پس انداز کردن سخت اما ممکن

خیلی برایش فرق نمی کند از یک تومان تا یک میلیون تومان, هرچقدر پول دربیاورد خرج می کند و به قول خودش از زندگی لذت می برد البته کسی هم نباید ایرادی بگیرد, چون محکوم می شود به خسیس بودن و درک نکردن معنای زندگی و جوانی

خیلی برایش فرق نمی‌کند؛ از یک تومان تا یک میلیون تومان، هرچقدر پول دربیاورد خرج می‌کند و به قول خودش از زندگی‌ لذت می‌برد. البته کسی هم نباید ایرادی بگیرد، چون محکوم می‌شود به خسیس بودن و درک نکردن معنای زندگی و جوانی!

روزهای سخت زندگی هم که از راه می رسد، بالاخره راه حلی پیدا می کند. همیشه پدر و مادری هستند که نیازهایش را برآورده کنند یا دوستانی که هنگام سختی ها به کمکش بیایند، اما نمی داند همه او را آدمی بدحساب می شناسند و وقتی نیست، درباره ناتوانی مالی اش صحبت می کنند.

● جوانی، دوره پس انداز یا خرج کردن؟

«تا جوانیم و می توانیم، باید زندگی کنیم، تفریح کنیم و از امکاناتی که داریم، لذت ببریم. سن مان که بیشتر می شود، پول هم خودش می ماند. خرجی که نداشته باشیم، پس انداز می کنیم و پول مان را کنار می گذاریم.» کم نیستند کسانی که چنین باوری دارند و فکر می کنند دوران جوانی فقط برای لذت بردن از زندگی و خرج کردن تمام درآمدشان است. چنین کسانی معمولا پس اندازی ندارند یا مبلغی بسیار کم و ناچیز پس انداز کرده اند و به خیال خودشان این کار را گذاشته اند برای روزهای میانسالی و سالمندی که دیگر نه مثل امروز به فکر تفریح هستند، نه پول خرج کردنشان مانند جوان هاست.

سالمندان و کسانی که سن و سالی از آنها گذشته، اما نظر دیگری دارند و نه تنها با طرز فکر این جوانان موافق نیستند که حتی آن را روشی اشتباه به حساب می آورند. آنها می گویند تا وقتی انسان جوان است و توان دارد، باید کار کند و برای روزهای سالمندی و میانسالی اش پس اندازی داشته باشد. وقتی حرف جوانان و سالمندان را مقایسه می کنیم، می بینیم هر کدام نظر خودشان را دارند که تا حدی هم درست است. هم جوانان درست می گویند و باید تفریح کنند و هم حرف سالمندان صحیح است که می گویند در دوره سالمندی نمی توانند درآمدی مانند جوانی داشته باشند.

دکتر پروین ناظمی هم با تائید این مطلب، چنین توضیح می دهد: میزان پس انداز افراد در سنین مختلف، متفاوت است و دسته بندی خاصی برای آنها تعیین شده است. در حقیقت، می توان گفت میزان پس انداز در سنین مختلف، با توجه به توانمندی فرد در آن سن و همین طور نگاهی که نسبت به زندگی و آینده دارد، متفاوت خواهد بود.

آن طور که این روان شناس در گفت وگو با جام جم توضیح می دهد، جوانانی که وارد بازار کار می شوند و از توانمندی و تحصیلاتی که دارند برای کسب درآمد استفاده می کنند، باید مبلغی حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد درآمدشان را پس انداز کنند. البته انتظار می رود این میزان پس انداز، با افزایش سن فرد هم بیشتر شود. نیازهای دوره جوانی با میانسالی و سالمندی تفاوت دارد و به همین دلیل میزان پس انداز کردن در دوره های متفاوت زندگی براساس سن و سال فرد تغییر می کند. طبیعی است جوانان بیشتر به نوع پوشش و لباس هایشان اهمیت دهند، تفریحات و سرگرمی های خاصی داشته باشند و بخواهند برای زندگی شان بیشتر هزینه کنند، اما به گفته دکتر ناظمی زمانی کارشان اشتباه به حساب می آید که بدون در نظر گرفتن شرایط و وضعیت مالی، همه درآمدشان و هر مقدار پولی را که به دست می آورند، خرج کنند و هیچ توجهی به آینده شان نداشته باشند.

برخی جوانان چنین طرز فکری دارند و اصلا به فکر آینده نیستند، اما این موضوع اصلا به معنای تائید خساست و جمع کردن تمام درآمد نیست. وی با اشاره به این مطلب، ادامه می دهد: باید تعادلی میان میزان هزینه و پس انداز وجود داشته باشد تا نه تمام درآمد خرج شود و پولی برای پس انداز کردن باقی نماند و نه تمام خرج ها و هزینه ها را از زندگی حذف کرد و تمام درآمد را برای آینده کنار گذاشت.

در حقیقت، مدیریت مالی صحیح به همین معنی است و بر اساس آن، باید حد تعادلی برای هزینه ها و پس انداز کردن در زندگی فرد وجود داشته باشد به طوری که براساس درآمد و مبلغی که در اختیارش است، هم پس انداز کافی و مناسب برای آینده داشته باشد و هم بخوبی از پولش استفاده کند.

