کندن مو در زنان شایع‌تر است

در سال ۱۸۸۹ به وسیله یک متخصص پوست فرانسوی توضیح داده شد: «کندن اجباری و بی‌اختیار موها به طوری که کاملا مشهود و محسوس از نگاه دیگران باشد؛ همیشه با یک احساس تنش و فشار درونی همراه …

در سال ۱۸۸۹ به وسیله یک متخصص پوست فرانسوی توضیح داده شد: «کندن اجباری و بی‌اختیار موها به طوری که کاملا مشهود و محسوس از نگاه دیگران باشد؛ همیشه با یک احساس تنش و فشار درونی همراه است و پس از اقدام به این عمل شخص احساس راحتی یا آرامش پیدا می‌کند.» اگر مایلید درباره این بیماری اطلاعات بیشتری کسب کنید، گفتگوی ما را با دکتر پرویز مظاهری، دبیر علمی انجمن روانپزشکان ایران، در همین رابطه بخوانید....

آیا هر نوع کاهش وسیع موها را می‌توان به حساب این بیماری گذاشت؟

ـ خیر، زمانی این تشخیص گذاشته می‌شود که زمینه سایر بیماری‌های روانی‌ مانند روان‌پریشی توأم با هذیان یا توهم و یا بیماری‌های جسمی مانند ضایعات و عفونت‌های پوستی وجود نداشته باشد.

میزان شیوع این اختلال چگونه است؟

ـ این بیماری در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود. زمینه‌های خانوادگی به وضوح وجود ندارد، هر چند موارد کمی گزارش شده است. شیوع تمام عمر این بیماری حدود یک درصد است.

با توجه به اینکه گاهی اختلالات روان‌پزشکی توامان وجود دارند، به نظر شما چه بیماری‌های دیگری می‌توانند هم‌زمان با این بیماری وجود داشته باشند؟

ـ اختلال افسردگی اساسی، اختلال اضطراب منتشر، اختلال وسواسی جبری، ترس‌مرضی، اختلال سوءمصرف مواد، عقب‌ماندگی ذهنی و گاهی اختلالات شخصیت همراه با این اختلال به چشم می‌خورد. این بیماران گاهی دچار اختلال تیک و عصبانیت‌های غیرقابل کنترل می‌شوند.

چه عواملی موجب پیدایش این اختلال می‌شود؟

ـ در ۲۵ درصد موارد موقعیت‌های پراسترس زندگی زمینه‌ساز شروع این بیماری است. ترس از تنها ماندن در دوران کودکی، اختلال در روابط عاطفی مادر و فرزند و مورد سرزنش قرار گرفتن کودک نیز از عوامل پیدایش آن است. اختلال در میزان سروتونین و آندورفین از عوامل بیولوژیک هستند.

بیماران بیشتر مبادرت به کندن موی کدام نواحی می‌کنند؟

ـ تمام قسمت‌های حاوی مو در بدن ممکن است دچار مشکل شوند ولی در اغلب موارد بیماران موی سر خود را می‌کنند. در درجه بعد موی ابرو، مژه، ریش، سبیل به وسیله بیمار کنده می‌شود. کندن موی ساعد، زیربغل و نواحی تناسلی خیلی کم گزارش شده است.

این اختلال چه عوارضی را به دنبال دارد؟

ـ در درجه اول به دلیل ظاهر زننده شخص از حضور در جمع امتناع می‌کند و مجبور به استفاده از کلاه (در آقایان) و روسری دایمی (در خانم‌ها) می‌شود. در درجه دوم خود را سرزنش می‌کند که همراه با احساس گناه است که موجب افسردگی وی می‌شود. گاهی بیماران هم‌زمان با کندن مو، عادت به خوردن آن پیدا می‌کنند که موجب عوارض گوارشی و حتی سوءتغذیه می‌شود.

آیا این بیماری همراه با بیماری وسواس است و یا نوعی از بیماری وسواس است؟

ـ خیر، علیرغم وجود اجبار ناخودآگاه در کندن مو و زمینه اضطراب در آن، این دو اختلال با یکدیگر تفاوت دارند و در این اختلال رفتار اجباری منحصرا یک عمل و آ‌ن هم کندن را شامل می‌شود و مهم‌تر اینکه افکار وسواسی و مزاحم در این مبتلایان وجود ندارد.

این اختلال در چه سنی شایع‌تر است؟

ـ سن متوسط شروع این بیماری پیش از ۱۷ سالگی است، هرچند در بعضی موارد، در سنین بالاتر هم مشاهده شده است. در صورتی که پیش از شش سالگی و در دوران کودکی شروع شود، احتمال بهبود بیشتر است ولی در مواردی که پس از ۱۳ سالگی شروع شود، تمایل به مزمن شدن بیشتر خواهد بود.

آیا این اختلال درمان‌پذیر است؟

ـ بله، در صورتی که فرد زود اقدام به درمان کند، در کمتر از یک سال بهبود می‌یابد ولی اگر اقدام به درمان نکند ممکن است تا ۲۰ سال هم طول بکشد. توصیه می‌شود درمان به طور مشترک به وسیله روان‌پزشک و متخصص پوست انجام شود. داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب و استفاده از استروییدهای موضعی، نقش موثری دارند و در کنار آنها رفتاردرمانی و روان‌درمانی نیز حتما سیر بهبود را در بیمار تسریع می‌‌کند.

دکتر پرویز مظاهری، دبیر علمی انجمن روان‌پزشکی - دکتر حمید حسینی