لبنان در انتظار پیروزی جریان مقاومت

برگزاری انتخابات سراسری در لبنان در روز هفتم ژوئن فضای این کشور را دگرگون کرده است پوسترهای تبلیغاتی اماکن عمومی این کشور را پر کرده و هر حزبی رنگ مخصوص به خود را دارد رنگ آبی برای حزب المستقبل, نارنجی برای حزب تغییر و زرد برای حزب الله در کنار تعداد دیگری از رنگها و نشانه ها در جای جای این کشور مسلمان به چشم می خورد

برگزاری انتخابات سراسری در لبنان در روز هفتم ژوئن فضای این کشور را دگرگون کرده است. پوسترهای تبلیغاتی اماکن عمومی این کشور را پر کرده و هر حزبی رنگ مخصوص به خود را دارد. رنگ آبی برای حزب المستقبل، نارنجی برای حزب تغییر و زرد برای حزب‌الله در کنار تعداد دیگری از رنگها و نشانه‌ها در جای جای این کشور مسلمان به چشم می‌خورد. لبنان دیگر یک کشور کوچک ۴ میلیونی مدیترانه‌ای نیست. در واقع این کشور، عجیب ترین شکل دموکراسی را دارد که بر پایه ۱۶ حزب رسمی که ۱۲۸ کرسی پارلمان را در دست دارند استوار است. این ترکیب پیچیده از اقلیت‌ها وطوایف بسیار تعیین کننده است، چنان که دروقوع جنگهای داخلی لبنان بین سالهای ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰ میلادی دیده شد. علاوه بر این تعدادی از کشورهای خارجی با سرمایه گذاری تمام عیار در انتخابات نیز بر رقابت احزاب این کشور تأثیر گذار هستند.

از بازیگران کلیدی این عرصه میشل عون رهبر حزب ملی آزاد لبنان در فوریه سال ۲۰۰۶ تفاهمنامه‌ای با حزب‌الله امضا کرد و به ائتلاف ۱۸مارس پیوست. ائتلاف حزب‌الله با رهبر مسیحی لبنان و همیاری پیروان وی با اعضای این حزب، احتمال پیروزی این بلوک سیاسی را در انتخابات افزایش داده است. انتظار می‌رود که حزب میشل‌عون ۳۰ کرسی را تصاحب کند، در حالی که پیش بینی‌ها حاکی از آن است که حزب‌الله، که با دیگر حزب شیعه یعنی امل هم ائتلاف تشکیل داده است برنده ۳۵ کرسی می‌شود با این نتیجه داشتن ۶۵کرسی از ۱۲۸کرسی مجلس اکثریت را به حامیان مقاومت اختصاص می‌دهد.

برخی معتقدند این پیروزی موجب می‌شود موازنه قدرت لبنان با اسرائیل، که در جنگ ۳۳روزه از لحاظ نظامی به نفع حزب‌الله به هم خورد این بار از حیث سیاسی نیز به نفع این جریان دگرگون شود.

اگر حزب‌الله در این انتخابات پیروز شود امریکا نفوذ خود در این کشور را از دست خواهد داد و نفوذ این قدرت در عرصه سیاسی و حتی امنیتی لبنان به پایان خواهد رسید. بعد از جنگ سال ۲۰۰۶ واشنگتن تلاش می‌کرد ارتش لبنان را تقویت کند به این امید که سرانجام بتواند حزب‌الله را وادار به خلع سلاح کند اما دیپلمات‌ها بر این عقیده‌اند؛ هنگامی که حزب‌الله سکان وزارت دفاع را در دست بگیرد این گونه روابط متوقف خواهد شد.

یک دیپلمات ارشد غربی بر این عقیده است اگر حزب‌الله وزارت دفاع یا وزارت کشور لبنان را در دست بگیرد ادامه داد و ستد امریکا از ارتش لبنان برای امریکا بی معنی خواهد شد مگر آنکه کاخ سفید همانند انگلیس در پی تعامل با این جنبش باشد.

این گروه به عقب نشینی کاخ سفید امیدوارند و می‌گویند از زمانی که باراک اوباما رئیس‌جمهور شد، امریکا تلاش کرده است تا مستقیماً با مسلمانان به مذاکره بپردازد. حتی وی در اولین نطقش بعد از پیروزی در انتخابات گفت که به دنبال راه جدیدی است که منافع و احترام متقابل برای هر دو طرف در پی داشته باشد. درست همزمان با برگزاری انتخابات لبنان اوباما از قاهره پایتخت مصر مسلمانان را مورد خطاب قرار داده و مواضع خود را مشخص می‌کند.

در هر حال پیروزی حزب‌الله در این انتخابات معنی نمادین بسیار مهمی خواهد داشت و یک رویداد به تمام معنا تاریخی است. وزیر جنگ رژیم اشغالگر قدس ایهود باراک هفته گذشته تهدید کرد که پیروزی حزب‌الله در انتخابات نه تنها مواضع این حزب بلکه تمامی این کشور را در معرض حمله و بمباران اسرائیل قرار خواهد داد. اسرائیل اکنون با ترتیب دادن مانورهای نظامی گسترده در نزدیکی مرزهای لبنان این کشور را مورد تهدید قرار داده است اما نواف موسوی مسئول ارشد حزب‌الله که برای اولین بار در انتخابات پارلمانی شرکت کرده است می‌گوید این گروه مصمم است که از لبنان در مقابل تهاجمات اسرائیل دفاع کند.

وی می‌گوید: ما می‌دانیم که ارتش‌های عرب نمی‌توانند با روش‌های قدیمی رو در روی اسرائیل بایستند اما لبنان اکنون یک نمونه موفق به نام مقاومت نام دارد که موجب شده تهاجم اسرائیل در سال ۲۰۰۶ را متوقف کنیم.

