نترس مامان, من لوس نمی شم

متنی که پیش رو دارید, از سایت جی اُ فراست اخذ شده, همان خانم سرشناسی که در زمینه فرزندپروری کتاب های مختلفی نوشته و برنامه های تلویزیونی گوناگون ساخته در کاربردی بودن و موثربودن توصیه های تربیتی جی افراست

متنی که پیش رو دارید، از سایت جی‌اُ فراست اخذ شده، همان خانم سرشناسی که در زمینه فرزندپروری کتاب‌های مختلفی نوشته و برنامه‌های تلویزیونی گوناگون ساخته. در کاربردی بودن و موثربودن توصیه‌های تربیتی جی‌افراست...

همین بس که استاد روان‌پزشکی کودکان، زنده‌یاد دکتر محمدولی سهامی، در بسیاری از کتاب‌هایشان و در بسیاری از گفت‌وگوهای خود به صحبت‌های او استناد می‌کردند و در مورد تجربه دیدار با خانم فراست در مدت طبابت خود در لندن، می‌گفتند: «از انتشار کتاب «مادر کافی» خانم فراست در لندن مطلع شدم و به نزدیک‌ترین کتاب‌فروشی محل مراجعه کردم.‌ در آنجا با صف طولانی‌ای متشکل از صدهامتر مواجه شدم و فهمیدم در آن شعبه خود خانم فراست حضور دارند. رفتم ته‌صف و هنگام امضای کتاب، گفت‌وگوی کوتاهی با هم داشتیم و ایشان چند توصیه علمی در مورد رفتار با بچه‌های سرسخت به من ارائه کردند.» خواندن کتاب «مادر کافی» دکتر محمدولی سهامی را به همه والدین، به‌خصوص آنها که درخواست داشتند به معرفی کتاب بپردازیم، توصیه می‌کنیم.

وقتی کودک شما متولد می‌شود، نیازهای خود را واضح،‌ آشکار و با گریه اعلام می‌کند بنابراین باید ابتدا به کودک اجازه دهید تقاضا کند و سپس خواسته‌اش را اجابت کنید. اگر والدین فرصت بدهند، بچه‌ها مراحل رشد خود را به‌تدریج طی کنند و بی‌جهت با مقایسه کردن‌ آنها با دیگران یا دخالت بیجا طی مراحل رشد برای خود دردسر درست نکنند، خواهند دید تربیت بچه‌ها و بزرگ‌کردن آنها آنقدرها هم که فکر می‌کنند سخت نیست. اضطراب مادر طی مراحل رشد می‌تواند هر یک از مراحل طبیعی رشد کودک اعم از غذاخوردن، کنترل ادرار و مدفوع، پوشیدن و درآوردن لباس و... را به بحرانی برای خانواده تبدیل کند. بله، من به کلمه «بحران» اشاره می‌کنم چون اگر کودک متوجه شود با برآورده نکردن خواسته‌ها و انتظارهای شما و پدرش قادر است توجهتان را به دست آورد،‌ به شدت از انجام این کار خودداری می‌کند و اضطراب مادر را افزایش خواهد داد. درست همین‌جاست که کنترل اوضاع به دست بچه می‌افتد. یادتان نرود این قانون را به خاطر بسپارید که کودک هرگز از توجه شما یعنی دیدن چهره، چشم‌ها و صدایتان سیر نمی‌شود، او آن را می‌طلبد و حاضر است برای طلبش هر کاری بکند. تفاوتی هم برایش ندارد که تحسینش می‌کنید یا تحملتان به پایان رسیده و داد و فریاد راه می‌اندازید. شاید حتی داد و فریادتان برای او مطلوب‌تر هم باشد چون در عمل برای او راحت‌تر است که با جیغ و فریادش شما را – که هراسان و مضطرب شده‌اید- به سوی خود بکشاند و توجهتان را جلب کند. اگر کودک با رفتاری خاص- چه منفی و چه مثبت- موفق شود توجه شما را جلب کند، به این درک می‌رسد که رفتارش موثر بوده است. او تقصیری ندارد که این درک در وجودش تقویت شده است زیرا خود شما با توجه به او، پیام رفتار را تقویت کرده‌اید. چه باید کرد؟

● از تولد تا ۶ ماهگی

نوزادان نه از وجود خود آگاه هستند نه از وجود دیگران. پس به هیچ‌وجه شناختی از خود، مادر و پدر و حتی کسی که آنها را در آغوش گرفته، ندارند. آنها فقط به خاطر غریزه خدادادی و قدرتمند بقا می‌دانند برای زنده ماندن و تامین نیازهایشان به مراقبت دائمی فردی دیگر نیازمند هستند. نوزاد مشتاق و عاشق چهره، صدا و آغوش شماست. با همه اینها طبق نتایج تحقیقات ثابت شده چون جنین در رحم مادر صداها را می‌شنود و قادر به تشخیص آنهاست، صدای مادر خود را می‌شناسد و آن را به همه صداهای دیگر ترجیح می‌دهد. او بوی مادرش، بوی شیر او و بدنش را مایه لذت می‌داند اما مادر تازه زایمان کرده به گذشت زمان نیاز دارد تا صدای گریه فرزندش را از نوزادان دیگر تشخیص دهد و درک‌ کند هر گریه او چه معنایی دارد. آیا گرسنه است،‌ پوشکش کثیف شده، سردش است یا فقط به توجه نیاز دارد. باورهای غلط هم در این بین مزید بر علت می‌شوند و همه در هراسند مبادا بچه‌شان لوس شود و او را کمتر در آغوش می‌گیرند. من به شما اطمینان می‌دهم در ۶ ماه اول زندگی، هیچ نوزادی توانایی کنترل و تسلط بر والدینش را ندارد، هر چند که بلافاصله حوالی ۶ ماهگی این موضوع را فرامی‌گیرد و خوب همه تلاش خود را به کار خواهدگرفت.

● نگران لوس‌شدن نوزادان نباشید

بدون نگرانی از لوس‌شدن بچه زیر ۶ ماه‌تان، به محض گریه کردن، او را در آغوش بگیرید، ببوسید و اجازه دهید از آهنگ و لحن صدای شما و حرکت‌های مشابه حرکت‌های ننو لذت ببرد. منتظر نمانید مادرش بیاید، او را بلافاصله بغل کنید و در گوشش آرام نجوا کنید که: «آرام باش عزیزم! من اینجا هستم پدرتم، مادربزرگتم الان مامان میاد.» گمان نکنید با رها کردن بچه هنگامی که دارد گریه می‌کند (در ۴ ماه نخست زندگی)، به او پیام می‌دهید باید در زندگی برای برآورده‌ شدن نیازها صبور بود! شما فقط با این بی‌توجهی به او پیام می‌دهید هیچ‌کس اهمیتی به نیازهایش نمی‌دهد و تنها کاری که از دستش برمی‌آید؛ یعنی گریستن و جیغ‌زدن هم فایده‌ای ندارد. نگران لوس‌شدن کودک نباشید.

الهه رضائیان