گال بیماری خارش دار

از آنجا که وسایل زیادی با خود همراه نبرده بودیم, مجبور شدیم از رختخواب های موجود در ویلا و سایر امکانات آنجا استفاده کنیم یک روز بعد از اقامت, متوجه شدم پسر کوچکم مدام بدن خود را می خاراند

از آنجا که وسایل زیادی با خود همراه نبرده بودیم، مجبور شدیم از رختخواب‌های موجود در ویلا و سایر امکانات آنجا استفاده کنیم. یک روز بعد از اقامت، متوجه شدم پسر کوچکم مدام بدن خود را می‌خاراند. ابتدا گمان کردم حشره‌ای او را گزیده است اما با تشدید خارش بدن او و شروع خارش در بدن پسر بزرگ‌ترم، کمی نگران شدم و به نزدیک‌ترین درمانگاه مراجعه کردیم. آنها تشخیص ابتلا به گال دادند و گفتند احتمالا به دلیل استفاده از لوازمی مانند رختخواب‌های موجود در ویلا با این مشکل مواجه شده‌ایم. علاوه بر ۲ فرزندم، من و همسرم هم باید تحت درمان قرار بگیریم. در حال حاضر یک نوبت دارو مصرف کرده‌ایم و باید یک نوبت دیگر هم مصرف کنیم. البته به توصیه پزشک، پس از رسیدن به منزل تمام لباس‌هایمان را هم با آب جوش شستم و اتو کردم.» پس از شنیدن صحبت‌های خانم‌اعلی‌پور، به سراغ متخصصان «سلامت» رفتیم تا بیشتر با بیماری گال آشنا شویم.

● نگاه متخصص پوست

۴ سؤال درباره گال

دکتر رضا رباطی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

۱. آیا گال از طریق حیوان‌ها هم به انسان‌ها منتقل می‌شود؟

بله، گال می‌تواند از طریق حیوانات مختلفی مانند حیوانات خانگی هم به انسان‌ها منتقل شود. البته گستردگی گالی که از طریق حیوان‌ها به انسان منتقل می‌شود، مانند گستردگی گال انسانی در سطح پوست نیست. یعنی معمولا فقط قسمت‌هایی از بدن که در تماس مداوم و مستقیم پوستی با حیوان قرار داشته‌اند، دچار واکنش‌های حساسیتی می‌شوند. مثلا اگر کسی، یک حیوان خانگی مانند سگ یا گربه داشته باشد و حیوان خانگی او به گال مبتلا شود، در صورت بغل کردن حیوان فقط قسمت‌های جلوی شکم و دست دچار واکنش‌های حساسیتی می‌شود. درمان انگل گالی که از طریق حیوان به انسان منتقل شده هم ساده‌تر از درمان گال انسانی است و در چنین مواردی، درمان حیوان و از بین بردن گال کافی است و نیاز به درمان وجود ندارد. در بیشتر مواردی که گال از حیوان به انسان منتقل می‌شود، درمان‌های ساده ضدحساسیتی می‌تواند کارساز و موثر باشد. البته خارش پوستی در اثر ابتلا به گال حیوانی هم محدود به نواحی خاص پوست که با حیوان در تماس بوده‌اند، می‌شود. با توجه به این موارد، اگر از بهداشت حیوان‌ها اطمینان ندارید یا به مناطقی می‌روید که حیوان اهلی در آنجا زیاد است، از دست زدن یا بغل کردن این حیوان‌ها برای پیشگیری از ابتلای احتمالی به حساسیت ناشی از ابتلا به گال حیوانی پرهیز کنید.

۲. آیا رابطه زناشویی باعث انتقال گال می‌شود؟

بله، یکی از راه‌های انتقال سریع گال، تماس‌های بسیار نزدیک و صمیمانه یا داشتن رابطه زناشویی است. به طور کلی، هرچه تماس فرد مبتلا به گال با اطرافیانش بیشتر باشد، امکان آلوده شدن آنها، بیشتر است. اصلا به همین دلیل است که توصیه می‌شود در صورت ابتلای یکی از اعضای خانواده به این بیماری، سایر اعضا هم تحت درمان قرار بگیرند. البته امکان انتقال گال از طریق تماس‌های پوستی بسیار کوتاه و گذرا مانند دست دادن ساده در محیط کار، بسیار کم است و هرچه ارتباط فرد مبتلا با دیگران طولانی‌تر و عمیق‌تر باشد، احتمال ابتلای آنها بالاتر خواهد رفت.

۳. آیا شیوع گال در مهدکودک‌ها زیاد است؟

نه، امکان انتقال بیماری گال هم مانند شپش در محیط‌های عمومی که افراد زیادی به صورت متراکم در آنجا زندگی می‌کنند (مانند خوابگاه، پانسیون، سربازخانه یا کمپ کارگران)، به‌خصوص محیط‌های عمومی که امکان وجود گال در آنها هست و از بهداشت مناسبی هم برخوردار نیستند، وجود دارد. البته از آنجا که محیطی مانند مهدهای کودک، منظم و روزانه تمیز می‌شوند و اگر بچه‌ای به گال مبتلا شود در اثر خارش شدید حتما تحت درمان قرار می‌گیرد، احتمال شیوع گال در مهدهای کودک نسبت به شپش کمتر است.

