بحران در میانسالی

‌میانسالی فصلی از زندگی است که در محدوده سنی ۴۰ تا ۶۵ سال قرار دارد. در این دوره از زندگی، افراد با ‌تغییرات مختلف فیزیولوژیکی و جسمانی، شناختی و اجتماعی مواجه می شوند.اصطلاح …

‌میانسالی فصلی از زندگی است که در محدوده سنی ۴۰ تا ۶۵ سال قرار دارد. در این دوره از زندگی، افراد با ‌تغییرات مختلف فیزیولوژیکی و جسمانی، شناختی و اجتماعی مواجه می شوند.اصطلاح میانسالی مفهومی ‌است که از اوایل قرن ۲۰ به تدریج در ادبیات روانشناسی ظاهر گردید. این اصطلاح توسط" الیوت ‌جیکز" در دهه ۱۹۵۰ رسما در کتب روان شناسی رشد، ظاهر گردید و سپس در دهه ۷۰، یک خبرنگار ‌آمریکایی به نام گیل شی هی، کتابی با عنوان "بحران میانسالی" را نوشت که از پرفروش ترین کتاب‌های آن ‌سالها شد.میانسالی سنی است که در آن فرد با تجاربی بسیار متنوع و گهگاه ضد و نقیض مواجه می شود. از یک سو، ‌زندگی در این دوران بحرانی و پر تلاطم است و از سوی دیگر، از آرامش نسبی برخوردار است.اریک اریکسون از روانشناسان برجسته رشد، این دوره از زندگی را با عنوان "بحران مربوط به زایندگی در ‌برابر خود فرورفتگی" نام نهاده است. وی عنوان می کند که در این مرحله افراد نیاز به نوعی احساس ‌زایندگی دارند، زایندگی به معنای نوعی تولید است که اثر آن همواره باقی بماند. بسیاری از میانسالان از ‌یکسو با مشاهده رشد فرزندان خود و از سوی دیگر با احساس مولد بودن در شغل خود، به رضایتمندی می‌رسند و بدین ترتیب در آنها حس زایندگی شکل می گیرد. از سوی دیگر ناموفق بودن در حل بحران این ‌مرحله ممکن است به احساس در خود فرو رفتگی شدید منجر شود. ‌از لحاظ شناختی، بعضی از توانایی های دوران میانسالی افت می‌کند، مانند زمان واکنش که طولانی‌تر می‌گردد ولی در عوض هوش عملی افراد افزایش می یابد. از لحاظ جسمانی، نیروی جسمانی اکثر میانسالان تغییر می کند اما باید توجه داشت که فعالیت جسمی بیشتر و ‌به ویژه ورزش تا حدودی از تشدید این تغییرات جلوگیری می کند.‌در زمینه تغییرات اجتماعی دوران میانسالی، دانیل لوینسون که بنیانگذار نظریه "فصول زندگی" است، بیان ‌می کند که در این دوره از زندگی، میانسالان با پرسش‌های جدیدی مواجه می شوند و با مرور گذشته و توجه ‌به فرصت‌های باقی مانده عمر خود، گهگاه دستخوش احساس ناکامی می شوند.‌‌ گاهی "بحران میانسالی" نیز زندگی آنها را فرا می گیرد. البته این بحران تجربه ای همگانی نیست اما چند ‌عامل در ایجاد آن نقش موثری ایفا می کند:‌

۱)‌ فرد میانسال به این آگاهی می رسد که دیگر جوان نیست و بسیاری از فعالیت‌های گذشته را نمی‌تواند مانند ‌گذشته انجام دهد.

‌ ۲)‌ آغاز برخی از بیماری های جسمی مانند قند خون، فشار خون عصبی یا مزمن، کلسترول، آرتروز و...

‌ ۳) باز نشستگی و دست کشیدن از کار، قریب الوقوع می شود.‌

۴ )‌ بزرگ شدن فرزندان و به تبع آن ترک کردن خانه توسط آنها به دلیل اشتغال، ازدواج، ادامه تحصیل و...که ‌همین مساله گاه باعث می شود فضای شلوغ و پر شور و نشاط خانه، ناگهان خالی و سرشار از سکون گردد و ‌میانسالان با فضایی سرد و به دور از هیجان مواجه شوند که در اصطلاح به آن " آشیانه خالی" می گویند.‌

۵) زمانی که افراد وارد دوره میانسالی می شوند، والدین آنها پا به عرصه پیری نهاده و همین مساله آنان را ‌ملزم و ‌مسئول به نگهداری از والدین خود می کند. از یک سو مسئولیت فرزندان و موقعیت شغلی که برای آنان پر ‌دغدغه شده و از سوی دیگر وظیفه و مسئولیت نگهداری از والدین، منجر می شود که افراد دراین دوره از ‌زندگی به علت تعدد نقش و مسئولیت، استرس و تنش شدیدی را از جهات مختلف متحمل شوند.‌

۶) پیش‌بینی مرگ قریب الوقوع. افراد در دوره میانسالی با مشاهده مرگ والدین و عزیزان خود، کم کم به این ‌باور می رسند که مرگ برای آنها نیز نزدیک و قریب الوقوع است.