و اما کاستاریکا

بالاترین بهره وری در جام

اگر حذف اسپانیا مدافع عنوان قهرمانی مهم‌ترین شوک مرحله مقدماتی جام جهانی بود، بدون شک صعود کاستاریکا هم از همین درجه اهمیت برخوردار است. خورخه لوئیز پینتو با توجه به پیروزی در بازی برابر اروگوئه و ایتالیا به طور قطع به عنوان صدرنشین گروه چهارم به مرحله بعد صعود کرده بودند و نیازی هم به امتیازات بازی برابر انگلستان نداشتند، اما آنها به هیچ‌وجه بدون انگیزه پا به این مسابقه نگذاشتند.

پیش از شروع مسابقات هیچ کس برای این تیم منطقه امریکای جنوبی شانسی برای صعود به مرحله بعدی قائل نبود و قرار بود در میان سه قدرت برتر فوتبال جهان که همگی پیش از این سابقه قهرمانی جام جهانی را هم داشته‌اند، به عنوان تیم ضعیف از این گروه حذف شود. اما همه این خیالات بعد از دو بازی شگفت‌انگیز کاستاریکا به دست فراموشی سپرده شد. تاکتیک‌های آنها حالا زیر ذره‌بین کارشناسان قرار گرفته است و انبوهی از ستایش‌ها نصیب سرمربی این تیم شده است.

کاستاریکا در بازی‌های خود از سه مدافع میانی استفاده کرده است که از این لحاظ مشابه هلند و شیلی است، اما آنها در بازی‌های خود تدافعی‌تر بازی می‌کنند که البته با توجه به محدودیت بضاعت این تیم بدیهی به نظر می‌رسد، به گونه‌یی که تا زمان نگارش این مطلب تنها پنج تیم در این مسابقات تا به حال درصد مالکیت توپ کمتری از آنها (۸/۴۱ درصد) داشته‌اند.

آنها اجازه می‌دهند حریف در مناطقی از زمین که خطرناک نیست مالکیت توپ را در اختیار داشته باشد. مثلا در بازی برابر ایتالیا، آتزوری ۶۱ درصد زمان بازی توپ را در اختیار داشت اما وقتی به منطقه فعال بازی نگاه می‌کنید بیشتر ضربات به توپ در یک سوم دفاعی ایتالیا زده شده است (۲۶ درصد) در حالی که در یک سوم دفاعی ایتالیا ۲۲ درصد توپ جریان داشته است. این تاکتیک ردی بر نظریه کسانی است که معتقدند تیم‌های ضعیف‌تر باید در تمامی مناطق زمین حریف خود را تحت پرس قرار دهند. تیم پینتو چندان به دنبال پرسینگ در زمین حریف نیست و دو بازیکن تهاجمی این تیم (کمپبل و رویز) تنها دو مرتبه تکل زدند.

اما آنها به محض اینکه توپ وارد زمین‌شان می‌شود در برابر حریف قرار می‌گیرند و تنها پنج تیم دیگر بیش از کاستاریکا (۵/۲۳ درصد) در یک سوم میانی زمین توپ را در اختیار داشته‌اند.

اینجاست که نقش مدافعان میانی اهمیت پیدا می‌کند. کریستین گامبوا (۹) و جونیور دیاز (۷) بیشترین تعداد تکل را در این تیم زده‌اند و نقش مهمی در تاکتیک تیم پینتو بر عهده دارند.

در بازی برابر ایتالیا نقشه موقعیت متوسط بازیکنان نشان می‌دهد که بریان رویز و کریستین بولانوس برای حمایت از جوئل کمپبل به سمت مرکز زمین حرکت می‌کنند و همین به کاستاریکا اجازه می‌دهد در منطقه میانی زمین متمرکزتر شود که این تاکتیک برای از کار انداختن پیرلو و هم تیمی‌هایش که در صورت تصاحب توپ و فضا می‌توانند خطرناک ظاهر شوند، بسیار موثر بود و باعث شد آنها بیشتر رو به توپ‌های بلند بیاورند.

در خط دفاعی جیان کارلو گونزالز به خوبی از عهده این پاس‌های بلند بر می‌آمد و در دو بازی نخست از ۹ نبرد هوایی خود در ۸ مورد برنده بود.

در دو سوی این بازیکن ۲۶ ساله مدافعان کناری با قدرت پا به توپ خود آرامش خوبی به خط دفاعی این تیم می‌دهند. اوسکار دوارته موفق شده است ۸۹ درصد پاس‌های خود را صحیح ارسال کند، درحالی که این رقم برای مایکل اومانا هم ۸۶ درصد بوده است. البته آنها بر خلاف آن چیزی که از تیم‌های ضعیف‌تر انتظار می‌رود هرگز زیر توپ هم نزده‌اند.

البته ارسال پاس‌های بلند نمی‌توانسته هم در تاکتیکهای این تیم جایی داشته باشد. مرکز ثقل حملات کاستاریکا کمپبل بازیکن قرضی آرسنال بوده است که یک بازیکن سرعتی است، اما در بازی هوایی تبحری ندارد. نمایش‌های این بازیکن ۲۱ ساله به خصوص در برابر اروگوئه هواداران توپچی‌های لندن را به‌شدت امیدوار کرده است.

تیم پینتو تا به حال در میان همه تیم‌های جام بالاترین بهره وری را داشته است. آنها با وجود آنکه چندان مالکیت توپ را در اختیار نداشته‌اند و در هر مسابقه تنها ۱۰ شوت به سمت دروازه حریفان زده‌اند، که تنها از چهار تیم دیگر بیشتر است و در هر مسابقه تنها ۱۲ بار به سوی دروازه حریف حمله کرده‌اند که حاصل آن چهار گل بسیار ارزشمند بوده است.

اگر چه تیم‌هایی مانند شیلی به دلیل انرژی و مالکیت توپ بالا مورد تشویق همگان قرار گرفته‌اند، کاستاریکا و سرمربی آن پینتو هم به دلیل تاکتیک‌های کارآمدشان شایسته تحسین و ستایش بسیار هستند.

صدرنشینی در گروه و اجتناب از رویارویی با کلمبیای قدرتمند باعث می‌شود آنها حتی به عبور از مرحله یک‌هشتم و راهیابی برای نخستین بار به جمع هشت تیم برتر جام امیدوار باشند.

فارتین لاورنس

مترجم: امیر طلوعی