زنان متولیان سلامت خانواده

در چند دهه اخیر زنجیره نظام غذایی به دلیل گسترش شهرنشینی و به دنبال آن ایجاد الگوهای غذایی جدید و شکل گیری مصرف کنندگان تازه, رشد قابل توجهی را به ویژه در کشورهای در حال توسعه تجربه کرده است و در این میان آن چیزی که امروزه بر آن تاکید می شود و علوم مختلفی بر حواشی آن بوجود آمده است, استفاده آگاهانه از فرآورده های غذایی و ایجاد عادات و رفتار تغذیه ای صحیح است

در چند دهه اخیر زنجیره نظام غذایی به دلیل گسترش شهرنشینی و به دنبال آن ایجاد الگوهای غذایی جدید و شکل گیری مصرف کنندگان تازه، رشد قابل توجهی را به ویژه در کشورهای در حال توسعه تجربه کرده است و در این میان آن چیزی که امروزه بر آن تاکید می شود و علوم مختلفی بر حواشی آن بوجود آمده است، استفاده آگاهانه از فرآورده های غذایی و ایجاد عادات و رفتار تغذیه ای صحیح است.

غذا، فرآورده های غذایی و مکمل های غذایی زمانی که براساس دانش و اطلاعات تغذیه ای انتخاب شوند، می توانند تامین کننده همه مواد مغذی برای اعمال طبیعی بدن، افزایش طول عمر، افزایش کارایی و یادگیری انسان، ترمیم آسیب های وارده، تقویت سیستم ایمنی بدن برای مقابله موثر با عوامل بیماری زا و در نهایت کاهش دوره نقاهت باشد.امروزه استفاده آگاهانه از غذا بمنظور پیشگیری و درمان بیماری ها، حفظ تندرستی، طول عمر مطلوب، تامین شادابی و نشاط را «غذادرمانی» می نامیم.

● زنان و ضرورت آموزش مهارتهای تغذیه ای

تحقیقات انجام شده مؤید این موضوع است که تنظیم رژیم غذایی و تعادل در تحرک بدنی از اجزای اصلی شیوه صحیح زندگی هستند. و در این رهگذر سهم زنان در ایجاد شرایط مناسب جهت کنترل فاکتورهای موثر بر سلامتی خانواده بسیار حائز اهمیت می باشد.

مطالعات بیانگر آن است که توجه زنان به امور کیفی خصوصا در حوزه سلامت بیش از مردان است، به نحوی که معمولاً در خانواده های ایرانی، این خانم خانه است که متولی سلامت خانواده می باشد.

براین اساس باید اذعان نمود که آگاهی و نگرش خانم ها در مورد تغذیه نقش بسیار مهم و سازنده ای در شکل گیری الگوی غذایی خانواده برعهده دارد. حال این سؤال پیش می آید که در قدم اول، آگاهی مادران و خانم های خانه دار در ارتباط با تغذیه چگونه است؟ به عبارت دیگر، مادران به هنگام انتخاب و خرید ماده غذایی، برنامه ریزی جهت تهیه غذا، شکل گیری رفتارهای تغذیه ای خانواده و ... تا چه میزان گام های خود را آگاهانه و مطمئن برمی دارند؟

عادات غذایی، که مهم ترین و موثرترین عامل در تعیین وضعیت تغذیه ای افراد است، از خانواده منشأ می گیرد، بنابراین برای تغییر عادات غذایی نادرست، نقطه موثر و کلیدی، آگاهی و نگرش مادران نسبت به تغذیه است.

توجه به این موضوع، ضرورت آموزش، ارتقاء فرهنگ و سواد تغذیه ای، اصلاح عادات غذایی و تغییر الگوهای غذایی را بیش از پیش نمایان می سازد.

● غذاهای دریایی منحصر به ماهی و میگو نیستند

توجه بشر به دریا به منظور دست یابی به سلامتی و تامین نیازهای تغذیه ای بدن، موضوعی است که به اندازه طول تاریخ بشریت، قدمت و سابقه دارد. مطالعات متعدد از وفور مواد مغذی، در فرآورده های دریایی حکایت می نمایند. اما در این میان باید توجه داشت که منظور از غذاهای دریایی فقط ماهی و میگو نیست و به عنوان نمونه می توان به جلبکهای دریایی (آلگومد) که از گذشته های دور در بسیاری از کشورهای ساحلی، به عنوان جانشین شایسته غذا و دارو مورد استفاده قرار می گرفته، اشاره کرد.

