یکشنبه, ۱۴ بهمن, ۱۴۰۳ / 2 February, 2025
پدر موسیقی الکترونیک
ادوارد وارز در سال ۱۸۸۳ در پاریس به دنیا آمد و در سال ۱۹۶۵ در نیویورك درگذشت. او دری را كه بوسونی۲ عمری به آن خیره مانده بود، گشود و از آن عبور كرد. متأسفانه وارز، بخش اعظم عمرش را منتظر ماند تا تكنولوژی بتواند خود را با ذهن او هماهنگ كند. وارز از جمله كسانی است كه زودتر از دوران خود به دنیا می‌‌آیند. البته اگر دیرتر به دنیا می‌آمد، استادش، بوسونی نمی‌توانست او را برای نقشی كه قرار بود در دنیای آینده به عهده بگیرد، آماده كند.
وارز ابتدا به عنوان یك مهندس، ریاضیات و علوم خواند و یادداشتهای داوینچی را دقیقاً مطالعه كرد. سپس به سوی موسیقی كشیده شد تا اصول علمی آموخته‌شده خود را در زمینه علم صوت به كار گیرد. او در اسكولاكانتوریوم۳ و كنسرواتوار پاریس، دانشجوی ناآرام و غمگینی بود. دوستان او همگی از مشاهیر دوران خود بودند: ساتی۴، رومن رولان۵ (نویسنده‌ای كه در خلق شاهكارش ژان كریستف۶ از وارز الهام گرفت)، روس سولو ۷، ویل لاـ لوبوس۸، دوچامپ ۹، كاول۱۰، لوئنینگ۱۱، لنین۱۲، تروتسكی۱۳، پیكاسو۱۴و بسیاری دیگر.
هنگامی كه در كنسرواتوار پاریس بود، شروع به زیر و رو كردن همه مبانی كرد و گفت:
«نمی‌خواهم تسلیم صداهایی شوم كه تا كنون شنیده‌ام.»
الهام‌دهندگان او بوسونی و دبوسی۱۵بودند. بوسونی او را تشویق كرد كه آهنگساز شود و به او گفت:
«این قوانین نیستند كه هنر را می‌سازند و تو حق داری آنچه می‌خواهی و آن گونه كه می‌خواهی بسازی.»
دبوسی همچنین وارز را تشویق كرد كه برای الهام، به موسیقیهای غیرغربی روی بیاورد. وارز پس از خدمت در ارتش فرانسه در طول جنگ جهانی اول، در سال ۱۹۱۵ و در سن ۳۳ سالگی به آمریكا رفت. در حالی كه فقط ۳۲ دلار پول داشت. او در دهكده گرینویچ۱۶ نیویورك اقامت كرد و عاشق صداهای شهر شد و هیاهو و سر و صدای شهر نیویورك الهام‌‌بخش او شدند. او در آمریكا با كسانی آشنا شد كه هنوز كارشان رونق پیدا نكرده بود، اما در زمینه موسیقی پیشتاز بودند و اعتقاد داشتند كه: «موسیقی آمریكا باید با زبان خودش صحبت كند، نه اینكه تقلید كودكانه‌ای از موسیقی اروپا باشد.»
او با انجام كارهای عجیب و غریب موسیقایی و رهبری كر و اركستر، برای خود سرمایه‌ای را دست و پا كرد و در سال ۱۹۱۹، اركستر سمفونی جدیدی را بنا نهاد كه فقط قطعات موسیقی مدرن را اجرا می‌كرد. بعدها با همكاری كارلوس سالزدو۱۷، صنف آهنگسازان بین‌المللی را بنا نهاد و آمریكاییها را با دبوسی، استراوینسكی۱۸، بارتوك۱۹ و شوئنبرگ۲۰ آشنا كرد. او در اطلاعیه معرفی صنف آهنگسازان بین‌المللی نوشت:
«صنف آهنگسازان بین‌المللی، هیچ «ایسمی» را نمی‌پذیرد، منكر هر نوع مكتب موسیقی است و فقط به خلاقیت و ابتكار فردی اعتبار میدهد.»
