تنفس درفضای مجازی

شما یك كاربر كامپیوتر هستید كه در فضای مجازی غوطه ور هستید همه چیز در حال امتزاج در یك واقعیت جدید است كه از قوانین واقعیت قراردادی فراتر می رود شما مثل یك استاد ذن در حال مراقبه ,با دنیای مجازی یكی شده اید فضای مجازی در حقیقت امتدادی از ذهن است و می تواند تمام جنبه های حیات ذهنی را شامل اوهام ناشی از خواب آلودگی و سایر حالات تغییر یافته آگاهی گسترش دهد

استاد اعظم ذن به نام chuang TZU در رؤیا می دید یك پروانه است . هنگامی كه بیدار شد، از خودش پرسید : « آیا من انسانی هستم كه تنها خیال می كرد پروانه شده است یا پروانه ای هستم كه در مورد انسان شدن رؤیا می بیند » .

شما تقریباً بی حركت و آرام می نشینید و چشمان خود را به صفحه درخشان نمایشگر می دوزید كه تنها منبع نوری است كه در یك اتاق كاملاً تاریك وجود دارد .انگشتان شما به آرامی روی صفحه كلید ضربه می زنند انگار ذهن شما با كلمات و تصاویری كه جلوی شما شناور است یكی شده است . گاهی اوقات به نظر می رسد كه هیچ تفاوتی میان افكار شما و آن تصاویر وجود ندارد و تفاوت میان دنیای داخل و خارج تقریباً ناپدید شده و زمان در حال ایستادن است . شما یك كاربر كامپیوتر هستید كه در فضای مجازی غوطه ور هستید . همه چیز در حال امتزاج در یك واقعیت جدید است كه از قوانین واقعیت قراردادی فراتر می رود . شما مثل یك استاد ذن در حال مراقبه ،با دنیای مجازی یكی شده اید .فضای مجازی در حقیقت امتدادی از ذهن است و می تواند تمام جنبه های حیات ذهنی را (شامل اوهام ناشی از خواب آلودگی و سایر حالات تغییر یافته آگاهی ) گسترش دهد. در برخی شرایط فضای مجازی یك دنیای رؤیایی است كه به دنیایی می ماند كه هنگامی كه در خواب فرو می رویم، پدیدار می شود.فضای مجازی به تنهایی فقط یك بزرگراه اطلاعاتی Information Superhighway)) نیست. این فضا می تواند به روح انسانی چیزی بیش از واقعیت عرضه كند . فضای مجازی می تواند مرز بین خودآگاه و ناخودآگاه را تغییر دهد و به ما چیزی درباره معنی واقعی (Real ) بدهد .در این مقاله بررسی تشابهات میان فضای مجازی و حالات دگرگون شده آگاهی خصوصاً حالات ذهنی كه در رؤیا آشكار می شوند مدنظر است . برخی از این افكار را می توان برای مجموعه ای از محیط های اینترنتی خصوصاً Moo ها و Mud ها و سایر دنیاهای مجازی استفاده كرد. من خصوصاً بر بازی قلعه تمركز می كنم ( یك محیط گپ زنی گرافیكی كه در آن برای معرفی خودشان به هنگام معاشرت با سایر كاربران در حالات بصری كه شامل ؛ اتاق های گپ داخلی و مجموعه های خارجی است از شمایل ها (Icons) یا شكلك ها ((Avatars استفاده می كنند) . اگر چه برخی از ویژگی های رؤیا گونه بازی قلعه را می توان در سایر دنیاهای مجازی یافت ، با این حال چندین ویژگی رؤیایی آن كاملاً منحصر به فرد است. از همه مهم تر این كه بازی قلعه مانند جهان رؤیاها بسیار مفتون كننده است ، زیرا كه یك تجربه به شدت بصری است . همانگونه كه یك ضرب المثل قدیمی می گوید ، یك تصویر به اندازه هزار كلمه می ارزد . تجربیات بصری نیز از لحاظ روانشناختی ارزشمند هستند . به عبارتی تصاویر و نمادها زبان ناخودآگاه ما به شمار می آیند.

جنبه های رؤیا پردازی در فضای مجازی

Facet of Dreaming in cyberspace

روانشناسی بسیاری از اجزای ذهنی رؤیاها و سایر حالات دگرگون شده را كشف كرده است كه نظریه پردازان روانكاوی آنها را فرایند اساسی(۱) ( pimary process) نام می نهند .