۴. آیا می‌توان جلوی ابتلا به گال را گرفت؟

تا حدی. معمولا افراد در اثر اقامت یا زندگی در مکان‌هایی که گال در آنجا وجود دارد، دچار گال می‌شوند. به همین دلیل توصیه می‌شود اگر به سفر رفتید یا مجبور به اقامت در مکان‌هایی شدید که از بهداشت آنها اطمینان چندانی ندارید، برای کاهش احتمال ابتلا به گال تا حد ممکن از لوازم تمیز و شخصی خودتان مانند ملحفه، پارچه، روفرشی یا پتوهای شخصی استفاده کنید. استفاده از ملحفه‌های یکبار مصرف در سفر هم می‌تواند تا حدی کمک‌کننده باشد. البته اگر مکانی آلوده به گال باشد، با استفاده از لوازم شخصی تنها تا حدی می‌توان جلوی ابتلا به بیماری را گرفت و صددرصد نمی‌توان از عدم ابتلا مطمئن بود.

● نگاه متخصص بیماری‌های عفونی

دکتر افشین علیزاده

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

حقایق هفت‌گانه گال

۱. انگل گال قابل مشاهده نیست

گال یکی از بیماری‌های خارش‌دار پوستی است که به‌وسیله یک انگل ریز هشت‌پا ایجاد می‌شود. این انگل بدون استفاده از ریزمیکروسکوپ

قابل مشاهده نیست و نمی‌توان با چشم غیر مسلح، آن را دید و ابتلا به آن را تشخیص داد.

۲. انگل گال به داخل پوست نفوذ می‌کند

حضور انگل در قسمت‌هایی از بدن باعث به وجود آمدن خارش می‌شود. در واقع این انگل به داخل پوست نفوذ می‌کند یعنی ابتدا به صورت عمودی وارد پوست می‌شود و سپس تونل‌هایی به صورت افقی ایجاد می‌کند و باعث خارش می‌شود.

۳. انگل گال حدود ۲۴-۱۰ روز زنده می‌ماند

معمولا طول زندگی انگل گال داخل تونل‌ها، حدود ۵-۴ هفته است. البته این انگل در دوران زندگی خود ۵۰-۴۰ تخم داخل تونل‌ها می‌گذارد و تقریبا از ۱۰ درصد این تخم‌ها پس از ۵-۳ روز انگل‌های جدید به وجود می‌آید که با تغذیه از سلول‌های پوستی، تونل‌های جدیدی ایجاد می‌کنند و کم‌کم به انگل‌هایی بالغ تبدیل می‌شوند. دوران زندگی انگل‌های گال از تخم‌ تا تخم حدود ۲۴-۱۰ روز است.

۴. انگل گال بیشتر در چین‌های بدن نفوذ می‌کند

انگل گال، ضایعه های پوستی به صورت برجستگی‌های کوچک و نامنظم در سطح پوست ایجاد می‌کند که این برجستگی‌ها، خارش‌ شدیدی دارند. ضایعه های پوستی ناشی از ابتلا به گال بیشتر در قسمت‌های چین‌های پوستی مانند قسمت‌های تناسلی، بین انگشتان، زیر پستان و زیر بغل ایجاد می‌شود. گاهی این ضایعات حالت ندولر هم پیدا می‌کنند؛ یعنی سفت، طویل و حدود نیم تا یک سانتی‌متر می‌شوند و به شدت هم می‌خارند.

۵. برای درمان گال باید به پزشک مراجعه کرد

متاسفانه گاهی ابتلا به گال با ابتلا به اگزما اشتباه گرفته می‌شود و تزریق کورتون بیماری را تشدید می‌کند. از سوی دیگر، گال به شدت قابل سرایت است و می‌تواند به سرعت تمام افراد خانواده را مبتلا کند. به همین دلیل در صورت ابتلای یکی از اعضای خانواده، سایر افرادی که علامت بالینی هم ندارند، باید درمان شوند.

۶. در صورت ابتلا به گال، لوازم خانه باید ضدعفونی شوند

اگر اعضای خانواده‌ای به بیماری گال مبتلا شدند، علاوه بر درمان‌های فردی باید اقدام به ضدعفونی کردن تمام لوازم خانه هم بکنند. یعنی تمام لباس‌ها، تشک، پتو و ملحفه‌ها باید با آب جوش شسته و با استفاده از نور مستقیم آفتاب خشک شوند. لباس‌ها و وسایلی که قابل اتوکشی هستند باید با اتوی کاملا داغ اتو کرد حتی درزها و محل دوخت لباس‌ها و ملحفه‌ها، اما وسایلی مانند تشک یا پتو که قابل اتوکشی نیستند، می‌توان پس از شستن در معرض آفتاب مستقیم و شدید قرار داد. لوازمی هم که قابل شستشو نیستند باید حدود ۳ هفته داخل نایلونی دربسته و دور از دسترس نگه دارد تا از کشته و نابود شدن کامل انگل‌ها مطمئن شوید چون در صورتی که غذا به این انگل‌ها نرسد، از بین می‌روند.