موسیقی وارز، دارای سه سبك مجزاست. كارهای قبل از سال ۱۹۱۴ او شامل اپرایی ناتمام و قطعاتی برای اركستر هستند كه هیچ یك باقی نمانده‌اند.
در فاصله سالهای ۱۹۱۸ و ۱۹۳۶، وارز در زمینه‌ای كار كرد كه به كلّی از تاثیر موسیقی اروپایی رها بود. در سال ۱۹۲۳، اثر او به نام Hyperprism در میان تماشاگران، آشوب به راه انداخت. نیمی از تماشاگران از كوره در رفتند و بقیه ماندند و از او خواستند اثرش را دوباره اجرا كند. در مجموع، او ۹ اثر را برای اركستر و گروههای كوچك تدوین كرد. وارز در حین جست‌وجو برای كشف صداهای تازه، به سازهای جدیدی دست پیدا كرد. او در Hyperprism از زنگهای سورتمه، سنج، جغجغه، مثلثی، پتك و سندان، بلوكهای چینی، تام ـ تام، طبلهای هندی، دایره زنگی و نعره شیر استفاده كرد. در این اثر، دو نوازنده سازهای كوبه‌ای، تك‌نوازی می‌كردند. آهنگساز بزرگ، لئوپولد استوكوسكی۲۱ در تالار كارنگی۲۲ فیلادلفیا، این اثر را اجرا كرد. او تنها رهبر اركستر نام‌آوری است كه از وارز حمایت كرد.محبوب‌ترین اثر وارز در این دوران Ionisation، در فاصله سالهای ۱۹۲۹ تا ۱۹۳۱ ساخته شد كه در آن از آژیر به عنوان ساز استفاده شده است. در این اثر، ۳۷ ساز كوبه‌ای و دو آژیر، با هم می‌نواختند و به قول منتقدی، «انگار كسی به فك آدم می‌كوبد!»در این دوران بود كه وارز، اشتیاق زیادی برای پیدا كردن صداهای جدید از خود نشان داد:
«ما آهنگسازها در موسیقی ناچاریم از سازهایی استفاده كنیم كه دو قرن است كه تغییر نكرده‌اند.»
اشتیاق او سبب شد كه آهنگسازی را كنار بگذارد و به دنبال سازهایی باشد كه، «او را از چنگ صوت رها كنند!» او می‌گوید:
«ماده خام موسیقی، صداست. انگار حتی آهنگسازها هم این موضوع را فراموش كرده‌اند! در عصر حاضر كه علم می‌خواهد آهنگسازان را به ابزاری مجهز كند كه كارهایی را انجام بدهند كه بتهوون آرزویش را داشت و برلیوز حسرتش را می‌كشید، آنها سفت و سخت به سنّتهایی چسبیده‌اند كه جز محدود كردن عرصه موسیقی، فایده‌ای ندارند. موسیقیدان امروزی هم دلش می‌خواهد بتواند با حداقل تلاش، بیشترین نتیجه را بگیرد، ولی وقتی صدایی را می‌شنود كه شبیه به ویولن، سازهای بادی یا سازهای كوبه‌ای نیست، حتی به ذهنش هم خطور نمی‌كند كه آنها را در خدمت موسیقی خود بگیرد. علم می‌تواند هر چیزی را كه آهنگسازان به آنها نیاز دارند، در اختیارشان قرار دهد. به اعتقاد من با استفاده از علم، می‌توان از هر اجبار فلج‌كننده‌ای رها شد و حتی تقسیمات اكتاوها را هم در موسیقی به هم ریخت و در نتیجه، به همه شكلها و قالبهای مطلوب موسیقایی دست پیدا كرد.»
وارز در طلب برای تكنولوژی‌ای فریاد می‌زد كه ما امروز به رایگان در اختیار داریم.
وارز پس از آنكه دست كم در محافل آوانگارد، اعتباری برای خود دست و پا كرد، از صحنه موسیقی كنار رفت. او بسیار حساس و بدخلق شده بود و دائماً دست به خودكشی می‌زد. دوازده سال گذشت و او در این فاصله هیچ اثری خلق نكرد و هیچ كس از تواناییهای او به عنوان محقق در زمینه موسیقی آكوستیك بهره نبرد. در این سالها می‌نویسد:
«من ناتوان و معلول شده‌ام، زیرا سازهای الكترونیكی كافی در اختیار ندارم تا موسیقی‌ای را كه در ذهن دارم، پیاده كنم.»