از سوی دیگر میشل عون در آستانه انتخابات وعده داد که امریکا نیز راه تعامل با حزب‌الله را پیش می‌گیرد. گفتنی است دیپلمات‌های انگلیسی با جدا کردن مواضعشان از همتایان امریکایی‌شان، در ماه مارس، خواهان مذاکره با اعضای پارلمانی حزب‌الله شدند.

در آن سوی بحث و جدل‌های سیاسی، حریفان داخلی حزب‌الله عصبی به نظر می‌رسند. وقایع خشونت آمیزی همزمان با برگزاری انتخابات در این کشور به وقوع پیوسته که از بین بردن بیلبوردهای تبلیغاتی و آتش زدن یک دفتر سیاسی وابسته به حزب‌الله از آن جمله است. حزب‌الله بلوک سیاسی حریری را متهم کرده که لبنانی‌های مهاجر را به کشور برگردانده است تا از رأی آنها به نفع خود استفاده کند. هر کس که این روزها به فرودگاه بیروت برود این مهاجران را خواهد دید که از کشورهایی نظیر برزیل، کانادا و امریکا وارد این کشور می‌شوند.

سعدحریری بعد از ترور پدرش رفیق حریری نخست‌وزیر اسبق لبنان در سال ۲۰۰۵ جای وی را گرفت. این جریان ۴ سال از ریسمان دشمنی با سوریه آویزان شد. اتفاق ترور حریری اعتراضات متعددی را به دنبال داشت که منجر به انتخاب بلوک ضد سوری حریری جوان در پارلمان و عقب نشینی سوریه از لبنان شد. هرچند دمشق داشتن هرگونه نقشی در این واقعه تروریستی را انکار کرد.

اما اکنون ورق برگشته است و سوری‌ها به استقبال تحولی تازه می‌روند. پشتوانه این موفقیت پیروزی سه سال قبل حزب‌الله براسرائیل در جنگ است که موجب شد طرفداران حزب‌الله این گروه را مدافع لبنان بدانند.

انتخابات لبنان در حالی برگزار می‌شود که چند ماه قبل در اسرائیل احزاب افراطی بر حریفان پیروز شدند و این موجب انتصاب بنیامین نتانیاهو به سمت نخست وزیری در اوایل سال جاری میلادی شد. در نگاه جهان عرب، نتانیاهو حتی جنگ طلب تر از نخست وزیر قبلی ایهود اولمرت است، یعنی همان کسی که دستور جنگ علیه لبنان در سال ۲۰۰۶ را صادر کرد.

با این اوضاع جهان عرب امروز با یک چشم به بیروت می‌نگرد و با چشمی دیگر به دقت به سخنان اوباما در ژوئن در قاهره گوش می‌دهد تا دریابد آیا رئیس‌جمهور امریکا که در پی یافتن هویت در داخل وخارج امریکا است واقعاً خواهان برقراری موازنه بین اسرائیل، متحد قدیمی این کشور و لبنان است؟

قبل از آنکه روز سرنوشت ساز از راه برسد مذاکره مهم بین حزب‌الله و صندوق بین‌المللی پول برپاشد. هدف از این مذاکرات تأمین استمرار حمایت مالی برای لبنان درصورت پیروزی ائتلاف سیاسی به رهبری آنان در انتخابات پارلمانی ماه آینده در این کشور است. حزب‌الله به رهبری حسن نصرالله نه تنها به عنوان یک جنبش مقاومت موفق در همه کشورهای عربی مورد تحسین قرار گرفته است بلکه یک نیروی سیاسی اجتماعی ملی است که کادر شایسته‌ای در حکومت و پارلمان وشبکه رفاهی غیر موازی با دولت نظیر کلینیک‌ها و مدارس و شرکت‌های سازندگی دارد.

حالا ائتلاف این حزب با یک جنبش مسیحی مردمی می‌تواند کفه ترازو را به نفع آنها و علیه دولت ائتلافی فؤاد سینیوره که توسط غرب و عربستان حمایت می‌شود در انتخابات امروز سنگین کند.

حریف اصلی حزب‌الله در کارزار امروز جناح المستقبل حریری است که متحد اول سعودی‌ها است.

این جناح یک بار وارد رویارویی نظامی با حزب‌الله شد. تابستان دو سال پیش بین اکثریت پارلمان لبنان به رهبری «حریری» که از حمایت غرب برخوردارند و حزب‌الله، بر سر مسائل جزئی منازعه‌ و اختلاف‌ بالا گرفت و حزب‌الله کنترل بیروت غربی را دست گرفت. نهایتاً پیمان مصالحه‌ای- معروف به «پیمان دوحه»- بسته شد که به بحران سیاسی ۱۸ ماهه لبنان پایان داده و به شکل‌گیری یک دولت متحد ملی منتهی شد که در تصمیم‌گیری‌های کلان آن، گروه اقلیت مخالف‌ (حزب‌الله) حائز حق وتو است.

دو بلوک اختلاف رأی بالایی نخواهند داشت. اما همین تفاوت اندک نتیجه انتخابات را دگرگون می‌کند به اعتقاد ناظران سخنان تهدیدآمیز و سنگین هفته گذشته معاون رئیس‌جمهور امریکا جو بایدن در سفر به بیروت علیه مقاومت ممکن است افرادی را که دچار تردید هستند را به اردوی حزب‌الله بیاورد. اگر چنین چیزی اتفاق بیفتد(پیروزی مقاومت) ایجاد نوعی دولت متحد و مصالحه‌جو هنوز هم محتمل‌ترین نتیجه به نظر می‌رسد.

لیلا ایمنی