دوشنبه, ۲۸ خرداد, ۱۴۰۳ / 17 June, 2024
مجله ویستا

۲۲ فروردین ۱۳۰۰ هجری خورشیدی ـ ترس بلشویکها از ناسیونالیسم ایرانی


۲۲ فروردین ۱۳۰۰ هجری خورشیدی و ۵۰ روز پس از کودتای ژنرال رضاخان پهلوی(در سال ۱۹۲۱ برابر با یازدهم آوریل) دولت مسکو با عجله تمامی مناطق وابسته در آسیای میانه ازجمله نواحی پارسی …

۲۲ فروردین ۱۳۰۰ هجری خورشیدی و ۵۰ روز پس از کودتای ژنرال رضاخان پهلوی(در سال ۱۹۲۱ برابر با یازدهم آوریل) دولت مسکو با عجله تمامی مناطق وابسته در آسیای میانه ازجمله نواحی پارسی زبان «فرارود» را «ترکستان» اعلام کرد. روزنامه های لندن و پاریس دو روز بعد نوشتند که بیم از بیداری ناسیونالیسم ایرانی و تلاش ایران برای اعمال نفوذ و تحریک در این مناطق و جدا کردن آنها از امپراتوری بلشویکی تازه تاسیس روسیه سبب شده بود که حکومت مسکو عجولانه این تصمیم را بگیرد که در دهه های بعد این منطقه در چارچوب اتحاد شوروی، با ترسیم خطوط! و بدون توجه به واقعیت های تاریخی، به چند جمهوری تقسیم شد. در آن تقسیم بندیهای بلشویکی، شهرهای پارسی نشین بخارا و سمرقند به جای تاجیکستان، به ازبکستان و مرو به ترکمنستان داده شدند!. اوایل دهه ۱۹۹۰ هرکدام از این جمهوری ها با همان مرزبندی اعلام استقلال کردند که گهگاه برخی معارضات نژادی و فرهنگی مشاهده می شود. روس ها در قرن نوزدهم آسیای میانه را که به صورت «خان نشین» بود از ایران جدا کردند و ضمن سازش با دولت لندن، رود جیحون (آمودریا) را خط فاصل مناطق نفوذ انگلستان و روسیه قراردادند.