شیوه بازرسی جوجه کشی

تولید موفق جوجه یکروزه منوط به تداوم جوجه درآوری خوب است برای برآوردن احتیاجات بیولوژیکی رشد رویان باید تهویه , دما و رطوبت و چرخش مناسب وجود داشته باشد عدم رعایت نکات لازم در فراهم آوردن محیط مناسب موجب کاهش جوجه درآوری و تغییر در منحنی تلفات جنینی می گردد بنابراین در این مقاله سعی شده است روشهایی مورد بحث قرار گیرند که حاوی اطلاعات با ارزشی در مورد مدیریت جوجه کشی و برنامه کنترل کیفیت آن باشند

●نواحی مورد بازرسی

تولید جوجه درجه یک نتیجه پروسه ای است که در طول آن تخم مرغ جمع آوری می شود ، انبار می گردد ، نقل و انتقال می یابد و دست آخر خوابانده می شود. این پروسه در هر قسمتی ممکن است با شکست روبرو شود. نواحی که برای بازرسی انتخاب می شوند عبارتند از :

الف- تجزیه و تحلیل منحنی تلفات جنینی و تغییرات غیرمعمول از طریق بازرسی ضایعات جوجه کشی.

ب - تشخیص عوامل بوجود آورنده تخم مرغهای روشن. ( تخم مرغهای نابارور یا جنینهایی با مرگ زودرس )

ج - سنجش کاهش وزن تخم مرغ در طول جوجه کشی

د - درج منحنی دما ، از لانه تا جوجه کشی ( در طول نقل و انتقال تخم مرغ ) و نیز در طول مدت جوجه کشی.

الف - بازرسی ضایعات جوجه کشی

تلفات جنینی مرغهای مادرگوشتی تابع الگوی پیش بینی شده ای است. تلفات در مراحل اولیه بالاست ( ۶-۰ روزگی ) در این مرحله جنینهای کم دوام می میرند. سپس یک مرحله متوسط و ثابت وجود دارد ( ۱۸-۷ روزگی ). به دنبال آن ، تلفات زمانی که جوجه ها آماده تفریخ هستند دوباره بالا می رود ( ۲۱-۱۹ روزگی )این دو مرحله صعودی بسته به سن گله مادر تغییر می کند. میزان طبیعی آن در ضمیمه ۲ ارائه شده است.زمانی که تخم مرغهای تفریخ نشده در پایان جوجه کشی بررسی می شوند باید از واقعی بودن نمونه مطمئن شد. با این هدف که نمونه باید نماینده تمام تخم مرغها باشد. از آنجایی که برخی از تخم مرغها در کندلینگ از رده خارج می شوند ( تخم مرغهای روشن و گندیده ) ، امکان اینکه نمونه ها تا انتهای دوره جوجه کشی نگهداری شوند ، نمی باشد. روش مطلوب آن است که کلیه تخم مرغهای تفریخ نشده از ۱۰-۸ طبقه کامل به تعداد ۱۵۰۰-۱۰۰۰ عدد نگهداری و بررسی شوند. در صورتیکه نمونه گیری بدون برنامه ریزی باشد ، مثلاً در سینی اصلی در روز تفریخ بصورت تصادفی برداشت شود ، نتایج باید به نسبت درصد تلفات داخل پوسته تصحیح گردند. آماده نمودن نمونه ها جهت بررسی ، مطابق ضمیمه شماره یک ، بصورت زیر است :

۱- تمام سینی هایی که برای بررسی لازمند جدا کنید.

۲- جوجه های درجه یک را جدا کنید ، جوجه های مرده را در هر سینی بشمارید و رقم هر یک را در فرم شماره یک بنویسید.

۳- سینی های اصلی را با کد گله و شماره سینی هچری علامتگذاری کنید.

۴- تخم مرغهای جوجه نشده را پیدا کنید سپس به قفسه های اصلی منتقل کنید ، آنها را بشمارید و در فرم شماره ۲ بنویسید. قفسه های هچری می توانند برای شستشو تخلیه شوند.

