فرانسه و چالش شهروندان درجه دو

اعتراض های سراسری فرانسه در حالی وارد یازدهمین روز خود می شود كه خبرها حكایت از گسترش روز افزون دامنه این شورش ها و عدم توانایی دولت در مهار آن را دارد

این خشونت‌ها پس از آن آغاز شد كه دو نوجوان ‪ ۱۵‬و‪ ۱۷‬ساله آفریقایی‌تبار كه تحت تعقیب پلیس فرانسه بودند ، بر اثر برق گرفتگی ، جان باختند. در پی این اتفاق، شهرك "كلیشی" كه در حومه شمال شرقی پاریس قرار دارد و گفته می‌شود كه این دو نوجوان ساكن آنجا بوده‌اند، با اعتراض گسترده جوانان مواجه شد.اما این شورش جوانان، در حومه شهر پاریس محصور نماند و طی چند روز ، سراسر فرانسه را دربر گرفت. نانت، رن، لیل، سواسون، نیس، استراسبورگ، تولوز، مارسی، دژرون، اورو، نرماندی، گرینیی، درانسی، اسون، از جمله مناطق و شهرهایی هستند كه طی روزهای گذشته ناآرام گزارش شده‌اند.بر اساس این گزارش‌ها تا كنون حدود ‪ ۳۰۰‬نفر از جوانان معترض توسط پلیس فرانسه دستگیر شده‌اند. سخنانی كه خشم معترضان را برانگیخت در این میان گفته می‌شود كه سخنان هفته گذشته "نیكولا ساركوزی" وزیر كشور فرانسه خشم معترضان را دو چندان كرده است. ساركوزی در سخنان خود، معترضان را "آشغال‌هایی" خواند كه باید پاكسازی شوند. سكوت " ژاك شیراك " رییس جمهوری فرانسه در مقابل سخنان ساركوزی نیز انتقادها را افزایش داد. در مقابل برخی دلجویی‌های " دومینیك دو ویلپن " نخست وزیر فرانسه از خانواده‌های دو نوجوان كشته شده نیز كار ساز نشد. در حالی كه احتمال داده می‌شود ساركوزی و دو ویلپن دو رقیب اصلی انتخابات ریاست جمهوری آینده فرانسه باشند، برخی بر این نظرند كه دیدگاه این دو نفر در قبال بحران اخیر می‌تواند تاثیر زیادی در نتیجه انتخابات سال ‪ ۲۰۰۷‬فرانسه داشته باشد.

"شهروندان درجه دو"

كارشناسان معتقدند اتفاقات روزهای گذشته فرانسه در حقیقت حكایت از زخمی عمیق دارد كه سالها در این كشور پنهان مانده و اكنون این زخم، سرباز كرده است. طبق آمار منتشر شده ، حدود ‪ ۵۰‬درصد از جوانان مناطقی كه طی روزهای گذشته دستخوش ناآرامی بوده‌اند، بیكار هستند و بسیاری از این جوانان احساس می‌كنند كه دولت فرانسه به دلیل ویژگیهای نژادی و دینی، آنها را "شهروند درجه دو" می‌داند و به خواسته‌هایشان توجهی نمی‌كند. مردم این مناطق محروم كه بیشتر مسلمان و عرب هستند، سالها تبعیض نژادی و دینی را با تمامی وجود در كشوری كه خود را سكولار می‌داند، حس می‌كنند. " كلود دیلن " شهردار كلیشی محل شروع این اعتراضات، از برخورد دوگانه مقامات فرانسوی در قبال شهروندان این كشور پرده برداشته و می‌گوید:"چنانكه كوچكترین محل فرهنگی یا عبادی یهودیان یا مسیحیان مورد بی‌احترامی قرار گیرد ، تمامی مقامات ، سریعا در این زمینه نه تنها موضع‌گیری كرده و آن را محكوم می‌كنند،بلكه در محل حادثه حاضر شده و مایه دلجویی پیروان آن را فراهم می‌آورند، ولی در مورد مكانهای مسلمانان این گونه واكنشها كمتر از سوی دولتمردان فرانسه مشاهده می‌شود."به نظر كارشناسان ، سكوت مقامات فرانسوی طی روزهای گذشته در قبال انفجار یك گاز اشك‌آور در كنارمسجد مسلمانان ، حكایت از همین امر دارد. گفتنی است این انفجار، اوضاع را در مناطق مسلمان‌نشین ملتهب تر كرده است. تبعیض در برخورداری از حقوق شهروندی و محرومیت مسلمانان از بخش اعظمی از حقوق سیاسی و مدنی در فرانسه و تمامی كشورهای اروپایی به وضوح دیده می‌شود و كل جمعیت ‪ ۱۵‬میلیونی مسلمانان ساكن در اروپای غربی كمتر از ‪ ۳۰‬نماینده در مجلس دارند.

اسلامگرایی مشكل فرانسه و اروپا

"اسلامگرایی در حال حاضر بزرگترین معضل اروپاست و اگر به سرعت دست بكار نشویم ، دیگر خیلی دیر است." این مطلب قسمتی از گزارش ویژه مجله "تایم" است كه نحوه تعامل دولتمردان اروپایی با مسلمانان را ترسیم می‌كند. "دلیل بوبابكر" امام جماعت مسجد پاریس در دیدار اخیرش با دولتمردان فرانسوی ضمن انتقاد از برخوردهایی كه با مسلمانان در این كشور می‌شود از آنها خواسته است كه لحن خود را در قبال مسلمانان تغییر دهند. جمعیت مسلمانان فرانسه حدود یك سوم جمعیت مسلمانان كل كشورهای اروپای غربی است. دولت فرانسه طی سالهای اخیر چندین امام جماعت مساجد مسلمانان را به دلیل اینكه حاضر نشده‌اند بر اساس ادبیات حكومتی به موعظه بپردازند، از كشور اخراج كرده است. كارشناسان بر این نظرند كه اگر قرار است مسلمانان و غیر مسلمانان، در فرانسه و یا كشورهای اروپایی در كنار یكدیگر زندگی كنند، باید معادله‌ای كه مبتنی بر تبعیض حقوق شهروندی است، تغییر كند. به‌باور آنها كنار گذاشتن پیشنهادهایی كه در آن رگه‌هایی از "نژادپرستی صهیونیستی" دیده‌می‌شود و احترام به حقوق همه شهروندان در كشورهای اروپایی، جدا از رنگ و آیین‌شان، گام نخست برای تغییر این معادله است.