پنجشنبه, ۲۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 9 May, 2024
تاریخچه ساختار تشکیلاتی حماس
جنبش مقاومت اسلامی حماس در سال ۱۹۸۷ توسط شیخ احمد یاسین پایهگذاری شد. ایدئولوژی حماس ریشه در اخوانالمسلمین مصر دارد. در سال ۱۹۷۳، یاسین ابتدا «الجماعه الاسلامی» را برای همکاری با فعالیتهای سیاسی اخوانالمسلمین در غزه پیریزی کرد. وی سپس جنبش حماس را به عنوان بازوی سیاسی و منطقهای اخوانالمسلمین در دسامبر ۱۹۸۷ بهدنبال آغاز انتفاضه اول در سرزمینهای اشغالی بنیان نهاد.
● خط مشی
حماس را در ابتدای مسیرش میتوان پیرو تمام و کمال اخوانالمسلمین دانست، چرا که همچون آنها به عنوان یک «نهاد رفاه اجتماعی» عمل میکرد. اگرچه این فعالیتها همچنان به قوت خود باقی است، اما با وارد شدن به فاز مسلحانه تمرکز بیشتر این جنبش به مبارزه با رژیم صهیونیستی معطوف شد. در باور رهبران و اعضای حماس، نزاع اعراب ـ اسرائیل تنها با نابودی رژیم صهیونیستی حل و فصل میشود.
حماس، تنها راه حل مساله فلسطین را «جهاد» میداند و تاکید دارد که خارج ساختن فلسطین از کنترل رژیم صهیونیستی وظیفه مذهبی تمام مسلمانان است. این جنبش برخلاف ساف که رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت، نهتنها مخالف مشروعیت این رژیم است بلکه خواهان نابودی آن و مخالف ماهیت وجودی رژیم صهیونیستی است. آنها همچنین معتقد به تشکیل دولتی اسلامی و پیاده ساختن تمام ابعاد اسلام در تمام جوانب زندگی هستند.
در واقع بسیاری از خط مشیهای این جنبش براساس منشور ۳۶ مادهای است که در سال ۱۹۸۸ تصویب شد. در این منشور، شعار حماس اینگونه بیان شده است: «خداوند هدف ما، پیامبر الگوی ما و قرآن قانون ما، جهاد راه ما و مرگ در راه خدا والاترین آرزوی ماست.» همچنین در این منشور هدف حماس «حمایت از منکوبشدگان، اجرای عدالت و مبارزه با بیعدالتی» بیان شده است.
● ساختار کنونی
باتوجه به اینکه اخوانالمسلمین الگوی حماس به حساب میآید، ساختار این دو تا حدودی به یکدیگر شبیه است. بهعنوان مثال، اگر در جماعت اخوانالمسلمین تمامی تصمیمات مهم در تشکیلاتی با عنوان «دفتر ارشاد» اتخاذ میشود، چنین تشکیلاتی نیز در جنبش حماس با نام «دفتر سیاسی» فعالیت میکند. بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران، ساختار این جنبش را اینگونه معرفی میکنند:
● دفتر سیاسی
دفتر سیاسی در واقع رهبری حماس در خارج از اراضی فلسطینی است. تا پیش از ناآرامیهای سوریه، مقر این دفتر در دمشق بود. تعداد اعضای این دفتر ۹ نفر است که سه نفر از نوار غزه و شش نفر از خارج اراضی فلسطینی هستند. رئیس کنونی این دفتر، خالد مشعل و نایب رئیس آن، دکتر موسی ابومرزوق است. البته طی چند ماه گذشته صحبتهای فراوانی در مورد کنارهگیری مشعل و واگذاری این سمت به فرد دیگری در رسانهها به گوش میرسد. انتخابات این دفتر هر چهار سال یکبار برگزار میشود. تمامی تصمیمات اصلی این جنبش بویژه در عرصه سیاسی و نظامی و امنیتی در این دفتر گرفته میشود. با این اوصاف میتوان دفتر سیاسی را راس هرم تشکیلاتی این جنبش قلمداد کرد.