۷. گال را نمی‌توان بدون درمان رها کرد

برخی از افراد می‌پرسند اگر گال با اگزما یا حتی گزیدگی حشره اشتباه گرفته شود و اقدام به درمان نکنند، چه مشکلاتی در آینده ایجاد می‌شود؟ در پاسخ باید گفت که خارش شدید و غیر قابل‌تحمل گال حتما فرد را وادار به مراجعه به پزشک می‌کند و اجازه مزمن شدن بیماری را نمی‌دهد. البته متاسفانه ممکن است افرادی که مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای هستند و سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است، مبتلا به بیماری گال در احشای خود شوند و گال در بخش‌های داخلی بدن آنها هم منتشر شود. در این صورت امکان مرگ‌ومیر در اثر ابتلا به گال‌های احشایی، ندولر یا گال‌های نروژی وجود دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود حتما در صورت شک به ابتلا به گال، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید تا اقدام‌های درمانی لازم برای شما و خانواده‌تان انجام شود.

● نگاه متخصص پوست

دکتر امیرهوشنگ احسانی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

مهم‌ترین علامت گال خارش است

▪ اولین و مهم‌ترین نشانه ابتلا به گال چیست؟

خارش شدید پوست، مهم‌ترین علامت ابتلا به گال است. این خارش به‌صورت حاد و شدید شروع می‌شود و تقریبا تمام قسمت‌های بدن را درگیر می‌کند؛ چه قسمت‌های دچار ضایعه پوستی و چه قسمت‌های سالم و بدون علامت. معمولا خارش گال در تمام افراد مشابه است و به دلیل امکان انتقال گال از فردی به فرد دیگر، در صورت وجود خارش شدید و گسترده در یکی از اعضای خانواده، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد تا درمان‌های لازم برای از بین بردن گال پیش از انتقال گسترده آن به سایر افراد، انجام شود.

▪ ابتلا به گال تظاهرات پوستی خاصی دارد که بتوان از روی شکل ظاهری ضایعه، ابتلا به آن را تشخیص داد؟

نه، در بسیاری از موارد ممکن است گال نشانه ظاهری و پوستی خاصی نداشته باشد اما خارش شدیدی که معمولا در میان انگشتان دست، ناحیه تناسلی و نوک سینه (بیشتر در خانم‌ها) به وجود می‌آید و به سایر قسمت‌های بدن منتشر می‌شود، می‌تواند نشانه ابتلا به گال باشد.

▪ابتلا به گال چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص گال، نوعی تشخیص بالینی و علامتی است و معمولا آزمایشگاهی انجام نمی‌شود بنابراین زمانی که با توجه به علامت‌ها به وجود آن شک می‌شود، درمان‌های لازم انجام می‌گیرد. البته در مواردی قسمت‌هایی از پوست را که در اثر وجود گال دچار خارش شدید شده است، می‌تراشند و انگل گال (مایت) را زیر میکروسکوپ مشاهده و وجود آن را تایید می‌کنند. با این حال از آنجا که امکان دارد نتیجه این تست همیشه هم مثبت نباشد تشخیص گال بیشتر بالینی است تا آزمایشگاهی.

▪ درمان گال چگونه است؟

گال را می‌توان با محلول‌های ضدگال و داروهای مختلف مخصوص از بین بردن گال که پزشک تجویز می‌‌کند، درمان کرد.

▪ اگر یک نفر از اعضای خانواده‌ای به گال مبتلا شود، فقط همان یک نفر باید درمان شود یا همه اعضا؟

از آنجا که امکان انتقال سریع گال از فردی به فرد دیگر (به‌خصوص در میان اعضای یک خانواده) بسیار زیاد است، در صورت ابتلای یکی از اعضا، تمام خانواده باید تحت درمان قرار بگیرند.

▪ روند درمان گال در تمام گروه‌های سنی و جنسی به یک صورت است؟

نه، درمان گال در خانم‌های باردار، شیرده، بچه‌های زیر ۱۰ سال و افرادی که سابقه ابتلا به گال را داشته‌اند، متفاوت است. به همین دلیل توصیه می‌شود تمام افراد خانواده به پزشک مراجعه کنند تا اقدام‌‌های درمانی لازم برای هریک انجام شود و به هیچ‌وجه تمام اعضای خانواده خودسرانه از یک دارو و محلول استفاده نکنند؛ مگر با نظر پزشک.

▪ درمان گال چقدر طول می‌کشد؟

معمولا درمان گال حدود ۱ هفته طول می‌کشد؛ به این صورت که دارو یک بار در ابتدای شروع درمان و یک بار بعد از گذشتن حدود یک هفته استفاده می‌شود. در طول مدت درمان، مصرف داروهای موضعی ضدخارش هم برای تخفیف خارش‌ها تجویز می‌شود.

ندا احمدلو

«میزگردزیبایی» درباره عوارض گال با حضور

دکتر افشین علیزاده متخصص بیماری‌های عفونی

دکتر امیرهوشنگ احسانی و دکتر رضا رباطی متخصصان پوست