خصوصی سازی و رقابت در صنعت برق درایالت های آمریکا

رقابت و خصوصی سازی صنابع برق در جهان به سرعت در حال رشد است به طور کلی هدف از رقابت و خصوصی سازی صنعت برق, کاهش هزینه های مربوط به انرژی است

رقابت و خصوصی‌سازی صنابع برق در جهان به سرعت در حال رشد است. به طور کلی هدف از رقابت و خصوصی‌سازی صنعت برق،‌کاهش هزینه‌های مربوط به انرژی است. با توجه به اینکه در ایالات متحده آمریکا نیز تاکنون ۲۴ ایالت و District of Columbia این سیاست را اتخاذ کرده‌اند، لذا همواره درباره رقابت صنایع برق و نحوه انتخاب شرکت تولیدکننده سؤالاتی مطرح است که در زیر به نمونه‌ای از آن ها پرداخته شده است.

منظور از رقابت الکتریکی چیست؟ رقابت الکتریکی ایده‌ای است که به مصرف‌کنندگان این امکان را می‌دهد که شرکت تأمین‌کننده انرژی الکتریکی خود را از میان شرکت های برق رقیب انتخاب کنند. این انتخاب اصولاً‌ براساس قیمت انرژی و قیمت کیفیت سایر خدمات آن شرکت هاست.

تفاوت بین سرویس های الکتریکی رایج سنتی با سیستم رقابتی چیست؟ تحت سیستم رایج سنتی (غیررقابتی)، مصرف‌کنندگان امکان انتخاب تأمین‌کننده برق را نداشته و برق مصرفی آن ها از شرکت های برق منطقه‌ای (دولتی) تأمین می‌شود و آن شرکت برق مصرفی مشترکان را تولید، ‌انتقال و به نواحی مصرفی توزیع می‌کند. در این طرح نرخ و تعرفه‌ها توسط قانونگذاران ایالتی و دولتی (Regulators) تعیین می‌شود. در حالی که در سیستم رقابتی علاوه بر اینکه مصرف‌کنندگان، شرکت تأمین‌کننده را تعیین می‌کنند،‌ نرخ‌ها و تعرفه‌های فروش، با اینکه اساساً از مقررات خاصی تبعیت می‌کند،‌ سرانجام توسط بازار تعیین می‌شود، این بدان معنا است که میزان نرخ تقاضا و عرضه انرژی، قیمت نهایی را مشخص می‌کند. نرخ هزینه‌های مربوط به خدمات شبکه‌های انتقال و توزیع همچنان تحت نظارت و قانون گذاران ایالتی باقی خواهد ماند.تاکنون چند ایالت این سیستم رقابتی را در پیش گرفته است؟ در آمریکا تاکنون ۲۳ ایالت و Disrict of Columbia بازارهای الکتریکی رقابتی را پذیرفته‌اند.چگونه قیمت های متفاوت انرژی در یک فضای رقابتی مطرح هستند؟ در سیستم رایج سنتی تمامی هزینه‌هایی که مشترک پرداخت می‌کند توسط نهادهای قانون گذار دولت فدرال و ایالت ها تعیین می‌شود در حالی که در سیستم رقابتی هزینه‌های برق در بازار تعیین می‌شود. به عبارت بهتر مکانیزم عرضه و تقاضا آن را تعیین می‌کند. ولی همچنان هزینه‌های انتقال و توزیع تحت مقررات و تعرفه‌های تعیین شده توسط سازمان های قانون گذار تعیین می‌شود.

آیا هنوز مصرف‌کننده‌ای می‌تواند برق مصرفی خود را از شرکت برق منطقه‌ خود خریداری کند؟بیشتر ایالت ها که این سیستم را اتخاذ کرده‌اند، ‌مصرف‌کننده می‌تواند برق مصرفی خود را از شرکت برق منطقه خود و یا از شرکت خدماتی رقابتی که به آن ملحق شده است، خریداری کند.چه اتفاقی رخ خواهد داد اگر مصرف‌کننده‌ای نخواهد یک تولیدکننده رقابتی را انتخاب کند؟ در صورتی که مصرف‌کننده‌ای تمایل نداشته باشد به سیستم رقابتی بپیوندند، برق مصرفی او از همان شرکت قبلی تأمین می‌شود.اگر مصرف‌کنندگان به این سیستم بپیوندند چه حقوقی بدست خواهند آورد؟ در سیستم رقابتی، بیشتر ایالت ها قوانین و استانداردهایی را اتخاذ می‌کنند که در آن ها ایمنی، قابلیت اطمینان و سایر شرایط را تضمین می‌کند همچنین اطلاعات روشنی در مورد هزینه‌های مصرف انرژی، به مصرف‌کنندگان داده می‌شود و در واقع بین مصرف‌کننده و تولیدکننده قرارداد روشنی وجود دارد که به امضای آن ها خواهد رسید.چه عاملی در این سیستم حفظ حقوق مصرف‌کنندگان را تضمین می‌کند؟ در این سیستم کمیسیون‌های دولتی ـ‌ایالتی مسؤول حفظ حقوق مصرف‌کنندگان هستند و در صورت هرگونه اختلافی بین تولیدکننده و مصرف‌کننده این کمیسیون‌ها موظف به حل و فصل آن می‌باشند.

منبع: ماهنامه علمی تخصصی صنعت برق، آذر ماه ۸۴