شركت وال مارت

هیچكس نمی توانست تصور كند كه «خرده فروشی» می تواند چنان رتبه ای در كسب و كارها داشته باشد كه دست یافتن به آن برای دیگر كسب و كارهای عالم یك رؤیا به حساب آید اما همت والای والتون «بزرگترین خرده فروش قرن» را بنیان نهاد و نشان داد كه آنچه انسان بخواهد, محقق خواهدشد

شاید در سال ۱۹۶۲ كه سام والتون اولین فروشگاه خود را به صورتی ساده و سنتی افتتاح كرد هیچكس نمی توانست تصور كند كه «خرده فروشی» می تواند چنان رتبه ای در كسب و كارها داشته باشد كه دست یافتن به آن برای دیگر كسب و كارهای عالم یك رؤیا به حساب آید. اما همت والای والتون «بزرگترین خرده فروش قرن» را بنیان نهاد و نشان داد كه آنچه انسان بخواهد، محقق خواهدشد. امروزه میلیونها نفر در آمریكا و سراسر دنیا به بیش از ۶۲۰۰ فروشگاه وال مارت رفت و آمد دارند و ۸/۱ میلیون نفر به خدمت آنها مشغول هستند و یك زنجیره عظیم تامین كنندگان به پشتیبانی آنها می پردازند و درآمد ۳۱۲ میلیارد دلاری و سود ۲/۱۱ میلیارد دلاری حاصل می شود. در این هیاهو كه شركتهای عظیم باسابقه دهها سال فعالیت نظیر GE و HP و GM از یك سو و شركتهای كوچك ولی پویا و مبتنی بر فناوری نظیر «مایكروسافت» و «دل» ازسوی دیگر رقبای مطرح هستند، كمتر كسی می تواند در ذهن خود به چهار دهه پیش برگردد و تك فروشگاهی را تصویر كند كه بنیان این خرده فروش افسانه ای بر پایه های آن قد برافراشته است.

● تاریخچه

با افتتاح اولین فروشگاه در آركانزاس آمریكا در سال ۱۹۶۲ توسط سام والتون، شركت او آغاز به كار كرد. پنج سال بعد تعداد فروشگاهها در آن ایالت به ۲۴ رسید و میزان فروش از مرز ۶/۱۲ میلیون دلار گذشت. سال بعد، فروشگاههای جدید در خارج از ایالت آركانزاس تاسیس شد. در سال ۱۹۶۹ شركت رسما به عنوان «شركت فروشگاههای وال مارت» (WAL-MART STORES INC.) به ثبت رسید. سال بعد كه سهام شركت در بورس نیویورك عرضه شد تعداد فروشگاهها به ۳۸، فروش به ۲/۴۴ میلیون دلار و تعداد كاركنان به ۱۵۰۰ نفر رسیده بود. در سال ۱۹۷۹ وال مارت به عنوان اولین شركتی كه به فروش بیش از یك میلیارد دست یافته بود شناخته شد. در این هنگام تعداد فروشگاهها به ۱۲۵ و تعداد كاركنان در ۱۱ ایالت به ۲۱ هزار نفر رسیده بود. در ۱۹۸۴ دیوید گلس به ریاست شركت رسید و از ۱۹۸۸ به عنوان مدیرعامل مشغول كار شد. در ۱۹۹۰ وال مارت به عنوان برترین فروشگاه ملی شناخته شد. در سال ۱۹۹۲ با مرگ سام والتون، فرزند او راب واتسون به عنوان رئیس هیئت مدیره برگزیده شد. یك سال قبل از آن اولین واحد بین المللی فروشگاههای وال مارت در مكزیكوسیتی افتتاح شده بود. در ۱۹۹۶ نیز وال مارت به صورت مشاركت (J.V) به چین وارد شد.

