نگاه جریانی

جنگ احد به شدت ادامه داشت. ناگهان یکی از کفار فریاد زد: محمد(ص) را کشتم... محمد(ص) را کشتم... در همین هنگام «عمرو بن قمیئه حارثی» سنگی به سوی رسول خدا(ص) پرتاب کرد و پیشانی و دندان آن حضرت شکست …

جنگ احد به شدت ادامه داشت. ناگهان یکی از کفار فریاد زد: محمد(ص) را کشتم... محمد(ص) را کشتم... در همین هنگام «عمرو بن قمیئه حارثی» سنگی به سوی رسول خدا(ص) پرتاب کرد و پیشانی و دندان آن حضرت شکست و لب او شکافت و خون صورت آن حضرت را پوشاند. کفار حمله کردند که پیامبر اعظم(ص) را به قتل برسانند. اما «مصعب بن عمیر» مانع شد و به شهادت رسید. مصعب شباهت زیادی به پیامبر(ص) داشت و همین امر باعث شد که دشمن فکر کند پیامبر اعظم(ص) را کشته است.

با شنیدن این دروغ، روحیه مسلمانان ضعیف شد. عده زیادی از میدان جنگ فرار کردند. عده ای هم حتی در فکر امان گرفتن از سران کفر برآمدند. علی(ع) «ابودجانه»، «طلحه» و تعداد محدود دیگری مسلمانان را به استقامت دعوت می کردند. «انس بن نفر» میان مسلمانان آمد و فریاد زد: ای مردم! اگر محمد کشته شد، خدای محمد زنده است، پیکار کنید و در راه هدف محمد (ص) به شهادت برسید. و به دشمن حمله کرد و به شهادت رسید. پس از مدتی کوتاه مشخص شد که پیامبر(ص) زنده است و خبر اشتباه یا دورغ بوده است. در این هنگام آیات ۱۴۴ و ۱۴۵ از سوره آل عمران نازل شد و گروه سست ایمان را نکوهش کرد.

«محمد (ص) فقط فرستاده خدا بود و پیش از او فرستادگان دیگری نیز بودند، آیا اگر او بمیرد و یا کشته شود شما به عقب برمی گردید؟ (و با مرگ او اسلام را رها کرده به دوران کفر و بت پرستی بازگشت خواهید کرد) و هر کس به عقب بازگردد هرگز ضرری به خدا نمی زند و به زودی خداوند شاکران (و استقامت کنندگان) را پاداش خواهد داد. و هیچ کس جز به فرمان خدا نمی میرد، سرنوشتی است تعیین شده (بنابراین مرگ پیامبر یا دیگران یک سنت الهی است) هر کس پاداش دنیا را بخواهد (و در زندگی خود در این راه گام بردارد) چیزی از آن به او خواهیم داد و هرکس پاداش آخرت بخواهد از آن به او می دهیم، و به زودی شاکران را پاداش خواهیم داد.»(۱)

۱- تفسیر نمونه، ذیل آیات مربوطه