رقابتی برای عقب ماندن از قافله

عربستان سعودی و کویت در سالهای اخیر پیشرفت قابل ملاحظه ای در امر توسعه داشته اند

عربستان سعودی و کویت در سالهای اخیر پیشرفت قابل ملاحظه ای در امر توسعه داشته اند. در سالهای اخیر عربستان سعودی یک سری اصلاحات مانند اصلاحات مذهبی برای کنترل خشونت طلبان مذهبی انجام داده است . واعظان و ملک عبد الله به منظور ترویج و ترقی گفتگوهای بین المللی ادیان به رهبران کشورهائی مانند مراکش ، ترکیه و اردن پیوستند که حاصل ایجاد مرکز گفتگوهای بین الادیانی آسیا بود.

درمقابل کویت به لحاظ سیاسی ، اجتماعی و مذهبی نسبت به عربستان به نظر کشور لیبرال تری به نظر میرسد تا حدی که اجازه تاسیس کلیسا در این کشور به مسیحیان داده شده است .اما متاسفانه تصمیم مذهبی اخیر در هردو این کشور ها یاد آور موانع و مشکلات بر سر راه اصلاحات مذهبی در این کشور ها است.

در ۱۱ مارچ مفتی اعظم سعودی ، شیخ عبدالعزیز ال شیخ فتوی داد تا درکلیه کلیسا ها باید بسته و کلیه عبادتگاههای مسیحیان در شبه جزیره عربستان باید از بین برود. این اقدام مفتی عربستان در پاسخ به پرسش به این تردید قانونی در کویت بودکه آیا دولت کویت باید به نام اسلام ساخت کلیسا را در این کشور ممنوع کند یا خیر .

در مقابل می بینیم که برخی بزرگان مسلمان مانند ابن حجر اسقلانی ، شخصیت برجسته مکتب شافعی در کتاب " فتح الباری " بیان میکند که بسیاری از علمای مسلمان بر این اتفاق تظر دارند که تنها در بخش هائی از شبه جزیره عربستان شامل مکه مدینه ، یمامه و مناطق جنوبی حجاز، غیر مسلمانان (طبق حدیث نبوی ، مشرکان ) حق ورود ندارند. عالم برجسته حنفیه دیگر مکتب سنی ، معتقد است که غیر مسلمانان همه جا غیر از منطقه حرام مکه اجازه رفت و آمد دارند . در حالیکه عالم برجسته مکتب مالکی در قرن ۸ گفت غیر مسلمانان برای تجارت حق ورود به مکه را نیز دارند

حکومت سعودی در برابر این فتوا مانند رسانه های حکومتی داخلی و غربی سکوت کرد . اما واتیکان و اسقف های کاتولیک و پروتستان در آلمان ، استرالیا و روسیه همانطور که انتظار میرفت انتقادات تندی را نسبت به این فتوا نشان دادند.

کویت دیگر متحد سرسخت آمریکا و عضو هیئت حقوق بشر سازمان ملل متحد در صدد است تا در این مسابقه کفه ترازو را به نفع خود سنگین کند .پارلمان کویت در هفته گذشته جریمه سنگینی را برای کفر تعیین کرد: مجازات مرگ برای مسلمانی که به خدا ، حضرت محمد و خاندان او توهین کند و توبه نکند . و برای غیر مسلمانان مجازات این عمل بیش از ۱۰ سال زندان است . برای مسلمی که این گناه را انجام دهد و توبه کند مجازات برابر است با ۵ سال زندان ویا جریمه نقدی . امیر کویت پیش از اینکه این مصوبه تبدیل به قانون شود ۳۰ روز وقت داشت .

در این مدت اولین انتقادات از جانب لئونارد لئو ، نماینده امریکا در کمسیون آزادی مذاهب بین المللی بود . وی گفت : "این قوانین زنگ خطری است برای استاندارد های بین المللی حقوق بشر، چرا که این قانون زندگی افراد را که در سایه ازادی مذهب تضمین شده جهانی عمل می کنند را به خطر می اندازد. "

تنش های بین مذاهب و جوامع و اجتماعات نه تنها در مصر و مالزی بلکه همچنین در سودان ، نیجریه ، ترکیه ، عراق، افغانستان ، بنگلادش ، اندونزی و پاکستان شعله ور شده است . اقلیت مشخصی از محافظه کاران سختگیر و مسلمانان ستیزه جو _ مانند همتایان مسیحی و یهودیشان – پلورالیست نبوده و در برابر در مورد عقایدشان نسبت به سایر ادیان و حتی هم دینان خود که با آنها مخالفند بسیار انحصار طلب هستند . با این شیوه دید و رفتار، دنیای مذهبی میتواند به دنیای زشت و خشن تبدیل شود.

اطلاح طلبان مسلمان ( رهبران مذهبی و علما در جهان اسلام) همه جامه اصلاحات به تن کرده اند و در جهت دفاع از پلورالیسم و آزادی مذهبی تلاش می کنند اما صدای آنان به وسیله محافظه کاران و برخی دیگر از رهبران خفه می شود . از سوئی ابتکارات و افکار اصلاح طلبان در رسانه های غربی چندان مورد پوشش قرار نگرفته است . برای نمونه می توان مورد فتوای عربستان سعودی را نام برد که اعتراض قوی رهبر مذهبی ترکیه در برابر این عمل و اعلام انزجار او از مفتی اعظم عربستان و اینکه این کار خلاف آموزه های اسلام است تحت پوشش قرار نگرفت . محمت گرمز رئیس هیئت رئیسه امور مذهبی به تندی از این فتوا انتقاد و آن را خلاف قرن ها آموزه های متساهل اسلامی و خوش رفتاری نسبت به نهاد های مربوط به سایر مذاهب دانست. او تاکید کرد :" که فتوای مفتی اعظم به طور واضح با پیمان پیغبر با جوامع غیر مسلمان در مدینه و منطقه در تضاد است. همچنین به طور واضح با حق مصونیتی که اسلام به اماکن مقدس ، مذهبی ومعابد سایر ادیان در طول تاریخش قائل بوده است در تضاد است." گرمز همچنین بر تاثیرات منفی این فتوا تاکید و گفت :" این فتوا سایه ای تاریک بر مفهوم حقوق و ازادی که در منابع اصلی همیشه مورد توجه بوده و رعایت می شده است خواهد انداخت اما در نهایت این فتوا به عنوان نظر اسلام ثبت نخواهد شد ." او همچنین افزود : " ما به طور کلی با این فتوا مخالف و امیدواریم که هرچه زودتر اصلاح شود ."

مخاصمات مربوط به مسیحیان و سایر اقلیت های مذهبی در برخی کشور های مسلمان و کوتاهی سیاسی و مذهبی رهبران هم امنیت اقلیت های مذهبی و هم کالبد جوامع اسلامی را تهدید می کند. رهبران سیاسی و جریان های مذهبی نباید فقط به محکوم کردن افراط گرائی مذهبی و تروریسم قناعت کنند بلکه باید در برابر آن دسته از رهبران مذهبی و سایرین که به حمایت خود ازدکترین افراط گرائی مذهبی و اجرای آن در قانون و جامعه ادامه می دهند موضع گیری سختی کنند.

آرین پورقدیری

منبع : huffington post

چاپ شده در هفته نامه کیمیای ایران

نویسنده : جان .ال . اسپوزیتو

مترجم : آرین پورقدیری