در حقوق صحبت

بدان که هرکسی دوستی وصحبت را نشاید، بلکه باید که صحبت با کسی دارد که در وی سه خصلت بود: اول عقل بود که در صحبت احمق هیچ فایده نبود وبه آخر به وحشت کشد، که احمق آن وقت که خواهد که باتو …

بدان که هرکسی دوستی وصحبت را نشاید، بلکه باید که صحبت با کسی دارد که در وی سه خصلت بود: اول عقل بود که در صحبت احمق هیچ فایده نبود وبه آخر به وحشت کشد، که احمق آن وقت که خواهد که باتو نیکویی کند، باشد که کاری کند به احمقی که زیان تو در آن بود ونداند وگفته اند: «از احمق دور بودن قربت است ودرروی احمق نگریدن خطیئت (خطا)است» و احمق آن بود که حقیقت کارها نداندوچون باوی بگویی فهم نکند.خصلت دوم خلق نیکو بود که از بد خو سلامت نبود وچون آن خوی بد وی بجنبد حق تو فروماند وباک ندارد.

خصلت سوم آنکه به صلاح بود که هر که بر معصیت مصربود از خدای تعالی نترسدوهرکه از خدای تعالی نترسد بر وی اعتماد نباشد وخدای تعالی می گوید: «طاعت مدار کسی را که از ذکر خود غافل کرده ایم واز پس هوای خویش است» ... وباید که غرض صحبت بشناسی.اگر مقصود انس است، خلق نیکو طلب کنی واگر مقصود دنیاست،سخاوت وکرم طلب کنی واگر مقصود دین است، علم وپرهیزگاری طلب کنی وهر یکی را شرطی دیگر است. بدان که خلق از سه جنس است: بعضی چون غذا یند، که از وی نگریزدوبعضی چون دارویند،که در بعضی احوال بدیشان حاجت افتد و به سوبعضی چون علتند که به هیچ وقت باایشان حاجت نبود، ولیکن مردم بدیشان مبتلی شوند و مدارا می باید کردتابرهد.ودر جمله صحبت با کسی باید کردکه او را از تو فایده دنیوی بودیاترا ازوی.