منواکسیدکربن و دست ِ بسته ما

زمستان‌ها، منواکسیدکربن با ما هر چه بخواهد می‌کند؛ چه در خانه، چه در محل کار، چه در شهر، چه در روستا و چه با بزرگ‌ترها و بچه‌ها. این روزها منواکسیدکربن در مدارس نیز جولان می‌دهد و براحتی سر کشیدن یک لیوان آب، دانش‌آموزان را مسموم و روانه بیمارستان می‌کند.

زمستان‌ها، منواکسیدکربن با ما هر چه بخواهد می‌کند؛ چه در خانه، چه در محل کار، چه در شهر، چه در روستا و چه با بزرگ‌ترها و بچه‌ها. این روزها منواکسیدکربن در مدارس نیز جولان می‌دهد و براحتی سر کشیدن یک لیوان آب، دانش‌آموزان را مسموم و روانه بیمارستان می‌کند.

جای خوشبختی است که این دانش آموزان هنوز زنده اند و منواکسیدکربن فقط تا مرحله مسموم کردنشان پیش رفته، چون اوضاع می توانست بدتر از این نیز باشد.

مسمومیت ۱۸ دانش آموز یک روستا از توابع فلاورجان اصفهان که روز گذشته خبر مسمومیت آنها با گاز سمی منواکسیدکربن منتشر شد، یا مسمومیت ۳۶ دانش آموز اهل مریوان که نشت گاز در سه کلاس درس آنها را راهی بیمارستان کرد، یا مسمومیت ۳۰ دانش آموز دختر در یکی از مدارس تهران و کمی قبل تر از آن گذشتن خطر مرگ از بیخ گوش ۲۷ دانش آموز ابتدایی در مدرسه ای دیگر در تهران فقط چند حلقه از زنجیره خطر نشت گاز منواکسیدکربن در مدارس است که ختم به خیر شده است.

این دانش آموزان حالا حالشان خوب است، اما آنچه خوب نیست وضع سیستم گرمایشی مدارس است که تا سر و سامان بگیرد دست کم دو سال زمان می خواهد.

۱۵۰ هزار کلاس درس که یا با بخاری نفتی و یا با بخاری گازی گرم می شود تاکنون همواره به عنوان خطرهای پنهان، اما جدی معرفی شده، ولی تزریق ناکافی اعتبار به این بخش سبب شده خطر همچنان در کمین بماند و بیم وقوع حادثه، همزاد زمستان های مدارس باشد.

پس کمبودها واقعیت های انکارنشدنی است، همان طور که نمی توان انکار کرد که در حوزه تخصیص اعتبار قرار نیست معجزه شود. اما در این شرایط نمی شود دست روی دست گذاشت و فقط شنید که دانش آموزان یکی پس از دیگری مسموم می شوند و جانشان به خطر می افتد.

به گاز منواکسیدکربن، قاتل خاموش می گویند، چون نه بو دارد و نه رنگ، اما می شود با هوشیاری در برابر آن، خطرش را حذف کرد. فقط کافی است کلاهک لوله دودکش سالم باشد و لوله بخاری گرفتگی نداشته باشد و بدرستی به بدنه بخاری متصل شده باشد.

کنترل این موارد بیشتر از پنج دقیقه وقت نمی گیرد و نیروی خدماتی مدرسه براحتی می تواند این کار را انجام دهد. شاید بهانه این باشد که در برخی مدارس چنین نیرویی وجود ندارد که البته درست هم هست، ولی معلم کلاس یا حتی دانش آموزان نیز می توانند جلوی خطر را بگیرند، آن هم با یک دست زدن ساده به لوله بخاری که اگر سرد باشد نشانه تولید گاز منواکسیدکربن است.

پس می بینیم که باز هم اشکال از سهل انگاری ماست اگر همچنان گاز منواکسیدکربن قربانی می گیرد. واقعیت این است که میزان آگاهی مدیران، معلمان و دانش آموزان درباره نکات ایمنی بسیار محدود است، همچنین توان مدیریتی آنها در مواقع بحرانی و این همان موضوعی است که به بروز حوادث ناشی از نبود سیستم گرمایشی ایمن در مدارس دامن می زند.

مریم خباز