جمعه, ۱۲ بهمن, ۱۴۰۳ / 31 January, 2025
مجله ویستا

علم به روایت سینما


علم به روایت سینما

● نگاهی به آخرین ساخته "حمیدنژاد"
«آناهیتا» در تمامی ابعادش فیلمی جسورانه است. با ساختاری بدیع، موضوعی نو و مدرن و کاملاً به روز را که بر آمده از نیازهای جامعه امروز است مورد …

نگاهی به آخرین ساخته "حمیدنژاد"

«آناهیتا» در تمامی ابعادش فیلمی جسورانه است. با ساختاری بدیع، موضوعی نو و مدرن و کاملاً به روز را که بر آمده از نیازهای جامعه امروز است مورد واکاوی قرار می دهد.

«آناهیتا» فیلمی است با یک موضوع علمی و حتی می‌توان گفت چیزی فراتر از علم. شاید در نگاه اول موضوع فیلم کمی غیر واقعی به نظر برسد اما این خصلت تمامی فیلم های علمی است. باید برای درک دنیای یک فیلم علمی کمی به قوه تخیل بال و پر داد. باید پرنده خیال را به پرواز در آورد تا بتوان در دنیای یک فیلم علمی مستغرق شد. از این رو است که عبارت «علمی – تخیلی» برای توضیح فیلم هایی که موضوعی علمی دارند به کار می رود. این عبارت تأکید می کند که علم و تخیل مکمل هم هستند.

در دنیای واقعی خارج از فیلم هم تخیلات انسانی است که پیشرفت های عظیم علمی را رقم می زند. تمامی دانشمندان بزرگ عرصه های مختلف علمی، زمانی که بنا بر باور خود به کشف و معرفت جدیدی دست می یابند، ابتداً سخت مورد تکفیر سایرین قرار می گیرند. «گالیه» و «سقراط» و بسیاری از دانشمندان دیگر، همگی به خاطر اندیشه ها و دانسته های خود در دادگاه محکوم شدند. قهرمان «آناهیتا» هم از سوی اطرافیان خود با نگاهی تمسخر آمیز مورد ریشخند قرار می گیرد. چون در قرن حاضر به علم و دانشی آگاهی یافته که شاید هزاران سال بعد، درک آن برای نوع بشر عمومیت پیدا کند و مسئله ای عادی و قابل فهم گردد.

کارگردان نامی سینما «استنلی کوبریک» وقتی فیلم «۲۰۰۱: یک ادیسه فضایی» را ساخت بسیاری از منتقدان آن زمان، عرصه را بر او تنگ کردند. چون فیلم او و عمق مسائل مطروحه در فیلم او را درک نکرده بودند. «آناهیتا» هم مانند «۲۰۰۱: یک ادیسه فضایی» فیلمی است که نیاز به گذشت زمان دارد تا ارزش های پنهان آن برای همگان آشکار گردد.

فیلم یک موضوع علمی را که در دنیای غرب بیشتر مورد تفقد و توجه قرار دارد با ظرافت مینیاتوری با المان ها و نشانه های عرفان شرقی و ایرانی در هم می آمیزد و به یک اثر فتوریستی مبدل می گردد. اثری آینده نگر در بستری از تعلیق و هیجان ساختارمند دراماتیک که نوید بخش آینده ای روشن است. البته «آناهیتا» یک فیلم علمی – تخیلی به معنای تام و تمام نیست. تلفیقی هوشمندانه است از نوآر ایرانیزه شده با موضوعی علمی – تخیلی. به همین دلیل فیلم از حالت یک بعدی خارج شده و با موفقیت جهان رئالستیک خود را بنا می کند.

«آناهیتا» در تمامی ابعادش فیلمی جسورانه است. با ساختاری بدیع، موضوعی نو و مدرن و کاملاً به روز را که بر آمده از نیازهای جامعه امروز است مورد واکاوی قرار می دهد. تمامی عناصر در «آناهیتا» در خدمت تعالی ذهن و روح بشر امروزی است و فیلم از این حیث در سینمای ایران یک استثنا است.. فیلم از یک موضع علمی و اخلاقی به دغدغه های بشر امروزی می نگرد و شجاعانه و به دور از محافظه کاری راه حل خلاصی از مصائب بشری را ارائه می دهد.

آب در «آناهیتا» نماد پاکی و صداقت و شفافیت است و این پاکی و صداقت در ضمیر انسان مستتر است و با یک تلنگر کوچک از استتار به در می آید و تمام وجود آدمی را در بر می گیرد. «آناهیتا» آن تلنگر را به مخاطب خود می زند و او را هوشیار به خارج سالن می فرستد.