مقایسه نرم افزارهای رایگان ارسال و دریافت ایمیل

سرعت, دقت و امنیت مهم ترین فاکتورهای انتخاب یک نرم افزار ایمیل است

ایمیل یک مفهوم ارتباطی غالب در سراسر اینترنت است که بخش اعظمی از تبادل اطلاعات و ترافیک اینترنت را به‌خود اختصاص داده است. در سراسر جهان صدها میلیون کاربر وجود دارند که به فناوری‌های وب‌میل وابسته هستند.

اغلب مردم برای تبادل ایمی‌های خود از سرویس‌های نرم‌افزاری مبتنی‌بر وب مثل جیمیل، یاهو یا نمونه وطنی آن یعنی میهن‌میل استفاده می‌کنند. این سرویس‌ها مبتنی بر نرم‌افزارهای اختصاصی یا اپن‌سورسی هستند که تمام خدمات و فعل و انفعالات را پوشش می‌دهد. در دنیا نرم‌افزارهای ایمیل بسیار مشهوری وجود دارد که تقریبا همه از یکی از آنها استفاده می‌کنند. در این میان، نرم‌افزارهای اپن‌سورس از محبوبیت زیادی برخوردار است. در اینجا می‌خواهیم چهار سرویس منبع‌باز وب‌میل را مورد بررسی قرار دهیم:‌ Squirrelmail، راندکیوب، هورد (Horde) و افترلاجیک (Afterlogic) . تمام این سرویس‌ها به‌منظور ارائه موثرترین راه‌حل‌ها از سه IMAP متفاوت استفاده می‌کنند. البته تمرکز ما بیشتر روی مواردی است که بیشتر کاربران به آن توجه می‌کنند و برایشان مهم است؛ مانند جستجو به‌دنبال یک پیغام خاص یا نمایش تمام فولدرهای جعبه دریافت درون وب‌میل.

هدف اصلی این بررسی، ارزیابی کارایی سرویس‌های وب‌میل است که ازطریق سه معیار انجام می‌گیرد: latency، زمان پردازنده و میزان استفاده از حافظه.

Latency یک معیار مهم بهره‌وری است که به‌طور مستقیم با کاربر نهایی در ارتباط است. تعریف دقیق این عبارت به این صورت است: تاخیر میان درخواست کاربر و اولین بسته ارسالی سرور در پاسخ به آن درخواست. شناسایی منابع تاخیر در سیستم‌های وب‌میل یک مساله حیاتی برای بهینه‌سازی و تنظیم صحیح آنهاست. از آنجا که سیستم وب‌میل از دو بخش قابل دید (Frontend) و غیرقابل دید (Backend) تشکیل می‌شود به‌طور کلی منابع تاخیر می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

ـ زمان پردازش بخش Backend . درواقع زمانی که بخش داخلی نیاز دارد درخواست‌های ارسالی توسط کاربر را پردازش کند.

ـ زمان پردازش بخش Frontend . زمانی که بخش بیرونی نیاز دارد درخواست‌های دریافتی از کاربر نهایی یا Backend را پردازش کند.

ـ تاخیری که دراثر اختلال در ارتباط بین Frontend و Backend به‌وجود می‌آید.

زمان پردازشگر زمانی است که پردازشگر به یک فرآیند اختصاص می‌دهد. این زمان البته شامل زمان‌های انتظار برای ورودی‌/‌خروجی یا اجرای برنامه‌های دیگر نمی‌شود.

میزان استفاده از حافظه نیز یکی دیگر از معیارهای مهم است. زیرا زمانی که یک نرم‌افزار به اختصاص حافظه نیاز دارد، هم زمان مصرف می‌کند و هم منابع را دراختیار می‌گیرد که همین مساله بهره‌وری کلی سیستم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

● اسکوییرل میل Squirrelmail

این سرویس یکی از معروف‌ترین راه‌حل‌های رایگان وب‌میل است که اولین بار در سال ۱۹۹۹ عرضه شد. این سرویس یک نرم‌افزار کاربردی بسیار سبک است که به کاربران اجازه می‌دهد میل‌هایشان را ازطریق یک مرورگر وب مشاهده کرده و مدیریت کنند. درحال حاضر آخرین نسخه Squirrelmail، تقویم‌ها و کتاب‌های آدرس به‌اشتراک‌گذاری شده را ارائه می‌کند در حالی که از افزونه‌هایی نیز برای GPG‌/‌OpenPGP، S‌/‌MIME و همچنین ارسال مجدد خودکار ایمیل‌ها به آدرس‌های مختلف پشتیبانی می‌کند.

