رشته هایی که روی دست مانده اند

وقتی صحبت از رشته های کم طرفدار می شود, ناخودآگاه باز هم بحث بازار کار آن رشته مطرح می شود طوری که اگر رشته ای در بازار کار, کم درآمد و کم متقاضی باشد, می توان گفت که آن رشته کم طرفدار است

وقتی صحبت از رشته‌های کم‌طرفدار می‌شود، ناخودآگاه باز هم بحث بازار کار آن رشته مطرح می‌شود؛ طوری که اگر رشته‌ای در بازار کار، کم‌درآمد و کم‌متقاضی باشد، می‌توان گفت که آن رشته کم‌طرفدار است.

اما حسین توکلی مشاور عالی سازمان سنجش به «جام‌جم» می‌گوید: این اشتباه است که بگوییم کدام رشته کم‌طرفدار است، بلکه باید در این رابطه حتما به رشته محل دانشگاه‌ها توجه کنیم؛ یعنی باید نگاه کنیم ببینیم یک رشته در کدام شهر، کمترین متقاضی را دارد، چون مثلا احتمال دارد رشته مدیریت در یک شهر استان سیستان و بلوچستان، متقاضی بسیار کمی داشته باشد، اما همین رشته در تهران بسیار پرطرفدار باشد.

سخنگوی سازمان سنجش تاکید می‌کند: فهرست رشته محل‌های بدون کنکوری که اخیرا سازمان سنجش منتشر کرد، فهرستی از کم‌طرفدارترین رشته محل‌های دانشگاهی است که با نگاه به این فهرست می‌توانید براحتی از کم‌طرفدارترین رشته محل‌های دانشگاهی آگاه شوید.

این فهرستی که توکلی از آن نام می‌برد، مجموعه‌ای متشکل از شش هزار رشته محل دانشگاه‌های پیام نور و غیر‌انتفاعی است که کمترین طرفدار را دارند؛ باوجود آن که مسئولان سازمان سنجش اعلام کردند که ظرفیت پذیرش در این رشته‌ها، ۳۰۰ هزار نفر است، اما حتی بدون برگزاری کنکور هم تنها برای یک‌سوم از این رشته محل‌ها متقاضی وجود داشت.

رشته‌های علوم اجتماعی، زبان و ادبیات فارسی، جغرافیا، الهیات و معارف اسلامی، مدیریت، علوم تربیتی و علوم سیاسی، از جمله رشته‌هایی است که نام این رشته‌ها در اکثر شهرهای کشور به چشم می‌خورد.

یعنی اگر به فهرست رشته محل‌های کم متقاضی در رشته علوم انسانی نگاه بیندازید، متوجه می‌شوید که رشته‌های نامبرده در اکثر شهرهای کشور، بدون کنکور دانشجو می‌پذیرند و کمترین متقاضی را دارند.

همچنین در گروه علوم تجربی نیز، رشته‌های زیست‌شناسی، زمین‌شناسی، شیمی، مهندسی علوم کشاورزی، مهندسی منابع طبیعی، مهندسی آب و خاک، مهندسی مدیریت و آبادانی روستاها، از جمله بیشترین فراوانی رشته محل‌های کم‌طرفدار در شهرهای مختلف کشور است.

اما در گروه علوم ریاضی و فنی قضیه قدری متفاوت است، در گروه‌های فنی، کم‌متقاضی‌ترین رشته محل‌ها به رشته‌های مقطع کاردانی اختصاص دارد و این موضوع نشان می‌دهد که متقاضیان برای ورود به دوره‌های مهارتی رشته‌های فنی، تمایل چندانی ندارند و ترجیح می‌دهند که دو سال دیگر درس بخوانند و باعنوان مهندس از دانشگاه فارغ‌التحصیل شوند.

اگرچه فهرست اغلب رشته‌های فنی پرطرفدار، مانند مهندسی مکانیک، مهندسی کامپیوتر، مهندسی برق و مهندسی نفت نیز در فهرست کم‌متقاضی‌ترین رشته محل‌های سازمان سنجش قرار داده شده است، اما باید توجه کنیم که پذیرش بدون کنکور دانشجو در این رشته‌های پرطرفدار، در شهرهای دورافتاده‌ای صورت می‌گیرد که کمتر متقاضی حاضر می‌شود در آن شهرها درس بخواند و به همین دلیل نیز این رشته‌ها در فهرست کم‌متقاضی‌ترین رشته محل‌های رشته فنی و مهندسی کشور قرار گرفته‌اند.

● جمعیت دانشجویان یک رشته، ملاک تقاضا نیست

شاید با خودتان حساب کنید که جمعیت دانشجویی در هر رشته‌ای می‌تواند ملاکی بر کم‌متقاضی بودن یا پر‌متقاضی بودن یک رشته دانشگاهی باشد، اما در شرایطی که برای ورود به برخی رشته‌ها، محدودیت و رقابت سنگین وجود دارد، جمعیت دانشجویی هر رشته نمی‌تواند ملاک دقیقی بر پرطرفدار بودن یا کم‌طرفدار بودن رشته‌ای باشد.

به‌طور مثال، مطابق آمارها هم‌اکنون پنج درصد از جمعیت دانشجویی کشور در رشته پزشکی تحصیل می‌کنند و با احتساب این‌که چهار میلیون و ۴۰۰ هزار دانشجو در کشور داریم، می‌توان گفت که حدود ۲۲۰ هزار دانشجو در رشته پزشکی مشغول به تحصیل هستند؛ حال بدیهی است که اگر کنکور و محدودیت پذیرش دانشجو در رشته پزشکی را نداشتیم، هزاران متقاضی دیگر نیز مایل به ادامه تحصیل در رشته پرطرفداری مثل پزشکی بودند.

بنابراین همان‌طور که می‌بینید جمعیت دانشجویان هر رشته نمی‌تواند ملاک دقیقی برای پیدا کردن کم‌متقاضی‌ترین رشته‌های دانشگاهی باشد و برای پیدا کردن فهرست این رشته‌ها، حتما باید به کد رشته محل‌های پذیرش دانشجو توجه کرد.