فراتر رفتن از فیزیك

Fransceling Physics

در رؤیاها ، قوانین قراردادی فضا كاربردی ندارند. فرد رؤیا بین می تواند بدون نیاز به حركت به سرعت از یك سناریو به سناریوی دیگر برود . مفاهیم«فاصله» (Distance ) و یا «مكان» ( place ) معانی خود را از دست می دهند. همچنین ، ممكن است، محدودیت های جاذبه و فیزیك روزمره ناپدید شوند. فرد می تواند به نحوی شناور شده ، جهش كرده و پرواز كند. طوری كه چشم های نیوتن خیره شود!

بدین ترتیب در فضای مجازی كاربر می تواند از قوانین فضا و فیزیك فراتر رود . او به سادگی دگمه ای را فشار می دهد تا از مكانی به مكانی دیگر منتقل شود.در دنیاهای مجازی خیالی یك دستور « برو به » (go to ) به طور جادویی فرد را می تواند از یك اتاق یا مكان به مكان دیگری ببرد. در بازی قلعه ، فرد می تواند به وسیله فشاری ساده به یك در ، پنجره یا یك تصویر بر روی دیوار از یك مكان به مكان دیگر حركت كند. شما بلافاصله از فضای مجازی فراتر می روید و حتی از بین دیوارها عبور می كنید .

پوف ! شما آنجا هستید . در اتاق انتخابی خودتان ناگهان هویدا می شوید . گویی چنانكه شما فقط از تسهیلات یك بنگاه حمل و نقل لذت برده اید . این واقعیت كه فرد می تواند به اشیای درون اتاق اشاره كند تا این انتقال انجام شود ، یك قدرت نمادین جادویی به شیء می بخشد ، درست مثل اینكه اشیا از یك قدرت نمادین در رؤیاها برخوردار می شوند .بورگمن اظهار داشت:كوشش های ابتدایی توسط خود من برای خلق محدودیتهای دنیای واقعی مثل محدود كردن حركت یك فرد به عرصه كف اتاق كاملاً كنار گذاشته شد . به این دلیل كه این محدودیت ها از نظر من و سایر كاربران موانع غیر ضروری بودند. هیچ كوششی برای تقلید فیزیك دنیای واقعی در بازی قلعه وجود ندارد . تا آنجا كه به من مربوط می شود ، اساساً فیزیك نشانگر موانع است و من می خواستم دنیایی با محدودیت های اندك خلق كنم.همانند رؤیاها ، تعلیق قوانین فیزیك و فضا در بازی قلعه ، نیازهای ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه را از جادو ، قدرت مطلق و نافرمانی ارضا می كند . اما گاهی اوقات افراد همچنین در پیروی از آن قوانین لذت وافری می برند. كاربران با شكلك های موقعیتی (positional avatars ) كارهایی مثل نشستن در صندلی خودشان و یا حمام در چشمه آب معدنی انجام می دهند كه از این گزینه برای بازی با مرزهای سست واقعیت و مجاز استفاده می كنند .

این یك كنش تعادل سازی شگفت انگیز میان مادی ‎/ واقعی (Real/mundane) و جادویی‎/ فرا واقعیت(Surreal/magical) است .

تولید خود انگیخته

Spontaneous Generation

شما نمی توانید از هیچ، چیزی به وجود آورید. بسیار خوب، اما این قاعده در دنیای رؤیاها صدق نمی كند. افراد و اشیا از هیچ كجا ظاهر می شوند. آنها شكل و اندازه را با توجه اندكی به قوانین فیزیكی پایندگی و بقا تغییر می دهند و هنگامی كه در جهت اهداف خودشان انجام وظیفه كردند، از هیچ درآمده و درون هیچ فرو می روند. این ویژگی تولید خودجوش در رؤیاها می تواند اقتباسی از این موضوع باشد كه چگونه ناخودآگاه را تجربه می كنیم. به هر صورتی كه ناخودآگاه خود را آشكار كند. (همانند تجربیات روان پریشی و یا الهام خلاقانه ، القائات مواد مخدر) هیجانات و نمادهای آن درست ناگهان از هیچ جا ظاهر می شوند « popup»ها انگار كه از كله زئوس بیرون می پرند. در برخی دنیاهای مجازی كه بر پایه یك نظام پولی یا نشانه ای هستند ، شما باید از این نشانه ها برای خریدن اشیا ، اتاق ها و شكلك های جدید استفاده كنید. این دنیایی است كه از قوانین عقلانی اقتصاد ، مادی گرایی و فیزیك پیروی می كند. قلعه از طرف دیگر امكان تولید خود انگیخته را می دهد، اشیای جدید و وسایل صحنه (props) را می توان از هیچ خلق كرد. می توانید تا جایی كه دلتان بخواهد، دسته ای گل و یا یك قوطی پپسی یا صورت تام كروز را بارها و بارها تكثیر كنید .اگر می خواهید تمام اتاق را با آن پر كنید. با یك قلم مو قادر هستید هرچه را كه دوست دارید در اتاق ترسیم نمایید و با یك افسون ساده كلمه «clean» همه اینها را پاك كرده و دوباره شروع كنید. هیچ هزینه و بهایی برای پرداختن و هیچ معادله ای وجود ندارد. این كار حتی بهتر از جادوی كیمیاگری است. مانند توانایی فراتر رفتن از جاذبه و فضا كه احساسی از آزادی و قدرت مطلق به وجود می آورد.