سال ۱۹۹۷ كه برای اولین بار فروش وال مارت از مرز ۱۰۰ میلیارد دلار گذشت، تعداد كاركنان داخلی به ۶۸۰ هزار و تعداد كاركنان بین المللی ۱۱۵ هزار نفر رسیده بود. در آستانه ورود به هزاره جدید، وال مارت با یك میلیون و ۱۴۰ هزار نفر، بزرگترین شركت خصوصی جهان از لحاظ تعداد نفرات شناخته شد. در سال ۲۰۰۰ نیز وال مارت در رده بندی مجله فورچون به عنوان تحسین‌برانگیزترین شركت جهان معرفی شد. درهمین سال لی اسكات به عنوان رئیس و مدیرعامل شركت برگزیده شد. در سال ۲۰۰۲ وال مارت درصدر جدول ۵۰۰ شركت برتر جهانی این مجله قرار گرفت.

● حوزه فعالیت

حوزه فعالیت شركت وال مارت، خرده فروشی است. كسب و كار شركت در پنج بخش صورت می گیرد:

۱ – فروشگاهها (STORES) كه بزرگترین بخش را شامل می شود و در سال ۲۰۰۵، ۲/۶۷ درصد فروش خالص شركت از آن طریق به دست آمده است. اساس این بخش همان فروشگاههای سنتی در آمریكاست، گرچه امروزه فروشگاههای ON-LINE نیز در كنار آن قرار گرفته است. اجناس عرضه شده در این فروشگاهها طیف بسیار وسیع و متنوعی از موادغذایی تا پوشاك را دربرمی گیرد. تعداد فروشگاههای وال مارت در آمریكا ۳۸۶۴ و فروشگاههای بین المللی ۲۶۷۰ است. فروشگاههای خارج از آمریكا در ۱۵ كشور ازجمله مكزیك، كانادا، چین، برزیل، آلمان، ژاپن، انگلستان مستقر است و ۵۰۰ هزار نفر در آنها مشغول به كار هستند. یك میلیون و ۸۰۰ هزار فروشنده این فروشگاهها، پاسخگویی بیش از ۱۳۸ میلیون مشتری هفتگی درجهان هستند. بالغ بر ۶۱ هزار تامین كننده وال مارت در آمریكا، سه میلیون شغل دارند. تامین مواد برای فروشگاههای بین المللی از ۷۰ كشور صورت می گیرد. در سال ۲۰۰۵، وال مارت ۱۵۰ میلیارد دلار از تامین كنندگان خود خرید كرده است.

۲ – بازارهای میوه و سبزی (SUPERCENTER) كه اولین بار در سال ۱۹۸۸ شروع به فعالیت كرد.

۳ – بازارهای محلی (NEIGHBORHOOD) كه عرضه كننده سبزیجات، كالاهای عمومی و دارویی است.

۴ – كلوپ های سام (SAM۰۳۹;S CLUB) كه خود یك شركت ۳۱ میلیارد دلاری محسوب می شود. تعداد ۳۵۰ كلوپ در آمریكا بیش از ۴۶ میلیون عضو دارد. این كلوپ ها درواقع شریك بسیاری از كسب و كارهای كوچك هستند و به صورت انبارهای كالا در سراسر آمریكا در ارتباط و كمك با خرده فروشیها و كسب وكارهای كوچك، رستوران ها، دفاتر، اغذیه فروشی ها، تعمیرات، مدارس، كلیساها، آرایشگاهها، شركتهای فروش و... قرار دارند. حدود ۱۳ درصد فروش وال مارت از این طریق حاصل می شود.

۵ – فروشگاههای بین المللی (INTERNATIONAL) در ۱۵ كشور جهان حدود ۲۰ درصد فروش خالص وال مارت را تشكیل می‌دهد.

● ویژگیها

فروشگاههای وال مارت با فلسفه و شعار «هر روز قیمت كمتر» (EVERY DAY LOW PRICE) شروع به كار كردند. فلسفه قیمت‌گذاری (PRICING) در وال مارت آن است كه با كاهش قیمت می توان فروش بیشتری داشت. در خرده فروشیهای ارزان‌فروش‌تر، درآمد بیشتر است. علاوه بر فلسفه «هر روز قیمت كمتر»، گاه در موارد و مناسبتها نیز تخفیف بیشتری نیز صورت می‌گیرد (ROLLBACK) و گاه نیز فروشهای ویژه برقرار می شود (SPECIAL BUY). وال مارت بر این اعتقاد است كه همین فلسفه قیمت گذاری است كه اعتماد مشتریان را جلب می كند و آنها اطمینان می یابند كه قیمتها تحت شرایط مختلف، تغییر شدید نخواهد داشت. وال مارت با فراهم آوردن مجموعه ای از كالاها و خدمات تجاری خود در هر روز با پایین ترین قیمت، فضایی از تنوع، یكپارچگی و احترام متقابل را پدید می آورد.

