زادروز ژان ژاک روسو و نظریه « مسئولیت منتخب مردم در وفای به عهد» (در این روز ۲۸ ژوئن)

امروز زادروز «ژان ژاك روسو» اندیشمند بزرگ است كه ۲۸ ژوئن سال۱۷۱۲ در سویس امروز و فرانسه آن روز به دنیا آمد و ۷۹ سال عمر كرد. اشاره به یك نكته از گفته های او مشكلات انسان را روشن می …

امروز زادروز «ژان ژاك روسو» اندیشمند بزرگ است كه ۲۸ ژوئن سال۱۷۱۲ در سویس امروز و فرانسه آن روز به دنیا آمد و ۷۹ سال عمر كرد. اشاره به یك نكته از گفته های او مشكلات انسان را روشن می سازد. وی گفته است: انسانها آزاد و برابر به دنیا می آیند، ولی می بینیم كه در این دنیا در همه جا در زنجیز هستند و از رنج و ستم، تبعیض، و از جدایی ها (اختلاف طبقاتی بر حسب دارایی و پول) ناله می كنند و این ناله گاهی به فریاد و ... مبدل می شود.

اندیشه ها و نظرات رادیكال و انقلابی روسو در عصر روشنگری كمكی بزرگ به روشن شدن آتش انقلاب فرانسه و بعدا رشد مكتب های سوسیالیستی كرد و در عین حال منجر به برانگیخته شدن احساسات ناسیونالیستی شد و این احساسات را تقویت كرد.

روسو را از اصحاب فلسفه حكومتی كنتراتاریانیسم (فرضیه قرارداد) دانسته اند كه عقیده ای است سیاسی (مربوط به حكومت) بر این پایه كه دولت مكلف است بر اساس قراردادی كه برای اجراء و رعایت آن انتخاب شده است رفتار كند. بنابراین، اعمال یك دولت انتخابی باید بر پایه موافقت عمومی باشد و نقض قرارداد باعث لغو آن خواهد شد و اگر دولت (قوه مجریه) مقاومت كند و كاری از دست قوه قضائیه برای حل مسئله ساخته نباشد، جامعه این حق را خواهد داشت كه به راههای دیگر متوسل شود.

مفسران این فلسفه قول و وعده متقاضیان مشاغل انتخابی را پیش از احراز سمت (انتخاب شدن) نوعی بستن قرارداد با مردم خوانده اند زیرا كه مردم (رای دهندگان) به اعتبار این وعده و تعهدات آنان را برگزیده اند و خلف وعده نه تنها گناه، بلكه جرم است.

دکتر نوشیروان کیهانی زاده