دهلران؛ قدمتی به اندازه تاریخ

دهلران با ۶۲۲۹ کیلومترمربع وسعت ۳۵ درصد مساحت استان ایلام را شامل می‌شود این شهرستان از طرف شمالی شرقی به شهرستان آبدانان، از شمال به شهرستان مهران، از جنوب به استان خوزستان، …

دهلران با ۶۲۲۹ کیلومترمربع وسعت ۳۵ درصد مساحت استان ایلام را شامل می‌شود این شهرستان از طرف شمالی شرقی به شهرستان آبدانان، از شمال به شهرستان مهران، از جنوب به استان خوزستان، از غرب به کشور عراق و از شرق به استان لرستان محدود می‌شود. این شهرستان براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ اداری سه بخش به نام‌های مرکزی، زرین‌آباد، موسیان، چهار شهر، شش دهستان و ۱۲۸ آبادی است که دارای بناهای تاریخی و مراکز تفریحی زیادی است. بنابراین از آنجایی که معنی آثار طبیعی به پدیده‌ها و نمونه‌‌های کمیاب گیاهی، جانوری و اشکال یا مناظر کم‌نظیر با کیفیات ویژه طبیعی هستند از این لقب‌ها استفاده می‌شود حال با این توصیف مجمع آثار طبیعی دهلران با وسعتی ۱۴۰۰ در سه کیلومتری شمال دهلران واقع شده است. این منطقه به دلیل برخورداری از پدیده‌های یونیک و ویژگی‌های منحصر به فرد جلوه‌های طبیعی و نادر در سطح کشور و حتی در خاورمیانه را به وجود آورده است. این شهرستان دارای سه اثر مهم طبیعی است.

۱) چشمه قیر،

۲) چشمه آب گرم و

۳) غار غناش که در سال ۱۳۵۵ به ثبت رسیده‌اند. چشمه‌های آب گرم با دمای معادل ۵۰ الی ۵۵ درجه سانتی‌گراد و (دبی) ۳۰۰ لیتر در ثانیه و از طرفی دیگر چشمه‌های قیر با (دبی) حدود دو الی چهار لیتر در ثانیه با خروج آب گوگرددار همراه با قیر است و عمده‌ترین و ارزشمندترین اثر مهم از نظر زیست‌شناسی غار خفاش است که با طول بیش از ۱۵۵ متر و چهارگونه خفاش (chiroptera )(خفاش بینی برگه‌ای، ‌خفاش دم موشی کوچک و بزرگ.

خفاشان آب‌کوتا که جمعیتی بالغ‌ بر ۲۰ هزار قطعه می‌باشند و تعدادشان در فصل زمستان اندکی بیشتر می‌شود، همگی آنها خصوصیاتی نزدیک به هم با اندکی تفاوت رفتاری از خود نشان می‌دهند. قدمت تاریخی این پدیده‌های منحصربه‌فرد و کمیاب کره‌زمین که هر کدام از دیگری طبیعی‌تر و شگفت‌انگیز‌تر می‌باشند این غار را از لحاظ قدمت تاریخی به گذشته‌های خیلی دور زمین‌شناسی در (دوران تاسه) برمی‌گرداند و از یافته‌های زمین‌شناسی به دست آمده این ناحیه سرگذشت پیچیده‌ای را پشت سر گذاشته که بارزترین ساختمان زمین‌شناسی آن چین‌خوردگی، گسل‌های موجود و سنگ‌های در سه رده بسیار حساس و مقاوم می‌توان اشاره کرد.

چشمه‌های آب‌گرم و قیر:

این چشمه‌ها که در ۷۰۰ متری هم قرار دارند هر کدام دارای ویژگی‌های به‌خصوصی می‌باشد. چشمه‌های آب گرمی که آب آن از نوع فسیلی است که به علت وجود گوگرد و بوی تند آن محدوده وسیعی از شهر را دربرمی‌گیرد. آب این چشمه‌ها دارای خاصیت درمانی است ازاین‌رو هرساله به‌ویژه در ایام نوروزی میهمانانی از استان‌های همجوار و برای استحمام دفع بیماری‌های پوستی و آب‌درمانی به این شهرستان سفر می‌کنند.

چشمه قیر:

این چشمه همراه قیر و مواد نفتی از زمین می‌جوشد. بنا به بررسی‌ها بین این دو چشمه خدادادی و شگفت‌انگیز رابطه‌ای از زمین‌شناسی وجود دارد که (دبی آن حدود ۲ الی ۴ لیتر در ثانیه) می‌باشد. با این اوصاف هر کدام از این مناظر علی‌الخصوص پدیده طبیعی غار خفاش علاوه بر زیبایی خاصی که دارد یکی از شگفتی‌های طبیعی با ارزش در منطقه است که باید نسل این پستاندار کوچک حشره‌خوار که خود در زنجیره حیاطی اکوسیستم ما نقش بیولوژیک برجسته دارد تداوم یابد بنابراین از آن‌جایی که چشمه‌های آب‌گرم و غار خفاش دارای قدمتی به ازای تاریخ دارند با این همه ویژگی هنوز ابهت‌های وجود دارد باشد که مسوولان زمینه‌ای برای بررسی‌های علمی و سرمایه‌گذاری به این پدیده‌ها در خور ارزش داشته باشند.