مولوی و تسخیر آمریکا

استیو هولگیت خبرنگار گزارشهای ویژه واشنگتن که از سوی وزرات خارجه آمریکا منتشر می شود, در مطلبی تحت عنوان مولوی شاعر ایرانی آمریکا را تسخیر می کند از شهرت روز افزون مولانا جلال الدین محمد بلخی در آمریکا می نویسد و

استیو هولگیت خبرنگار گزارشهای ویژه واشنگتن که از سوی وزرات خارجه آمریکا منتشر می شود، در مطلبی تحت عنوان مولوی شاعر ایرانی آمریکا را تسخیر می کند از شهرت روز افزون مولانا جلال الدین محمد بلخی در آمریکا می نویسد و آن را مدیون ترجمه اشعار او توسط یک شاعر و استاد پیشین ادبیات در آمریکا می داند. کلمن بارکس مترجم اشعار مولانا به خبرنگار گزارشهای ویژه واشنگتن گفته است که اشعار مولوی پاسخگوی نیاز معنوی و روحی آمریکایی هاست و این یکی از عواملی است که بسیاری را در آمریکا شیفته اشعار مولانا ساخته است.آنچه در زیر می خوانید ترجمه ای است از این مقاله.

مولوی آمریکا را تسخیر می کندمولوی یکی از محبوب ترین شعرا در آمریکاست و گرچه تا دهسال پیش کمتر کسی با او آشنایی داشت اما اکنون در سراسر دانشگاههای آمریکا کلاسهایی برای شناخت آثارش تشکیل شده است و درقسمت فرهنگی روزنامه های اکثر شهرهای عمده آمریکا از جلسات شعرخوانی و سخنرانی درمورد او یک خبر یا آگهی به چشم می خورد.

آنچه میزان محبوبیت بالای او را بیشتر آشکار می سازد تنظیم آهنگ بر روی اشعار او از سوی گروهی از خوانندگان و ستارگان سینما در آمریکاست.

این انسان نمونه کیست که آوازه شهرتش این چنین در سراسر آمریکا پیچیده است؟آیا ایالات متحد آمریکا شاعر معروف دیگری مانند والت ویتمن خلق کرده است تا ترانه های این سرزمین را بسراید و یا رابرت فراست دیگری آمده است تا پاسخگوی خواسته های بر آورده نشده روحمان باشد؟

در واقع این شاعر آمریکایی نیست و کسی هرگز او را در سالن سخنرانی شهر خود و یا در گفتگوهای تلویزیونی نخواهد دید زیرا بیش از هفتصد سال است که چشم از این جهان فروبسته است و نام او اگرچه تنها مدت زمان کوتاهی است که در آمریکا بر سر زبانها افتاده، قرنهاست که در قلب مردم ایران جای داشته است.

نام او مولانا جلال الدین محمد بلخی است که بیشتر با نام مولوی در آمریکا شناخته می شود.

ابعاد شیفتگی آمریکایی ها را می توان با شیفتگی که در دوران بیتلها نسبت به این گروه وجود داشت قیاس کرد و گرچه نمی توان گفت که به همان شدت است ولی بسیار قابل ملاحظه است.

به گفته بسیاری از منابع ظرف دهسال گذشته ترجمه اشعار مولوی بیش از هر شاعر دیگری درآمریکا به فروش رسیده است. در جستجوی اینترنتی با نوشتن نام او بیش از ۸۰۰ هزار نتیجه به دست می آید.

تقویم مولوی، فنجان و پیراهنهایی با نام او در دانشگاه ها و کتابخانه های نقاط مختلف آمریکا به چشم می خورند. اما با وجود اینکه شهرت مولوی دارای ویژگی هایی است که شخصیتهای معروف در فرهنگ عامه از آن برخوردارند نباید موفقیت او را دراین سطح قرار داد و تصور کرد که اشعار مولوی با سرچشمه گرفتن از سنن اسلامی نمی تواند پاسخگوی نیاز روحی و التیام بخش نگرانیهای بسیاری از مردم آمریکا باشد.

فیلیس تیکل سر دبیر "هفته نامه ناشر" معتقد است که محبوبیت مولوی در آمریکا ناشی ازعطش معنوی مردم این کشور است.

کلمن بارکس شاعر آمریکایی ازایالت تنسی که با ترجمه اشعار مولوی باعث محبوبیت این شاعر فارسی زبان در آمریکا شد، به همین موضوع اشاره داشته و می گوید که جذبه معنوی مذهبی اشعار مولوی آمریکایی ها را شیفته او ساخته است. وقتی مولوی در شعر خود این پرسش را مطرح می کند که "ز کجا آمده ام آمدنم بهر چه بود ؟" با بسیاری از آمریکایی ها که دارای احساسات معنوی شدید هستند ارتباط برقرار می کند.

به دنبال حملات یازدهم سپتامبر۲۰۰۱در چند تفسیر نوشته شد که مولوی پل مهم ارتباط بین آمریکایی ها و مسلمانان است و بسیاری با این گفته هانس ماینکه شاعر آلمانی موافقند که می گوید "اشعار مولوی تنها دریچه امیدی است که در این دوران سیاهی و تباهی به روی ما باز استاما هیچکس تاکنون مانند کلمن بارکس، مترجم اشعار مولوی در شناساندن او چنین نقش مهمی ایفا نکرده است. به اعتقاد جیمز فادیمن یکی از اساتید آمریکایی، کلمن بارکس مولوی را به مردم آمریکا شناسانده و باعث محبوبیت او شده است.

---