۵- نمونه های تخم مرغ را جهت انجام آزمایشات بشکنید.

در مواقعی که جنین مرده است محتویات را طبقه بندی کنید ، چه آلودگی میکروبی وجود داشته باشد یا نداشته باشد. هر تغییر غیرمعمول را ثبت کنید. شرح هر گروه در ضمیمه شماره ۲ داده شده است. تخم مرغها را برحسب مرحله تکامل آنها جدا کنید و سپس تعداد آنها را در هر گروه بنویسید.

۶- مجموع تعداد تخم مرغها در هر گروه و برای هر گله را محاسبه نمائید و سپس نسبت تمام تخم مرغهای خوابیده را محاسبه کنید.

۷- نتایج را ترسیم کنید و آنها را با اهداف مربوط به سن گله مقایسه کنید ( ضمیمه شماره ۳ ).

زمانی که مشکلاتی پیش بیاید گروهها تفاوت زیادی از اهداف ترسیم شده خواهند داشت ( برای مثال به تفسیر نتایج در صفحه ۷ نگاه کنید ).

ب - بازرسی تخم مرغهای روشن

باقی مانده های جوجه کشی تنها شامل تخم مرغهای نابارور نمی شود بلکه شامل آنهایی که رشد محدودی دارند نیز می شود. جداسازی ناباروری واقعی و مرگ زودرس جنین مهم است و باید فعالیت خاصی را به خود اختصاص دهد. تشخیص تخم مرغهای نابارور از آنهایی که دچار مرگ زودرس شده اند از طریق ضایعات هچری مشکل است. در این حالت بهتر است به تخم مرغهای قبل از جوجه کشی یا تخم مرغهایی که بطور محدود جوجه کشی شده اند توجه شود.

●ضایعات هچری :

شناسایی تخم مرغهای غیر بارور بعد از ۲۱ روز مشکل است. شکل صفحه زایا ( نقطه سفید و روشن ) معمولاً از بین می رود. حتی ممکن است غشای زرده نیز تحلیل رود بخصوص اگر مشکل به هم خوردگی در تخم مرغهای تازه وجود داشته باشد. بعد از ۲۱ روز جوجه کشی ، تخم مرغهای ناباروری که شروع به رشد نکرده اند با تخم مرغهای بارور به راحتی اشتباه می شوند چون هر دو رشد غشاء را نداشته اند. بنابراین بهتر است برای تشخیص این دو از طریق ضایعات هچری تلاشی صورت نگیرد ، اما توجه شود که مجموع آنها از میزان تعیین شده فراتر نرود. بررسیهای بیشتر بر پایه تخم مرغهای جوجه کشی نشده و یا جوجه کشی در مدت محدود می باشد.

●تخم مرغهای قبل از جوجه کشی :