از دیگر ویژگیهای وال مارت قاعده ای است موسوم به «TEN FOOT» كه توسط بنیانگذار شركت سام والتون مطرح شده و به اجرا درآمده است. او دربازدیدهای مكرر خود از فروشگاهها، فروشندگان را تشویق می كرد كه متعهد باشند با مشتریان چنین برخورد كنند: وقتی مشتری وارد می شود به چشم او نگاه كنید، به او سلام و خوشامد بگویید و از آنها بخواهید كه چه كاری می‌توانید برای آنها انجام دهید. این نگرش از كودكی در سام والتون وجود داشت. او خود می گوید: «من از ابتدا یاد گرفته ام كه یكی از رمز و رازهای رهبری، انجام یك كار بسیار ساده برای همه است. قبل از اینكه مشتری تازه وارد صحبت كند، شما سرصحبت را با او باز كنید. اگر او را می شناسید به اسم صدا كنید». امروزه همه كاركنان وال مارت در سراسر جهان به این فلسفه عمل می‌كنند.

دیگر ویژگی وال مارت، قاعده ای است به نام «SUNDOWN» كه اساسا به عنوان یك بخش حیاتی از فرهنگ شركت محسوب می‌شود. محتوای این قاعده كار امروز را به فردا نینداختن است، بدین معنا كه بیشترین تلاش برای پاسخ به خواسته های تلفنی یا حضوری باید صورت گیرد. به این دلیل است كه فروشندگان وال مارت به خاطر خدمت به مشتری شناخته شده اند زیرا كاری را كه امروز می توانند برای مشتری انجام دهند به فردا موكول نمی كنند. آنها معتقدند در این دنیای شلوغ می توان از این راه به مشتریان نشان داد كه به آنها فكر می كنیم و مراقب آنها هستیم. این حس اورژانسی نوعی احترام به وقت دیگران است.

فروشگاههای «وال مارت» با شعار «هر روز قیمت كمتر» شروع به كار كردند.

قیمت گذاری در «وال مارت» آن است كه با كاهش قیمت می توان فروش بیشتری داشت.

● فرهنگ و ارزشهای سازمانی

وال مارت مدعی است كه شركتی است اخلاقی و مبتنی بر ارزشها. ارزشهایی كه تصمیم گیری و رهبری در شركت را هدایت می‌كند بر سه پایه استوار است كه بنیانگذار شركت سام والتون در سال ۱۹۶۲ ارائه داده است:

▪ احترام به افراد؛

▪ خدمت به مشتری؛

▪ تلاش برای تعالی.

بیانیه ارزشهای شركت در سال ۲۰۰۴ تجدیدنظر شد. این بیانیه اصول ارزشهایی را ارائه داده تا به كاركنان و تامین كنندگان به تصمیم‌گیری صحیح و انجام كارهای صحیح كمك كند. اصول ۱۰گانه این ارزشها عبارت است از:

۱ – تبعیت از قانون در هر زمان؛

۲ – صادق و منصف بودن؛

۳ – از اطلاعات صحیح استفاده كردن؛

۴ – اجتناب از تناقض بین كار و امور شخصی؛

۵ – تبعیض قائل نشدن بین افراد؛

۶ – غیراخلاقی عمل نكردن حتی اگر كسی دستور دهد؛

۷ – از كسی نخواستن تا غیراخلاقی عمل كند؛

۸ – پرسیدن سوال در زمینه مسائل اخلاقی و بیانیه ارزشها؛

۹ – جلوگیری از بروز نقض عهد اخلاقی؛

۱۰ – گزارش موارد نقض اخلاق.

منابع

۱ – www.walmart.com

۲ – www.walmartstores.com

۳ – www.fortune.com

مسعود بینش

---