نكته مهم دیگر اینكه اگر خود یا خانواده‌تان به عاملی حساسیت نشان دادید، در جهت شناخت آن تلاش كنید.

۳) همیشه برای خود و خانواده یك پزشك را در نظر بگیرید كه به محل زندگی‌تان نزدیك باشد و برای مشكلات به وجود آمده كه حتی به نظرتان ساده است با او مشورت كنید. اگر همیشه تحت نظر یك پزشك باشید او با نوع زندگی و عادات غذایی شما و زمینه‌های مثبت بیماری‌های ژنتیكی و خانوادگی‌تان آشنا خواهد شد. اگر هم قرار باشد بیماری‌در بدن شما بروز كند، زود كشف می‌شود و مثلا ایشان شما را نزد متخصصی كه مرتبط با نوع بیماری است خواهد فرستاد. فایده بزرگ این كار این است كه شما چون نزدیك مطب او هستید تنبلی نمی‌كنید و مرتب برای معاینه می‌روید و لازم نیست بگذارید مشكلتان پیشرفت كند و بعد جهت درمان از این مطب به آن مطب بروید تا بلكه معجزه‌ای رخ دهد و مشكل شما كه بسیار پیشرفت كرده، مداوا شود.‌

الهه رضائیان