چالش با خود

نگاهی به فیلم استاد بزرگ

کارگردان بزرگ هنگ‌کنگی، وونگ کار وای (Wong Kar-wai) با فیلم «استاد بزرگ» دوباره قبراق و سرحال بازگشته است. این فیلم نخستین کار او پس از فیلم بسیار بد «شب‌های توت آبی من» است؛ فیلمی که اولین فیلم انگلیسی‌زبان او نیز به شمار می‌آمد. نسخه ۱۰۸دقیقه‌ای فیلم جدید او به‌طور قابل توجهی از نسخه اصلی کوتاه‌تر شده است. نسخه بسیار پرفروش آن در چین ۱۳۰دقیقه و نسخه به نمایش درآمده در جشنواره فیلم برلین ۱۲۲دقیقه بوده است.

«پیتر تراورس» منتقد مشهور می‌گوید: تماشای استاد بزرگ «وونگ کار وای» را به تاخیر می‌انداختم، زیرا نسخه پخش‌شده در آمریکا ۲۲دقیقه از نسخه پخش‌شده در چین کوتاه‌تر است ولی ظاهرا وونگ از این بابت نگرانی ندارد. او ادعا می‌کند با این کار خودش را به چالش کشیده است؛ چالش دستکاری کردن فیلمش برای آمریکایی که مردمش از اختلال نقص توجه رنج می‌برند. آنچه روی پرده سینما دیده می‌شود به‌طور ناخوشایندی بی‌سروته و آشفته است ولی در عین حال خیره‌کننده نیز هست، با صحنه‌های اکشن حیرت‌انگیز و یک ماجرای عاشقانه فریبنده. انتظار کمتری هم از این کارگردان ژرف‌اندیش نمی‌رفت. او کسی است که در فهرست رتبه‌بندی ۱۰ کارگردان برتر دوران مدرن مجله «سایت‌اند ساوند» رتبه سوم را داراست. وونگ ۵۷ساله ماهرانه فیلم‌هایی می‌سازد که شما آنها را زندگی و تنفس می‌کنید تا جایی‌که در وجودتان حل می‌شوند. در یک کلام فیلم‌های او از عناصر تشکیل‌دهنده رویاها ساخته می‌شوند و «استاد بزرگ» هم از این قاعده مستثنا نیست.

داستان فیلم در دهه ۱۹۳۰ در چین می‌گذرد و الهام‌گرفته از «ایپ مَن» است؛ شخصی که تمام دانسته‌هایش در زمینه هنرهای رزمی را به بروس‌لی آموزش داد. در این فیلم دو بازیگر مشهور آسیایی ایفای نقش می‌کنند: «تونی لیونگ» در نقش ایپ من و «ژانگ زی‌یی‌ در نقش دختر زیبای یکی از دشمنان ایپ‌من. ممکن است این فیلم با یک فیلم حماسی - زندگینامه‌ای اشتباه گرفته شود ولی در همان حال که همه مشغول تماشای مبارزه ایپ‌من با دیگر جنگجویان کنگ‌فو در صحنه‌های درگیری هستند، وونگ درحال گرفتن برداشتی بلند از تاریخ چین است که تا جهان بیرون نیز امتداد می‌یابد. با همکاری ارزشمند «یوان وو پینگ» طراح معروف صحنه‌های مبارزه و فیلمبرداری درجه یک «فیلیپ لوسور»، وونگ این اعمال خشونت‌آمیز را به باله‌ای وحشیانه تبدیل می‌کند. وونگ همچنین از دو ستاره فیلمش بازی‌های جذابی گرفته است. «ژانگ زی‌یی» که بازی‌اش در فیلم «ببرخیزان، اژدهای پنهان» آنگ لی بسیار به‌یادماندنی بود در این فیلم به واقع مانند شعری درحال حرکت است.

«استاد بزرگ» به اندازه بسیاری از فیلم‌های پیشین وونگ، به‌خصوص «در حال و هوای عاشقی» (۲۰۰۰) رضایت‌بخش نیست ولی دست‌کم می‌تواند خاطره بسیار بد «شب‌های توت آبی من» را از یادها ببرد.

مریم ذوالجوادی

منبع:

New york Post

Rolling Stones Peter)

(Traverse’s review