فراتر رفتن از زمان

Transcending Time

در ناخودآگاه ، زمان مطرح نیست. ممكن است یك تجربه شخصی به قدمت ده ها سال، كاملاً جدید و سالم همانند روزی كه اتفاق افتاده است باقی بماند . لحظه در زمان منجمد می شود . رؤیا ممكن است گذشته را جابه جا كرده و یا آن را با آرزوهایی درباره آینده در هم آمیخته و جابه جا كند. زمان حركت روی خط از لحظات ساكن نیست بلكه ماهیت انعطاف پذیری است كه برای بیان معانی روانی دستكاری می شود .

در فضای مجازی ، فرد می تواند در چارچوب زمانی به تعلیق درآمده و یا با چارچوبهای زمانی افراد دیگر درآمیخته شده و حتی گاهی اوقات انكار شود .با وجود این واقعیت كه اغلب بازیكنان قلعه درباره تأخر( Lag) شكایت می كنند ، این یك تعلیق مجذوب كننده زمان است . تمام صحنه جلوی چشمان شما منجمد می شود . افراد اغلب این امر را به عنوان یك مانع ناكام كننده در توانایی آنها برای گفت وگو و حركت ماهرانه در نظر می گیرند و بی شباهت به لمس شدن های آشنای كابوس های شبانه كه پاهای شما باوجود كوشش های ناامیدانه شما برای دویدن در گل و لای گیر افتاده و یا حركت آن آهسته می شود، است اما در این كابوس های شبانه ذهن شما نمی تواند فعال باقی بماند ولی در تأخیر فضای مجازی ذهن شما همیشه فعال است. همانند قسمتی از ناحیه تاریك و روشن ، این تعلیق زمان می تواند اثبات یك فرصت منحصر باشد . این امر لحظات و یا دقایق ارزشمندی را به شما ارائه می دهد كه تصمیم بگیرید برای بعد چه بگویید و یا انجام دهید . در برخی شرایط ، این امتیازهای زمانی را می توان به آسانی به دست آورد . آیا شما برخی مواقع آرزو نمی كنید می توانستید در زندگی واقعی زمان را متوقف سازید ؟ آیا تاكنون خواسته اید فقط برای ۱۵ دقیقه یا چیزی در این حدود به خط وصل شوید اما پایان كار ساعت ها طول كشیده است. افراد می گویند خط سیر گذشت زمان را گم كرده اند . آنها كاملاً در آنچه انجام می دهند، جذب شده اند . آنها در لحظه یك فضای « ابدی » غوطه ور Immersed)) ) شده اند كه فراتر از زمان گسترده شده است . این پدیده به هیچ وجه منحصر به فضای مجازی نیست.افراد در هرگونه فعالیتی فرو می روند (خصوصاً فعالیتهای خلاقانه ) مخرج مشترك تمام این تجربیات این است كه افراد خودشان را در فعالیت گم می كنند . هویت فردی در برابر فرایند بی زمان بودن being تسلیم می شود . آنچه برخی روانشناسان آن را ( شناخت - ب )( B - comition ) نام نهاده اند. همانند رؤیاها خودآگاه بیدار به زمان قفل می شود . هنگامی كه ابعاد جدید بیان خودآگاهی غیر خودی در فرایند انجام دادن و بودن به سادگی فراموش می شود.(۲)

---