زمانی که درباره اهمیت ماهی و نقش آن در تامین سلامت سخن می گوییم، باید بدانیم که اسیدهای چرب امگا۳ و امگا۶ خود به خود در ماهی وجود ندارد، بلکه منشأ اصل اسیدهای چرب، همان جلبک هایی هستند که ماهی تغذیه می کند.

استفاده منظم از نوعی خاصی از جلبکهای دریایی با عنوان «کلرلا» بصورت مکمل غذایی به دلیل اسیدهای چرب غیراشباع از بیماری های فشارخون، تصلب شرائین و کلسترول بالا جلوگیری می کند. همچنین کلرلا سبب تقویت سیستم ایمنی افراد و مانع ابتلای فرد به بیماری های عفونی می شود. تحقیقات نشان داده کلرلا «ALGE» تغذیه نامناسب را بهبود بخشیده، عملکرد انسولین در بدن را تقویت کرده و در پیشگیری و کاهش عوارض دیابت مؤثر است. بعلاوه کلرلا به عنوان مکمل غذایی باعث هضم راحت مواد غذایی شده و به عنوان پروبیوتیک اثر مثبتی روی فلور روده ای دارد.

● تغذیه و پیشگیری و درمان بیماری ها

امروزه یکی از بزرگترین مشکلات بهداشتی که مردم با آن روبه رو هستند، داشتن اضافه وزن است. بدون تردید زنان با تنظیم سفره خانواده نقش مهم و تاثیرگذاری در ایجاد و ترویج رفتارهای تغذیه ای صحیح در خانواده دارند. یک رژیم سرشار از مواد طبیعی، منجر به حفظ وزن طبیعی بدن خواهد شد و ما و همه دستگاه های بدن ما را از دردسرها و زحمات مشکلات چاقی می رهاند.

هنگامی که عملکردهای بدن در حالت توازن قرار داشته باشند و عملیات جذب، سوخت و ساز و دفع به راحتی انجام گیرد، بدن به طور طبیعی وزن ایده آل خود را حفظ می کند. به علاوه در این حالت اشتها و میل به غذا نیز در فرد متعادل شده و منجر به دریافت موادمغذی مناسب و در نتیجه تامین سلامتی می شود.

متاسفانه، این روش طبیعی عملکرد بدن، اغلب با پرخوری؛ خوردن غذاهای فرآوری شده، تنقلات فاقد ارزش غذایی، سس های چرب، نوشابه های گازدار و انواع فست فودها که امروزه بخش مهمی از رژیم غذایی مردم را تشکیل می دهند، مختل می گردد. در بسیاری از افراد این کمبود مواد مغذی، باعث میل و اشتهای بیشتر به غذا می شود که حاصل آن می تواند افزایش وزن باشد. همچنین می تواند منجر به اختلالات دستگاه گوارش نظیر یبوست و تشکیل مواد سمی در دستگاه گوارش گردد.

و از سوی دیگر زندگی پرتنش و پراسترس روزمره نیز مزید علت شده، شیوع بیماری های غیرواگیر نظیر انواع سرطان ها، بیماری های قلبی وعروقی، دیابت، فشارخو ن بالا، چربی خون بالا، پوکی استخوان و در یک کلام بیماری های مزمن را بدنبال دارد.

از سوی دیگر تغذیه صحیح علاوه بر نقش ارزنده و بارزی که در تامین سلامتی و پیشگیری از بروز بیماری ها برعهده دارد، به طور مستقیم و غیرمستقیم در درمان بسیاری از بیماری ها و کاهش دوران نقاهت آنها می تواند موثر باشد. سالها است که پزشکان و محققان علوم تغذیه دریافته اند بیمارانی که از تغذیه مناسبی برخوردار باشند، در برابر عوارض جانبی بیماری و روش های مختلف درمانی مانند مصرف داروها، اشعه درمانی، شیمی درمانی، جراحی و... از مقاومت بیشتری برخوردارند و سریع تر بهبود پیدا می کنند.

این مسئله آنجا حائز اهمیت بیشتری است که تلاش مادران در برنامه ریزی صحیح غذایی کودکان و سالمندان چنان چه با مقاومت و مخالفت وی مواجه شود، نمی تواند نتیجه مثبتی دربرداشته باشد، به اضافه آن که موجب بیزاری و امتناع بیشتر کودکان، نوجوانان و سالمندان در پیروی از برنامه غذایی صحیح می شود و باید با آن به درستی و با تدبیر فراوان مقابله نمود.

براین اساس توجه به نقش زنان در تامین مواد غذایی مورد نیاز اعضاء خانواده،به عنوان فاکتوری موثر در کاهش احتمال ابتلا به بیماری های مزمن و کاهش دوره نقاهت بیماری ها، بسیار حیاتی و تعیین کننده می باشد.

آزاده قشونی