فرناند كوئیل لیت۲۳ درباره او نوشت:
«او نمی‌توانست ذهن خود را از صداهایی كه روحش را به آتش می‌كشیدند، رها سازد و در عین حال راه و وسیله‌ای هم برای خلق آن صداها در اختیار نداشت.»
در سال ۱۹۲۷، وارز با مدیر مركز تحقیقات آكوستیك آزمایشگاههای تلفن بل۲۴، هاروی فلچر۲۵ تماس گرفت و تلاش كرد استودیویی را فراهم كند كه بتواند در آنجا تحقیقاتش را در زمینه موسیقی الكترونیك ادامه بدهد. او را به این بهانه كه بودجه ندارند، پس راندند. وارز دوباره در سال ۱۹۳۲ به بل پیشنهاد كرد كه به ازای استفاده از استودیو، برایشان كار كند. او تصمیم داشت به قیمت قربانی‌كردن حرفه خود به عنوان آهنگساز، آرزوهای بلندش را برای یافتن صداهای جدید دنبال كند، ولی باز هم كسی به او اجازه استفاده از آزمایشگاهها را نداد. (چند سال بعد، آزمایشگاههای بل تبدیل به مركز تحقیقات در زمینه سینتی‌سایزرهای كامپیوتری شد!)
وارز در سال ۱۹۳۹، در سخنرانی خود در دانشگاه كالیفرنیای جنوبی گفت:
«هنگامی كه به موسیقی گوش می‌دهید، آیا لحظاتی وجود ندارند كه تشخیص می‌دهید دارید به یك پدیده فیزیكی گوش می‌دهید؟ آیا تا هوایی كه بین ساز و گوش شنونده وجود دارد، مرتعش نشود، موسیقی معنی پیدا می‌كند؟ آهنگساز برای اینكه بداند حاصل كارش چیست، باید مكانیسم سازها را بشناسد و درباره آكوستیك چیزهای زیادی را بداند. من برای بیان صداهایی كه در نظر دارم، به ابزار كاملاً جدیدی نیاز دارم: به یك ماشین تولیدكننده صدا، نه تكراركننده صداهای قبلی.»
دنیای موسیقی به وارز پشت كرد!
پس از جنگ جهانی دوم، آهنگسازان فرانسوی و آلمانی، تكنولوژیهای جدیدی را كه اغلب در طول جنگ اختراع شده بودند، در موسیقی به كار گرفتند و ناگهان همه به یاد وارز افتادند و او تبدیل به یك آدم مشهور شد! از او خواستند كه در دانشگاههای ییل۲۶، پرینس تون، كلمبیا و سایر دانشگاهها سخنرانی كند. از او دعوت شد كه در مركز تحقیقاتی رادیو تلویزیون فرانسه، یعنی در همان استودیویی كه شائف فر ۲۷ درباره موسیقی كانكریت ۲۸ (محض) تحقیق می‌كرد، به كار بپردازد.ناگهان وارز ۷۱ ساله مثل بذری كه مدتها در دل خاك پنهان مانده و منتظر قطره آبی باشد، رشد كرد و سر برآورد. تكنولوژی، سرانجام به وارز روی خوش نشان داد و او در محیط جدید به شدت شروع به فعالیت كرد. بسیاری حتی از یاد برده بودند كه او هنوز زنده است.
او در این دوران، اثری را به نام Deserts نوشت كه اثری ترساننده، شاهكار و منحصر به فرد درباره عصر اتم بود. شنوندگان، در ابتدای كار، طبق معمول نسبت به كار او موضع خصمانه گرفتند و یك منتقد موسیقی گفت كه باید وارز را روی صندلی الكتریكی نشاند و اعدام كرد!
با این همه، Deserts اولین اثر مهم در موسیقی الكترونیك بود و همه، وارز را به عنوان عنصر مهمی در موسیقی به رسمیت شناختند. یكی از روزنامه‌نگاران، او را چنین توصیف كرد: «گلوله توپی كه صحنه نبرد را از قید صوت آزاد كرد!»
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست