جامعه و اسکیزوفرنی

همه ما افرادی هستیم که در کنار هم جامعه را شکل می دهیم و به شیوه های مختلف تحت تاثیر عوامل اجتماعی قرار می گیریم

همه ما افرادی هستیم که در کنار هم جامعه را شکل می‌دهیم و به شیوه‌های مختلف تحت تاثیر عوامل اجتماعی قرار می‌گیریم. لذا در هر اختلال روانی عوامل اجتماعی مورد توجه روانشناسان قرار می‌گیرد.«‌اسکیزوفرنی» یک اختلال واحد نیست بلکه مجموعه ای از روان پریشی‌هاست. تقریبا تا سال ۱۸۸۰ پیشرفت کمی در متمایز کردن یک شکل از اختلال از شکل دیگر آن صورت گرفته بود. احساس می‌شد که انواع مختلف دیوانگی وجود دارد، اما امروزه نشانه‌هایی که اکنون آن را اسکیزوفرنی می‌نامند مشخص شده است.

در تشخیص اسکیزوفرنی تا اندازه‌ای اختلاف نظر وجود دارد زیرا هر یک از نشانه‌های آن کاملا شبیه نشانه‌هایی است که می‌توانند از بیماری روانی یا جسمانی دیگر ناشی شوند.

اکنون برای اینکه فردی اسکیزوفرنیک تشخیص داده شود، نشانه‌ها حداقل باید شش ماه دوام داشته باشند و دو ملاک اساسی برای تشخیص را داشته باشند:

۱- باید اختلال در آزمایش واقعیت وجود داشته باشد، یعنی فرد باید استنباط‌های آشکارا غلط از واقعیت داشته باشد،۲-این اختلال معمولا باید چند فرایند روان شناختی از جمله فکر، ادراک، رفتار روانی-حرکتی، ارتباطات و هیجانات فرد را تحت تاثیر قرار داده باشد.

گاهی اختلال‌های فکر مانند هذیان و توهم وجود دارد اما همه انواع اسکیزوفرنی علامت هذیان و توهم را ندارند و علائم به صورت انزوا یا کناره‌گیری اجتماعی و رفتار عجیب و کندی هیجانی در آنها دیده می‌شود.

اسکیزوفرنی در همه طبقات اجتماعی- اقتصادی دیده می‌شود.اما عملا و به ویژه در مناطق شهری بزرگ میزان اختلال روانی به خصوص اسکیزوفرنی ارتباط معکوس با سطح طبقه اجتماعی دارد. یعنی هرچه‌ طبقه‌اجتماعی-اقتصادی پایین تر باشد میزان شیوع اسکیزوفرنی بیشتر است. همچنین عامل شغل نیز در ارتباط با اسکیزوفرنی بررسی شده است.

محققان برای یافتن دلایلی برای شیوع بیشتر اسکیزوفرنی در طبقات پایین به عامل فقر اشاره کرده‌اند. این‌که آیا فقر و استرس بیشتر که در طبقات پایین اجتماعی بیشتر است موجب اسکیزوفرنی می‌شود و یا اینکه اسکیزو فرنی بودن فرد مانع از ترقی و خروج وی از این طبقات است همواره مورد بحث بوده است.

در طبقه پایین اجتماعی شیوع اسکیزوفرنی هشت برابر بیشتر از طبقات متوسط و بالا است. فرهنگ نیز نقش مهمی‌را در پیامد‌های اسکیزوفرنی ایفا می‌کند. در کشورهای در حال توسعه با بیماران اسکیزوفرنیک بسیار بهتر از کشورهای توسعه یافته رفتار می‌شود. ارزش‌های جامعه اغلب متناقض اند و افراد بسیاری پذیرفتن یا تحمل کردن این تناقض‌ها را دشوار و حتی غیر ممکن می‌دانند.

افرادی که در جستجوی هدف‌های معنادار در زندگی هستند، در هر زمینه ای چه شخصی باشد یا کلی با بی معنایی مواجه می‌شوند. افراد در وضعیتی قرار می‌گیرند که برای عقب نیفتادن از دیگران تلاش می‌کنند تا امکانات مادی و ظواهرزندگی خود را حفظ کنند، یا برای حقوقی ناچیز در مشاغلی بی‌حاصل کار می‌کنند تا نیاز خوراک و پوشاک و سرپناه را تامین کنند.

برخی نظریه‌پردازان معتقدند افرادی که با چنین جامعه دیوانه‌ای کاملا آمیخته شده اند، واقعا دیوانه‌اند. در حالی‌که آن‌هایی که با آن بیگانه می‌مانند سالم ترند. افراد بسیاری برای سازگار کردن خود با تناقض‌های اجتماعی آن را پذیرفته‌اند و با آنها کنار می‌آیند.

اما افراد دیگری ممکن است نسبت به کنار آمدن با این فشارها و تناقض‌های اجتماعی حساس باشند و به خصوص در برابر بی معنایی که بر دنیای ما سایه افکنده است آسیب‌پذیر باشند و دچار حالت اسکیزوفرنیک شوند. لذا اگرچه بیماری اسکیزوفرنی دارای مولفه ژنتیک است اما همواره مولفه‌های اجتماعی و اقتصادی و شرایط استرس زا پیدایش و پیامدهای اسکیزوفرنی را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

نویسنده : آذر نادی