● شاخه نظامی (گردانهای شهید عزالدینالقسام)
گردانهای قسام بهعنوان شاخه نظامی جنبش حماس، شبه ارتش این جنبش در نوار غزه محسوب میشود. فرماندهی این گردانها تا چند هفته پیش برعهده احمد الجعبری بود، اما وی در حمله هواپیماهای بدون سرنشین اسرائیلی به غزه به شهادت رسید. این گردانها به دو بخش نوار غزه و کرانه باختری تقسیم میشود که البته اعضای کرانه باختری آن به دلایل امنیتی مشخص نیستند، مگر اینکه پس از انجام عملیاتی در کرانه باختری، اجراکنندگان عملیات، شهید یا بازداشت شوند که در آن موقع، مشخصات آنان آشکار میشود. نوار غزه طبق اخبار خود این گردانها، دارای پنج گردان مخصوص است که عبارتند از: شمال غزه، جنوب غزه (رفح)، مرکز نوار غزه، غزه و خان یونس. رابطه این گردانها از طریق فرماندهی آن با دفتر سیاسی بسیار خوب است، تا جایی که احمد الجعبری، رابط این گردانها و دفتر سیاسی بود. تعداد رزمندگان این گردانها دقیقا مشخص نیست و طبق اخبار برخی خبرگزاریها بین ده تا ۲۰ هزار نفر است.
● دولت حماس
جنبش حماس سال ۲۰۰۶ در انتخابات پارلمانی فلسطین با بهدست آوردن اکثریت کرسیهای مجلس قانونگذاری توانست دولت قانونی فلسطین را تشکیل دهد؛ اما به علت اختلافات حماس با فتح، این دولت بهعنوان یک دولت مستقل فقط در منطقه نوار غزه قدرت را در اختیار دارد. دولت حماس به نخستوزیری اسماعیل هنیه دارای ۲۱ وزارتخانه است. در جلسات کابینه این دولت به غیر از ۲۱ وزارتخانه، پنج سازمان نیز شرکت دارند که زیر نظر مستقیم نخستوزیر کار میکنند.
● فراکسیون تغییر و اصلاح
جنبش حماس دارای یک فراکسیون در مجلس قانونگذاری فلسطین است که به فراکسیون تغییر و اصلاح معروف است. این فراکسیون در سال ۲۰۰۶ با کسب ۷۴ کرسی، مأمور تشکیل دولت شد. دکتر محمود الرمحی، دبیر این فراکسیون و مشیر المصری مسئول روابط خارجی آن هستند. رئیس و نایب اول پارلمان فلسطین نیز از این فراکسیون هستند.
● دفاتر خارجی
جنبش حماس در برخی از کشورهای منطقه، بویژه کشورهای عربی و اسلامی دارای یک دفتر نمایندگی است. این دفاتر زیرنظر دفتر سیاسی در سوریه فعالیت میکنند که عبارتند از: دفتر ایران به ریاست دکتر خالد القدومی، دفتر یمن به ریاست اسامه عبدالمعطی، دفتر لبنان به ریاست علی برکه و برخی دفاتر دیگر در کشورهایی از جمله قطر، سودان، مصر و... که نماینده آنها مشخص نیست.
● شورای رهبری اسرا در زندانهای صهیونیستی
آن دسته از رهبران و اعضای جنبش حماس که در زندانهای رژیم صهیونیستی در بازداشت به سر میبرند، دارای یک شورای رهبری برای اتخاذ تصمیمات مهم جنبش هستند. رأفت ناصیف، از بزرگترین رهبران حماس در این بخش است. البته برخی از رهبران این شورا در معامله تبادل اسرا با گلعاد شالیت در اواخر سال ۲۰۱۱ آزاد شدند.
