شنبه, ۱۶ تیر, ۱۴۰۳ / 6 July, 2024
مجله ویستا

۱۳دسامبر ۲۰۰۴ ـ ایرادهای وارده به اعلامیه جهانی حقوق بشر به مناسبت سالروز تصویب آن


دسامبر ۲۰۰۴ به مناسبت دهم دسامبر - سالروز تصویب اعلامیه حقوق بشر، رسانه ها عموما درباره این حقوق و تاریخچه نظرات مربوط و مفاهیم آن پرداخته و از جمله نگاهی تازه به محتوای کتاب …

دسامبر ۲۰۰۴ به مناسبت دهم دسامبر - سالروز تصویب اعلامیه حقوق بشر، رسانه ها عموما درباره این حقوق و تاریخچه نظرات مربوط و مفاهیم آن پرداخته و از جمله نگاهی تازه به محتوای کتاب «توماس پین» انداخته بودند. «پین» اندیشمند قرن ۱۸ نظرات خود درباره «حقوق انسان» را در سال ۱۷۹۱ و در جریان انقلاب فرانسه در کتابی تحت همین عنوان منتشر ساخت و کمک بزرگی کرد تا این موضوع مهم و اساسی مورد توجه قرار گیرد. نظریه های او که در این کتاب آمده در اعلامیه حقوق بشر مصوب مجلس انقلاب فرانسه منعکس است.

«پین» زندگی کردن بدون دغدغه، آزادی اندیشه و عمل داشتن، تملک کردن و انتظار مصون بودن اموال از تعرض را داشتن؛ حقوقی طبیعی برای انسان دانسته که به استدلال او بدون رعایت آنها تامین سعادت، پیشرفت، صلح و امنیت میسر نخواهد بود. به نظر پین، حقوق طبیعی اندکی پس از تولد در یک انسان به وجود می آیند و دولتها نباید اجازه دهند که این حقوق محدود شوند و به علاوه، احترام به حیثیت و رعایت شئون از انسان گرفته شود.

حقوقدان فرانسوی مامور تنظیم اعلامیه جهانی حقوق بشر مصوب دهم دسامبر ۱۹۴۸ مجمع عمومی سازمان ملل از عبارات «پین» که در شرایط دنیای دو قرن و اندی پیش نوشته شده اند وسیعا استفاده کرده ولی هنگام تنظیم و انشاء اعلامیه، وضعیت جهان بیش از شش میلیارد نفری امروز را پیش بینی نکرده بود. یکی از ایرادهای وارده به مفاد اعلامیه ۱۹۴۸ این است که در آن به عبارت «زندگی کردن بدون دغدغه» توماس پین؛ از دیدگاه «معیشت» دقیقا توجه نشده است، زیرا برای انسان گرسنه و انسانی که احساس اسثتمار شدن کند «سراسر زندگانی دغدغه است و آزادی و اصولی از این دست و همچنین دمکراسی و ... مفهوم واقعی نخواهد داشت». نفوس کره زمین اینک دو میلیارد و نیم بیش از ظرفیت منابع آن است و دست کم دو سوم نفوس زمین ، آگاه به حقوق واقعی خود شده و استفاده متناسب و عادلانه از منابع کره زمین را که میراث عمومی و مشترک همه است مصرا مطالبه، و تصاحب آن را توسط شماری اندک تحمل نمی کنند که عصیانها و ... و نیز انواع جرائم نتیجه همین حق شکنی است. آژانس بین المللی کشاورزی و غذا هشتم دسامبر ۲۰۰۴ اعلام کرده بود که کره زمین دارای ۸۱۵ میلیون انسان گرسنه است و هر سال ۵ میلیون نوزاد به دلیل همین فقر غذایی می میرند و ....

حق دیگر انسانها، به ویژه انسان امروز، دریافت اخبار و اطلاعات درست از تحولات و نظرات است (حق دانستن) که در اعلامیه جهانی حقوق بشر به آن توجه نشده است. این حق، تا زمانی که رسانه ها و به ویژه خبرگزاری های بزرگ و «سرچ انجین ها که اخبار را گزینشی! و عمدتا به یک زبان جمع آوری و در دسترس قرار می دهند» از دایره نفوذ دولتها و کمپانی های معین خارج نشوند تامین نخواهد شد.

در سالهای اخیر برخی از قدرتها از حربه «حقوق بشر» برای کوبیدن قدرتهای رقیب و دولتهای مخالف سوء استفاده فراوان کرده اند. آنها قبلا از حربه دمکراسی که اینک روشن شده در برخی از جوامع هنوز در مرحله آرزوست و در جوامع دیگر به انحراف کشانده شده است سوء استفاده می کردند. حقوق اساسی بشر که دمکراسی واقعی یکی از موارد آن است با انسان متولد می شود و برای او به منزله نان و آب است. بنا بر این، اگر اصلاحی در اعلامیه ۱۹۴۸ صورت نگیرد و با توجه به شرایط دنیای امروز (دنیای قرن ۲۱) و دشواری ها و تنگناهای آن؛ عبارات تازه بر آن اضافه نشود ، ضمانت اجرایی پیدا نکند و در توزیع ثروت، مشاغل، حرفه ها، اختیارات و قدرت تعدیلی روی ندهد نمی توان انتظار امنیت و صلح را داشت.