● مدیریت مالی؛ تامین نیازها و احساس امنیت

شاید تصور کنید مدیریت مالی خیلی مهم نیست و اگر در زندگی فردی وجود نداشته باشد، مشکلی برایش ایجاد نخواهد شد اما روان شناسان می گویند اگر در ابعاد مختلف زندگی بدرستی شرایط را مدیریت نکنیم و نتوانیم مجموعه ای را برای رسیدن به هدف مان هماهنگ کنیم ، مشکلات متعددی برای ما پیش خواهد آمد که در تمام بخش های زندگی گریبانمان را می گیرد.

مدیریت عاطفی، مدیریت احساسات، مدیریت زمان، مدیریت روابط و مدیریت رفتار از جمله مواردی است که هر یک در جای خود اهمیت ویژه دارد و باید در طول زندگی در نظر گرفته شود اما به گفته دکتر ناظمی، برای ایجاد احساس امنیت در سال های آینده و همین طور تامین نیازهای مادی باید مدیریت مالی را هم بیاموزیم و از آن بدرستی استفاده کنیم.

این روان شناس یادآور می شود: ممکن است در سال های آینده و در دوره سالمندی، توانایی ما کاهش پیدا کند و در نتیجه نتوانیم مانند دوره جوانی و میانسالی کار کنیم و به همان میزان درآمد داشته باشیم. به همین دلیل باید وضع​ مالی و هزینه ها را بدرستی مدیریت کرد تا از این نظر با مشکلی مواجه نشویم. یکی از شیوه های مناسب برای مدیریت مالی و تامین نیازها در سال های آینده همین توجه داشتن به موضوع پس انداز است.

ممکن است خیلی ها بگویند آینده هنوز نیامده، چرا باید به فکرش باشیم؟! با این که چنین حرفی اشتباه است، اما حتی اگر قرار باشد به آینده فکر نکنیم نمی توان هزینه های پیش بینی نشده را که در طول زندگی پیش می آید، نادیده گرفت. به عنوان نمونه ممکن است فردی بیمار شود و در این شرایط ناچار است هزینه های درمان را بپردازد یا کسی که می خواهد ازدواج کند و زندگی تشکیل دهد، باید پس اندازی برای این روزها داشته باشد. بنابراین پس انداز یکی از موارد ضروری زندگی است که تمام افراد در سنین مختلف و متناسب با توانایی هایی که دارند، باید به فکرش باشند.

● زنان بیشتر پول خرج می کنند یا مردان؟

برخی می گویند خانم ها ولخرج هستند و نمی توانند پولی پس انداز کنند و عده دیگری هم درست برعکس این گروه، فکر می کنند خانم ها قدرت پس انداز بیشتری دارند. دکتر ناظمی اما می گوید خرج کردن پول و توانایی پس انداز کردن، بیشتر به ویژگی شخصیتی افراد مربوط می شود و همین طور شیوه های تربیتی پدر و مادر که از دوران کودکی چطور این موضوع را به بچه ها آموزش داده اند.

وی می افزاید: شخصی که خودش کار نمی کند و درآمدی ندارد، ممکن است خیلی قدر پول را نداند و بدرستی آن را خرج نکند. به همین دلیل برخی افراد می گویند خانم هایی که شاغل نیستند، نمی توانند بدرستی پول شان را خرج کنند، ولی باز هم باید توجه داشت این موضوع بیشتر به ویژگی های شخصیتی هر یک از افراد مربوط است. زمانی که درباره هزینه های بی مورد زندگی و خرج کردن های بی دلیل صحبت می شود، باید توجه داشت که ممکن است فردی در این باره اشتباه فکر کند و باوری غلط داشته باشد.

این روان شناس به این موضوع اشاره می کند و می گوید: گاهی هزینه هایی در زندگی وجود دارد که باید انجام شود. مثلا ممکن است نیازهایی در دوره جوانی و میانسالی مطرح باشد که شاید در آینده دیگر احساس نشود و در نتیجه اگر به فکر تامین این نیازها نباشیم، در آینده فقط پرسشی در مورد آنها در ذهن مان وجود خواهد داشت. بنابراین درست خرج کردن موضوعی است که باید آن را در نظر داشته باشید و براساس آن عمل کنید. همچنین این مطلب را نباید با خوشگذرانی بی دلیل و افراطی اشتباه گرفت، زیرا منظور فقط تامین صحیح نیازها و خرج کردن درست پول است.

● پس انداز کنید؛ حتی با حداقل مبلغ

اگر فکر می کنید گرانی و هزینه های زندگی به شما اجازه پس انداز نمی دهد و این کار را به طور کلی کنار گذاشته اید، خوب است بدانید پس انداز کردن کاری ضروری است که در هر سن و سال و شرایطی باید انجام شود، اما در صورتی که توانایی پس انداز کردن مبلغ زیادی را ندارید، دکتر ناظمی توصیه می کند با مبالغ کم و اندک شروع کنید و بدانید این کار امکان پذیر است.

به گفته این روان شناس، در صورتی که توانایی درست خرج کردن داشته باشید، مدیریت مالی صحیح و در نتیجه قدرت پس انداز هم خواهید داشت و نباید خیلی نگران این موضوع باشید.

نیلوفر اسعدی بیگی