جای خالی میازاکی

هایائو میازاکی، انیماتور برجسته سینمای ژاپن که اواخر فصل تابستان با دنیای فیلمسازی خداحافظی کرد، «کازه تاچینو» را به عنوان آخرین کار هنری خود عرضه کرد. این انیمیشن جنگی که حال و هوایی شرح‌حال‌‌گونه دارد، قصه زندگی جیرو هیدوکوشی را تعریف می‌کند.

هایائو میازاکی، انیماتور برجسته سینمای ژاپن که اواخر فصل تابستان با دنیای فیلمسازی خداحافظی کرد، «کازه تاچینو» را به عنوان آخرین کار هنری خود عرضه کرد. این انیمیشن جنگی که حال و هوایی شرح‌حال‌‌گونه دارد، قصه زندگی جیرو هیدوکوشی را تعریف می‌کند.

هیدوکوشی یکی از مهندسان خلاق ژاپن بود که در دوران جنگ جهانی دوم، هواپیماهای جنگی ارتش ژاپن را طراحی کرد. این هواپیماهای پیشرفته با نیروی هوایی و زمینی ارتش متفقین می جنگیدند و حتی گفته می شود در حمله ناگهانی هواپیماهای ارتش ژاپن به منطقه پرل هاربر آمریکا هم نقش مهمی داشتند.

نگاه میازاکی در انیمیشن خود به این شخصیت تاریخی، نگاهی غمخوارانه است. نام انیمیشن کازه تاچینو در فهرست ۱۹ فیلم انیمیشن نامزد دریافت جایزه اسکار نیست و این نکته، باعث تعجب و شگفتی اهل فن شده است. میازاکی که لقب والت دیزنی ژاپن را گرفته، طی سال های قبل با فیلم هایش در این بخش حضور فعالی داشت. حتی «شهر ارواح» او تنها انیمیشن غیرآمریکایی تاریخ سینماست که توانست اسکار بهترین انیمیشن سال را در سال ۲۰۰۱ دریافت کند. غیبت میازاکی و انیمیشن او ـ بویژه که وی اعلام بازنشستگی هم کرده است ـ پرسش های زیادی را در سطح عمومی مطرح کرده است.

برخی منتقدان سینمایی می گویند نبود کازه تاچینو در رقابت های اسکار انیمیشنی، به دلیل پایین بودن کیفیت احتمالی آن نیست. آنها انتخاب نشدن فیلم از سوی آکادمی اسکار را در قصه و حال و هوای آن می دانند. قصه فیلم درباره رویدادهایی است که گرچه برای ژاپنی ها عزیز است، ولی برای آمریکایی ها ارزش و اعتباری ندارد. ژاپنی ها حمله به پرل هاربر را یک موفقیت بزرگ برای خود ارزیابی می کنند، اما برای تاریخ آمریکا، حمله به این بندر و نابودی تعداد زیادی از هواپیماها و بمب افکن های جنگی را یک اقدام ضدملی لقب داده اند. قصه فیلم میازاکی هم درباره یک قهرمان ملی ژاپنی است که دستاوردهایش ضربات و لطمات بزرگی به ارتش آمریکا و متحدان آن در دوران جنگ جهانی دوم زد. از این منظر، می توان متوجه شد چرا جای انیمیشن والت دیزنی ژاپن در فهرست نامزدهای اسکار خالی است.