نقش واکسیناسیون در پیشگیری از سرطان

همان‌طور که می‌دانید، بیماری هپاتیت B یکی از بیماری‌های عفونی شایع در کشور ماست. از سال ۱۳۷۲ همه کودکانی که در کشور به دنیا می‌آیند، علیه هپاتیت B واکسینه می‌شوند. با تزریق سه …

همان‌طور که می‌دانید، بیماری هپاتیت B یکی از بیماری‌های عفونی شایع در کشور ماست. از سال ۱۳۷۲ همه کودکانی که در کشور به دنیا می‌آیند، علیه هپاتیت B واکسینه می‌شوند. با تزریق سه دوز واکسن هپاتیت B (یکی در بدو تولد، دیگری یک ماه بعد و دیگری در شش‌ماه بعد)، می‌توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد. نقش هپاتیت B و هپاتیت C همراه با املاح کارسینوژن کبدی، در ایجاد سرطان کبد از سال‌ها قبل شناخته شده بود و بشر همیشه به دنبال راهی بود که بتواند با کنترل هپاتیت B ‌و هپاتیت C، از بروز میزان موارد سرطان کبد کم کند. انجام چنین کاری تا حدود سه‌دهه قبل امکان‌پذیر نبود اما با ابداع واکسن هپاتیت B، نشانه‌هایی از امید، برای کم کردن میزان ابتلا به هپاتیت B در جامعه (که در نهایت می‌تواند به کم‌کاری کبدی یا سیروز کبدی یا احیانا سرطان کبدی منجر شود)، مشاهده شد زیرا در کشور تایوان دیدند که ایمنی‌سازی به روش واکسیناسیون همگانی می‌تواند به میزان ابتلا به سرطان را تا ۵۰درصد کاهش دهد به طوری که متخصصان اپیدمولوژی، آمار حیاتی و بیماری‌های عفونی می‌گویند در صورتی که واکسن هپاتیت B در کشورهای آسیایی، خاورمیانه (و از جمله ایران) به صورت روتین، به همه افراد تزریق شود، می‌تواند تا ۶۰ درصد هپاتیت B منجر به سرطان کبد را کم می‌کند. پس در نتیجه می‌توان گفت واکسیناسیون علیه بیماری هپاتیت B می‌تواند از بروز سرطان پیشگیری کند. این واکسن، اولین واکسن ضدسرطانی بود که توانست در کنترل سرطان کبد در دنیا به ما کمک کند و از سال‌ها قبل به عنوان یک واکسن کمک‌کننده در پیشگیری از سرطان کبد شناخته می‌شود. واکسن دیگری که به عنوان واکسن ضدسرطان قلمداد می‌شود، HPV یا واکسن اپیلوم انسانی است. این واکسن در سال ۲۰۰۶ از سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) اجازه تولید و توزیع را دریافت کرد. این واکسن نسبت به سوش‌های پرریسک HPV موثر است. می‌دانیم نقش HPV در ایجاد سرطان دهانه رحم در خانم‌ها از سال‌ها قبل شناخته شده است به طوری که این ویروس یک ویروس آنکوژن یا سرطان‌زا محسوب می‌شود. برای اینکه بتوانیم جامعه‌ای عاری از سرطان دهانه رحم داشته باشیم، متخصصان بهداشت و بیماری‌های عفونی در سراسر جهان، توصیه می‌کنند نسبت به واکسیناسیون دختران از سن ۹ تا ۱۱سالگی علیه این ویروس (HPV) اقدام کنیم.

متاسفانه این واکسن، واکسن گرانقیمتی است و بین ۳۹۰ تا ۵۰۰دلار قیمت دارد که یکی را الان، یکی را دو ماه بعد و یکی را شش ماه دیگر استفاده می‌کنند. فرد با استفاده از این واکسن، با سوش‌های با ریسک خطر بالای سرطان دهانه رحم روبه‌رو نمی‌شود و می‌توان اطمینان داشت اگر این واکسیناسیون برای همه دختر بچه‌های کشور انجام شود، ما در چند سال آینده مشکلی به نام سرطان دهانه رحم در خانم‌ها نداشته باشیم. می‌توان گفت این واکسن، اولین واکسن ضدسرطان کاملی است که تاکنون ساخته شده است. این دو واکسن امید متخصصان بهداشت را زنده کرد که شاید به روشی مثل واکسیناسیون، بتوان بر سرطان پیروز شد.

دکتر مسعود مردانی

متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری