پلاک های جدید ارتودنسی قابل اعتمادند؟

یکی از سوال‌های والدین این است که بهتر است دندان‌ها را با استفاده از پلاک‌های متحرک ارتودنسی کرد یا با سیم‌کشی‌ ثابت؟ پاسخ این است که هر یک از این روش‌ها مفید و کارآمد است و …

یکی از سوال‌های والدین این است که بهتر است دندان‌ها را با استفاده از پلاک‌های متحرک ارتودنسی کرد یا با سیم‌کشی‌ ثابت؟ پاسخ این است که هر یک از این روش‌ها مفید و کارآمد است و به کار بردن یکی در جای غلط باعث از بین نرفتن نامرتبی دندان‌ها و شکست درمان خواهد شد...

دستگاه‌ها یا پلاک‌های متحرک ‌ارتودنسی معمولا از حدود ۶ سالگی به بعد و تقریبا با شروع رویش اولین ‌دندان دایمی در دهان کودک مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کار به نوع مشکل دندانی یا فکی بیمار بستگی دارد اما معمولا تا حدود

۱۲ تا ۱۳ سالگی برای این درمان‌های ارتودنسی وقت است. گاهی در سنین بالاتر برای انجام حرکات محدود دندان هم به کار می‌رود. درمان ارتودنسی ثابت به یک دوره نگهداری وضعیت نیاز دارد. دندان‌پزشکان و متخصصان، در این دوره این پلاک‌ها را به عنوان نگهدارنده برای بیماران تجویز می‌کنند.

پلاک‌های ارتودنسی متحرک بیشتر در موارد ایجاد فضا برای رویش دندان‌ها، حفظ فضا، اصلاح عرض قوس فک بالا و پایین در دوره دندانی مختلط (شیری ـ دایمی)، کمک به اعمال نیروهای ارتوپدیک برای اصلاح مشکل‌های رشدی تکاملی مانند جلوبردن فک پایین، رشد کمتر فک بالا نسبت به فک پایین، جلوگیری از رشد بیشتر فک بالا، کنترل ارتفاع عمودی صورت، درمان عقب‌بودن فک پایین، اصلاح عادت‌های غلط دهانی و درمان نامرتبی دندان‌ها با انجام حرکات محدود دندانی قابل‌استفاده نیست ولی در صورت نیاز به حرکت دندانی بیشتر یا حرکت تاج و ریشه دندان به‌صورت همزمان یا در سنین بالاتر از دوره دندانی مختلط یعنی دوره دندانی دایمی معمولا این دستگاه‌ها کارایی لازم را ندارند و باید از روش ارتودنسی ثابت برای درمان آنها استفاده کرد.

برای رعایت و حفظ بهداشت دهان، استفاده از پلاک‌های متحرک برای بیمار مناسب‌تر است. هنگام غذا خوردن بیمار می‌تواند پلاک را از دهان خارج کند و پس از مسواک ‌زدن و تمیز کردن پلاک، دوباره آن را در دهان خود قرار دهد ولی در ارتودنسی ثابت، بیمار چنین امکانی ندارد بنابراین باید زمان بیشتری برای حفظ بهداشت مطلوب دهان صرف کرد.

اخیرا پلاک متحرک جدیدی ساخته‌شده و «پلاک شفاف ارتودنسی» نام‌گذاری شده است که ادعا می‌شود جایگزین درمان ارتودنسی ثابت است ولی این‌گونه نیست و بیشتر جنبه تجاری دارد. این وسیله علاوه بر تحمیل هزینه زیاد نسبت به ارتودنسی ثابت حرکات دندانی را در محدوده بسیار کمتری انجام می‌دهد. ضمنا در این روش، تعداد زیادی پلاک استفاده می‌شود به این صورت که هر ۲، ۳ روز یک‌بار از دهان بیمار قالب‌گیری و پلاک جدید برای وی ساخته می‌شود. در این روش نیز پلاک‌های متحرک برای درمان و انجام حرکات محدود دندانی ولی در سنین بالاتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

دکتر محمد صادق آخوندی

متخصص ارتودنسی

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران