آشنایی با ایساف

نیروی بین‌المللی کمک به امنیت افغانستان موسوم به "ایساف" وابسته به ناتو از دوشنبه ۹ مرداد قلمرو حضور خود را از شمال و غرب افغانستان به جنوب این کشور گسترش داد و تامین امنیت …

نیروی بین‌المللی کمک به امنیت افغانستان موسوم به "ایساف" وابسته به ناتو از دوشنبه ۹ مرداد قلمرو حضور خود را از شمال و غرب افغانستان به جنوب این کشور گسترش داد و تامین امنیت در ۶ استان جنوبی افغانستان را برعهده گرفت

اکنون پرسش این است که ایساف چیست و ماموریت‌های آن کدام است؟ در این مطلب با جوانب مختلف نیروی ایساف آشنا می‌شوید.

ایساف (Isaf) از جمله واژه‌های جدیدی است که از چند سال قبل وارد ادبیات سیاست بین‌الملل شده است. این واژه که از درون بحران افغانستان ظهور کرده، مخفف واژه‌های انگلیسی International Security Assistance Force است که در زبان فارسی به "نیروی بین‌المللی کمک به امنیت افغانستان" ترجمه شده است.

ایساف، طبق قطعنامه های شماره ۱۳۸۶، ۱۴۱۳ و ۱۴۴۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد و طبق فصل هفتم منشور ملل متحد و مفاد موافقتنامه۶ دسامبر ۲۰۰۱ بن به منظور کمک به حفظ امنیت برای کمک به دولت انتقالی افغانستان و اجرای برنامه ها و فعالیت های سازمان ملل متحد در آن کشور تشکیل شد.

جزئیات مسئولیت و حیطه اختیارات ایساف، طبق موافقتنامه فنی نظامی Military Technical Agreement- Mta که در ۴ ژانویه ۲۰۰۲ بین سرلشکر انگلیسی جان مک کول به عنوان اولین فرمانده ایساف و دولت انتقالی امضا شد، موارد زیر اعلام شده است:

ایجاد ساختارهای امنیتی مطمئن در افغانستان.

شناسایی نیازهای بازسازی افغانستان.

آموزش و تشکیل نیروهای امنیتی آینده افغانستان.

سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) از ۱۱ اوت سال ۲۰۰۳ فرماندهی و هدایت نیروهای ایساف را برعهده گرفت.

اگر چه ایساف طبق قطعنامه‌های سازمان ملل متحد تشکیل شده است، اما این نیرو، نیروی سازمان ملل نیست، بلکه ائتلافی از نیروهای ۳۶ کشور علاقه مند است که با مجوز شورای امنیت سازمان ملل و حمایت سازمان پیمان آتلانتیک شمالی به افغانستان نیرو و تجهیزات نظامی ارسال کرده اند.

در حال حاضر نیروهای ایساف در افغانستان حدود ۸۰۰۰ نفر است که از سوی۳۶ کشور کمک کننده نیرو به ایساف (Troop Contributing Nations-TCN) شامل آلمان، کانادا، فرانسه، ایتالیا، نروژ، بلژیک، جمهوری آذربایجان، آلبانی، بلغارستان، اتریش، ترکیه، مقدونیه، اسلواکی،اسلوونی،کرواسی، جمهوری چک، دانمارک، فنلاند، یونان، مجارستان، ایرلند، لتونی، لیتوانی، لوگزامبورگ، هلند، زلاندنو، لهستان، رومانی، اسپانیا، سوئد، سوئیس، آمریکا، پرتغال و ایسلند است.

تغییر فرماندهی ایساف موجب شده است تا از ایساف اول، دوم، سوم و... سخن به میان آید. طبق درخواست شورای امنیت سازمان ملل، اولین بار کشور انگلیس فرماندهی ایساف را از زمان تشکیل در دسامبر ۲۰۰۱ تا ژوئن ۲۰۰۲ بر عهده داشت که به ایساف اول معروف شده است. سپس ترکیه از ژوئن ۲۰۰۲ تا فوریه ۲۰۰۳ فرماندهی ایساف دوم را بر عهده گرفت.

از فوریه ۲۰۰۳ تا اوت ۲۰۰۳ آلمان و هلند به طور مشترک ایساف سوم را رهبری کردند. از اوت ۲۰۰۳ به بعد فرماندهی ایساف به ناتو واگذار شد که فرماندهی آن را ارتش آلمان بر عهده داشت و در فوریه ۲۰۰۴ فرماندهی آن به افسران کانادایی محول شد.

ششمین ایساف تحت رهبری سپاه اروپایی به فرماندهی افسران فرانسوی بود.

هفتمین ایساف را افسران ترک فرماندهی کردند.فرماندهی ایساف هشتم را ایتالیایی ها عهده‌دار بودند. فرماندهی ایساف نهم که ایساف فعلی است از مه ۲۰۰۶ بر عهده فرماندهی سپاه واکنش سریع ناتو به فرماندهی یک افسر انگلیسی قرار دارد.

همچنین ایساف متشکل از تیپ چند ملیتی کابل (Kabul Multinational Brigade-KMNB) و ستادهای ایساف (Headquarters Isaf- Hyisaf) است. تیپ چند ملیتی کابل تابع ستاد ایساف است و وظایف تاکتیکی در منطقه قلمرو مسئولیت ایساف را هدایت می کند. آلمان و فرانسه عمده ترین تامین کننده نیروهای تیپ کابل هستند. حدود ۲۰۰۰ نیروی این تیپ آلمانی و فرانسوی هستند. این تیپ که مسئول هدایت تاکتیکی نیروهای زمینی است سه گروه ضربت دارد.

طبق اسناد و موافقتنامه های تأسیس ایساف از جمله موافقتنامه بن، ابتداقلمرو فعالیت این نیرو کابل و مناطق نزدیک آن بود اما اکنون به استانهای جنوبی افغانستان هم توسعه یافته است.

همچنین اگر چه طبق مفاد موافقتنامه ۶ دسامبر ۲۰۰۱ بن و موافقتنامه فنی نظامی ۴ ژانویه ۲۰۰۲ قرار بود زمان پایان فعالیت ایساف پایان فرآیند بن یعنی اواسط سال ۲۰۰۴ باشد اما در واقع تاریخ مشخصی برای این امر وجود ندارد و ایساف پایان مأموریت خود را به اجرای موفقیت آمیز وظایفش در فرآیند ملت‌سازی افغانستان اعلام کرده است.

تاکنون تامین امنیت ۱۳ استان در مناطق شمالی و غربی افغانستان برعهده نیروهای ایساف قرار داشت اما از روز دوشنبه ۹ مرداد ۱۳۸۵ نیروهای تحت فرماندهی ایساف در چارچوب برنامه جدید مسوولیت برقراری امنیت در شش استان جنوبی افغانستان شامل دی کندی، هلمند، قندهار، نیمروز، اوروزگان و زابل که مقر شبه نظامیان طالبان محسوب می شود را بر عهده گرفتند.