پزشکی قانونی و پرونده‌های آشنا

بعد از هر سیل و زلزله‏ای نام هلا‌ل‌احمر، وزارت بهداشت و درمان، ارتش، سازمان نیرو‌های مسلح و حتی نیرو‌های مردمی به وفور شنیده می‌شود اما نام سازمانی که در تمام این اتفاقات، …

بعد از هر سیل و زلزله‏ای نام هلا‌ل‌احمر، وزارت بهداشت و درمان، ارتش، سازمان نیرو‌های مسلح و حتی نیرو‌های مردمی به وفور شنیده می‌شود اما نام سازمانی که در تمام این اتفاقات، آرام و با جدیت به فعالیت می‌پردازد، معمولا فراموش می‌شود. سازمان پزشکی قانونی در تمام این‌ اتفاقات، وظایفش چند برابر می‌شود. تعیین علت مرگ، تشخیص هویت، زمان مرگ و کار‌های دیگری که ممکن است اصلا در همان اخبار اولیه به آنها هیچ اشاره‌ای نشود...

بعد از وقوع ضایعه دلخراش زلزله بم، اجساد زیادی بودند که باید احراز هویت می‌شدند. در ماجرای سقوط هواپیمای هرکولس ۱۳۰-c، قربانیان حادثه اکثرا آنچنان سوخته بودند که فقط با اقدامات کارشناسی دقیق و استفاده از کار‌های آزمایشگاهی پیشرفته می‌شد هویت اجساد را تعیین کرد.

اما قتل‌های سریالی چند سال قبل در اطراف پاکدشت ورامین به دست فردی موسوم به «بیجه» مساله‌ای بود که به نوعی همه جنبه‌های پزشکی قانونی را درگیر خود کرده بود. قاتل اعتراف کرده بود که به بسیاری از قربانیان قبل از جنایت تجاوز کرده و اجساد بیشتر آنان را سوزانده و بقایا را دفن کرده است. باید هویت این بقایا مشخص می‌شد. کارشناسان پزشک قانونی در این مراحل از علوم آناتومی، پاتولوژی و سم‌شناسی استفاده کردند اما هنوز کار پزشکی قانونی تمام نشده بود. با جلو رفتن پرونده بیجه، وکیل وی مدعی عدم سلامت روانی موکلش شد و این وظیفه روان‌‌پزشکان معتمد پزشکی قانونی بود که این مساله را تایید یا تکذیب کنند. به خاطر ابعاد اجتماعی و سلامت روانی، کارشناسان و روان‌پزشکان وابسته به پزشک قانونی مطالعات زیادی را روی این فرد انجام دادند تا علم روان‌پزشکی هم که یکی از شاخه‌های مهم پزشکی قانونی است، در این پرونده استفاده شود.

دکتر سیداحسان بیکایی