بازکردن تخم مرغها قبل از خواباندن پیش بینی سریع و دقیقی از باروری حقیقی گله ارائه می دهد. مقایسه تخم مرغهای بارور و غیر بارور امکان پذیر است زیرا پس از لقاح ، تخم مرغ ۲۰-۱۸ ساعت در اویدوکت به سر می برد. در طول این زمان تعداد سلولها از یک به ۶۰۰۰۰ سلول می رسد. پس از تخمگذاری ، بلاستودیسک یا همان سلول ماده غیر بارور در قیف تخمدانی (infondibulum) لقاح می یابدو زرده بهمراه بلاستودرم بارور ۲۰-۱۸ ساعت در طول لوله رحمی حرکت می کنند. در آنجا با سفیده پوشیده می شوند. سپس غشاء و نهایتا" پوسته آهکی روی آنها را می پوشاند. در زمانی که تخم گذاشته می شود ، ۶۰۰۰۰ سلول در بلاستودرم وجود دارد و این سلولها بصورت گروهی شروع به سازمان یافتن می کنند ( Gastrolation ). تکامل جنین در طول زمانی که تخم مرغ در شکم مرغ است رخ می دهد و شناسایی ناباروری قبل ازجوجه کشی را امکان پذیر می کند. صفحه زایای غیربارور ساختار مبهمی دارد. در مقابل ، بلاستودرم بارور بصورت ساختمان حلقوی رشد یافته است. تفاوت بدون بزرگنمایی هم واضح است. آزمایش در این مرحله اجازه شناسایی هر ناهنجاری که در ساختمان داخلی تخم مرغ را باشد می دهد. به هم خوردن زرده تخم مرغ و آسیب به غشای آن معمولاً در اثر استرس پدید می آید. این امر موجب می شود تخم مرغها به آلودگی میکروبی و مرگ زود هنگام جنینی حساستر شوند. سفیده آبکی و نازک جوجه درآوری را پائین می آورد. این وضعیت معمولاً بر اثر برونشیت عفونی یا نگهداری طویل المدت تخم مرغ پدید می آید. کنجاله تخم پنبه زرده را ضخیم و غلیظ می کند و جوجه درآوری را کم می کند. در هر فارم یکصد تخم مرغ می بایست برای تعیین قابلیت باروری بررسی شوند. آزمایش به نابودی تخم مرغهایی که خاصیت جوجه شدن دارند می انجامد اما از تخم مرغهای شکسته و ترک خورده که استفاده نمی شوند نیز می توان استفاده کرد و تغییری در نتیجه پیش نمی آید. آسانترین راه آن است که پوسته را بشکنیم و محتویات آن را در دست خالی کنیم. پس از آن زرده را بچرخانیم تا بلاستودرم دیده شود. زمانی که پرندگان از جیره ای با پایه گندم استفاده می کنند مشکلاتی پیش می آید چرا که زرده کمرنگ با بلاستودرم تفاوت کمی دارد. بنابراین استمرار بازرسی با تخم مرغهای بارور مطمئن و تخم مرغ خوراکی خیلی مهم است. در عین حال تفاوتهای طبیعی در هر گروه اتفاق می افتد و نباید برابر تفاوتهای ناچیز حساسیت نشان داد.

●تخم مرغهایی که در زمان محدود جوجه کشی شده اند :

تست باروری در تخم مرغهایی که در زمان محدود جوجه کشی شده اند اجرا می شود و نشاندهنده ظرفیت باروری تخم مرغهاست. این روش ساده تر است و نسبت به بررسی تخم مرغ ها قبل از جوجه کشی زحمت کمتری دارد. کمترین تعداد تخم مرغ ۱۰۰ عدد می باشد اما استفاده از یک طبقه کامل ستر (setter) که نزدیک به ۱۵۰ عدد ظرفیت دارد عملی تر است. تخم مرغها باید بمدت ۵-۳ روز قبل از آزمایش در جوجه کشی قرار بگیرند. هر تخم مرغ از طرف کیسه هوایی باز می شود تا از به هم خوردن محتویات آن جلوگیری شود. در روز سوم اکثر جنینها زنده اند و سیستم گردش خون کاملی دارند. در این روش تغییرات پس از مرگ در جنینهایی که زود می میرند کمتر است زیرا تخم مرغها زمان کوتاهی در انکوباتور هستند. تخم مرغهای نابارور از آنهایی که بارورند به راحتی قابل تمایزند و قادر نیستند بدون غشای زایا شروع به رشد کنند. صفحه رشد به شکل نقطه سفید و شفافی قابل رویت است. حلقه پس از یک روز رشد پرده کرم رنگی با قطر ۵/۰ سانتی متر بوجود می آورد. پس از دو روز پرده کرم رنگ قسمت اعظم سطح فوقانی زرده را می پوشاند. جنینی که پس از تشکیل سیستم خونی مرده باشد تفاوت فاحشی با جنین زنده دارد زیرا تعداد رگهای خونی کمتر و رنگ آنها تیره تر است.

---