● رهبران شاخص حماس
بهرغم به شهادت رسیدن بسیاری از رهبران و چهرههای این جنبش به دست نیروهای رژیم صهیونیستی، هنوز هستند چهرههای شاخصی از این جنبش که بسیاری از فلسطینیها با حضور آنها امید به تحقق اهدافشان دارند. تعدادی از مطرحترین این افراد به شرح زیر است:
خالد مشعل:
سال ۱۹۵۶ در اراضی غربی متولد و از دانشگاه کویت در رشته فیزیک فارغالتحصیل شد. او در کویت «رهبر جنبش اسلامی دانش آموختگان فلسطینی» بود. میتوان مشعل را رهبر حماس نامید. وی تا پیش از بروز ناآرامیهای سوریه در دمشق ساکن بود؛جایی که او از دهه ۱۹۹۰ در تبعید بهسر میبرد.
اسماعیل هنیه:
دهه ۴۰ عمر خود را میگذراند و از دانشآموختگان دانشگاه اسلامی غزه در رشته ادبیات عرب است. هنیه از جمله کسانی است که به همراه چند چهره معروف دیگر در اوایل دهه ۱۹۹۰ به لبنان تبعید شد. او دارای رویکردی متعادل و آرام است.
موسی ابومرزوق:
وی که در سال ۱۹۵۱ در غزه متولد شد، دکترای خود را در رشته مهندسی صنعتی در ایالات متحده اخذ کرد. ابومرزوق، معاون رهبر سیاسی حماس است. سالها در آمریکا و اردن زیست و در نهایت در سال ۲۰۰۴ دادگاهی در آمریکا او را بهطور غیابی محاکمه و اخراج کرد. ادعای دادگاه مذکور این بود که ابومرزوق از فعالیتهای حماس، حمایت مالی میکند.
محمود الزهار:
در غزه متولد و در قاهره پزشکی خواند. وی یکی از اعضای بنیانگذار حماس است. الزهار هماکنون رهبر فراکسیون حماس در پارلمان است.
عزیز دوبک:
در ۱۹۴۸ متولد و در دانشگاه پنسیلوانیا به درجه دکترا رسید. در سال ۱۹۹۲ به لبنان تبعید و سخنگوی اخراجشدگان لبنان شد.
شیخ حسن یوسف:
دهه ۵۰ عمر خود را میگذراند و از سال ۲۰۰۱ به بعد مسئول حماس در اراضی غربی بود و اکنون در زندان اسرائیل است. برخی بر این باورند که اگر وی آزاد شود، میانه روی وارد سیستم حماس خواهد شد.
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران انتخابات انتخابات مجلس دولت سیزدهم مجلس شورای اسلامی روز دختر رافائل گروسی رئیس جمهور سید ابراهیم رئیسی رهبر انقلاب مجلس زنان
قتل تهران پلیس هواشناسی شهرداری تهران وزارت بهداشت بارش باران آموزش و پرورش سلامت فضای مجازی قوه قضاییه شهرداری
گاز دولت خودرو قیمت دلار مالیات قیمت خودرو قیمت طلا مسکن حقوق بازنشستگان ایران خودرو بازار خودرو بانک مرکزی
نمایشگاه کتاب تهران نمایشگاه کتاب تلویزیون ازدواج کتاب محمدمهدی اسماعیلی سینمای ایران سریال دفاع مقدس تئاتر موسیقی سینما
هواپیما دانشجویان دانش بنیان اینوتکس
رژیم صهیونیستی غزه اسرائیل فلسطین جنگ غزه آمریکا رفح حماس روسیه حمله به رفح نوار غزه ترکیه
فوتبال رئال مادرید استقلال پرسپولیس لیگ قهرمانان اروپا بایرن مونیخ لیگ برتر بازی باشگاه استقلال لیگ برتر ایران ذوب آهن نساجی
تبلیغات اینترنت اپل سامسونگ ناسا عیسی زارع پور آب گوگل مایکروسافت
سرطان هندوانه آسم بیماران خاص سنگ کلیه کمردرد بیمه سبزیجات اعتماد به نفس