● راندکیوب Roundcube

راندکیوب یک MUA نسبتا جدید، منبع‌باز و مبتنی بر وب بوده که با زبان PHP نوشته شده است. این سرویس کارکرد کامل مانند فولدرهای مشترک IMAP، مدیریت پیغام‌ها به‌صورت «بکش و رها کن» و مدیریت IMAP فولدرها را ارائه می‌کند. همچنین از جاوااسکریپت غیرهمزمان (آسنکرون) و XML برای ارائه یک واسط کاربری روان‌تر بهره می‌برد. به‌راحتی می‌توان آن را نصب کرد و پیکربندی آن برای مدیر بسیار راحت است. تنها نیازمندی‌های آن یک سرور وب با PHP و یک پایگاه داده است.

● افترلاجیک Afterlogic Webmail Lite

این یک وب میل منبع باز است که از دامنه‌های چندگانه، کتاب آدرس، جستجوی میل IMAP، بخش‌های IMAP و Sieve برای فیلتر‌کردن پیغام‌ها، ارسال مجدد و پاسخگویی خودکار پشتیبانی می‌کند. همچنین به‌وسیله بلاک‌کردن جاوااسکریپت و تصاویر خارجی، پیغام‌های HTML را با امنیت بیشتری باز کند. این سرویس برای پلتفرم‌های PHP و ASP.NET ارائه شده است که به MySQL یا MSSQL نیاز دارد. نصب آن کاملا راحت و بدون هیچ پیچیدگی خاصی است و رویه پیکربندی آن ازطریق یک واسط مبتنی بر وب انجام می‌شود.

نقطه قوت آن استفاده از جاوااسکریپت غیرهمزمان و XML است. اسکریپت‌های AJAX در سمت کاربر اجرا می‌شود که ارتباط غیرهمزمان با سرور را ممکن می‌سازد. افترلاجیک از AJAX برای واکشی اولیه ایمیل‌ها، سرنوشت‌ها و بدنه آنها استفاده می‌کند تا کاربر هرچه سریع‌تر به آنها دسترسی داشته باشد.

● هورد آی.ام.پی Horde IMP

این سرویس بخشی از پروژه هورد است که به‌صورت رایگان عرضه شده است. این سرویس نیز همانند وب‌میل‌های دیگر، پشتیبانی از رمزنگاری و ورود برای پیغام‌ها S‌/‌MIME وPGP، بخش‌های IMAP، فولدرهای مشترک IMAP، فیلتر‌کردن پیغام‌ها و جستجو درمیان آنها را ارائه کرده است.

پیکربندی آن بسیار ساده و ازطریق دو فایل backends.php و conf.php انجام می‌گیرد. اولین فایل برای پیکربندی خصوصیات بخش داخلی IMAP و فایل دوم برای گزینه‌های مختلف وب‌میل مانند محدودیت اندازه فایل‌های پیوست و محدودیت تعداد پاسخ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

● مقایسه

اگر در نتایج آزمایش‌های گوناگون نگاه کنیم به‌نظر می‌رسد که squirrelmail سریع‌ترین وب‌میل میان سرویس‌های انتخاب‌شده باشد که دلیل آن صفحه بسیار سبک آن است. در حالی که افترلاجیک کمترین تاخیر را هم برای جستجو در موضوع پیغام و هم در محتوای آن دارد. به‌علاوه به دلیل استفاده از AJAX، افترلاجیک می‌تواند مانند نرم‌افزارهای رومیزی مدیریت ایمیل پاسخگو باشد. از سویی دیگر، هورد طولانی‌ترین زمان پاسخگویی را بویژه هنگام جستجو دارد و علت آن این است که هورد یک صفحه جدید را برای نمایش نتایج جستجو ارسال می‌کند در حالی که باقی رقبای او تنها بخشی از صفحه را که تغییر می‌کند، می‌فرستند.

پس به‌طور کلی به‌نظر می‌رسد افترلاجیک از کارایی بهتری، هم از لحاظ تجربه کاربری و هم کارایی کلی سیستم برخوردار باشد.

محمدحسین کردونی