لبخندبه اقتصادجهانی

سران گروه بیست بزرگ G۲۰ در لندن توانستند درباره گام هایی مشترک و بی سابقه برای نجات اقتصاد جهانی توافق نموده, استراتژی جلوگیری از بحران در آینده را تدوین کرده و بزرگترین بسته تدابیر در تاریخ را تصویب کنند

سران گروه "بیست بزرگ" (G۲۰) در لندن توانستند درباره گام هایی مشترک و بی سابقه برای نجات اقتصاد جهانی توافق نموده، استراتژی جلوگیری از بحران در آینده را تدوین کرده و بزرگترین بسته تدابیر در تاریخ را تصویب کنند.

گروه G۲۰ شامل کشورهای استرالیا، آرژانتین، برزیل، بریتانیا، آلمان، هند، اندونزی، ایتالیا، کانادا، چین، کره جنوبی، مکزیک، روسیه، عربستان سعودی، امریکا، ترکیه، فرانسه، جمهوری افریقای جنوبی، ژاپن و نیز اتحادیه اروپا می شود که کشور رییس در آن به نمایندگی از اتحادیه حضور می یابد.

اجلاس سران گروه ۲۰ ابداع تازه ای بود که اولین نشست آن در نوامبر گذشته در واشنگتن برگزار شد، درست دو ماه بعد از فروپاشی بانک سرمایه گذاری لیمان برادرز.

آن موقع ریاست آن اجلاس بر عهده جورج بوش، رییس جمهوری وقت امریکا بود. بوش گفت همه رهبران گروه ۲۰ نگران تاثیر بحران جهانی مالی بر مردم کشور خود هستند و مصمم اند مسایل منتهی به این تلاطم مالی را حل کنند.

از آن زمان تاکنون پیشرفت‌هایی برای مقابله با بحران جهانی صورت گرفته، هم بانک‌ها نجات یافته‌اند و هم بهره وام پایین آورده شده است اما در عین حال نگرانی هایی درباره تشدید حمایت دولت‌ها از اقتصادهای محلی نزد رهبران گروه ۲۰ نمایان شد و در این میان درخواست‌هایی برای تقویت صندوق بین‌المللی پول برای کمک به کشورهای آسیب دیده مطرح گردید. به علاوه با بالا رفتن مخارج دولت‌ها و کاهش مالیات برای تقویت اقتصاد، برخی کشورها گوی سبقت را از بقیه ربودند.

باراک اوباما، رییس جمهوری بزرگترین اقتصاد جهان و گوردون براون، نخست وزیر بریتانیا و میزبان اجلاس گروه ۲۰دوست داشتند بقیه از آنها تقلید کنند اما با وجود مواضع بریتانیا، سایر رهبران اروپا نسبت به افزایش هزینه دولت و کاهش مالیات محتاط ترند. افزایش بدهی عمومی و بهره آن برای سالیان سال وبال گردن دولت‌ها و نسل‌های آتی خواهد بود.

در برخی کشورهای اروپایی برای برداشتن گام‌های بیشتر نوعی اکراه دیده می شد. آنها می گفتند این ریسک بزرگی است.

مانع دیگر انزجار کشورهای در حال توسعه درباره کمک به حل بحرانی است که در وهله نخست در کشورهای توسعه یافته بخصوص امریکا راه افتاد.

دلیل انتخاب گروه ۲۰ بجای گروه ۸ این است که به کشورهای در حال توسعه برای خروج از این باتلاق نیاز است. ملس زناوی، نخست وزیر اتیوپی که عضو گروه ۲۰ نیست و به نمایندگی از قاره افریقا در نشست لندن شرکت کرد به بی‌بی‌سی گفت: "قبلا چنین اظهار می شد که کمک به توسعه کشورهای فقیر را نمی توان افزایش داد زیرا کشورهای توسعه یافته با محدودیت منابع و بودجه مواجه اند. به نظرم بحران کنونی بر این افسانه خط بطلان کشیده است. اطلاعات تازه نشان می دهد که کشورهای بزرگ و بانکهای ملی آنها حداقل هفت تریلیون دلار برای مقابله با بحران جهانی اقتصاد اختصاص داده اند، یعنی بانک‌های آسیب دیده بیشتر از کل قاره آفریقا کمک گرفته اند."

شامگاه روز پنجشنبه در حالی‌که بر سر دو راه حل افزایش تزریق اعتبار و پول به نظام‌ها و موسسات مالی و تشدید قوانین و مقررات بانک‌ها و موسسات مالی اختلاف نظر وجود داشت، اعضای گروه بیست بر سر نکات عمده به توافق رسیدند.

قرار شد که نقدینگی صندوق بین‌المللی پول سه برابر شده و به ۷۵۰ میلیارد دلار برسد. این نقدینگی به منظور کمک به کشورهای در حال رشد و بحران‌زده افزایش می‌یابد.

۲۵۰ میلیارد دلار نیز به تحرک‌ بخشیدن به تجارت جهانی اختصاص خواهد یافت.

گوردون براون، نخست‌وزیر بریتانیا که پیش از این ابراز امیدواری کرده بود تا نشست لندن در عبور از بحران مالی کنونی به موفقیت دست یابد، از توافق در «مقیاس وسیع» بر سر بیانیه‌ پایانی سخن گفت. به گفته‌ براون، اعضای ۲۰ اقتصاد برتر جهان بر سر ممنوعیت هر گونه محدودیت بازارهای مالی توافق و اعلام کردند که تجارت آزاد نباید به دلیل حمایت از اقتصاد داخلی محدود شود.

بنا به درخواست آلمان و فرانسه و در پی فشارهای این دو کشور قرار شد که مواد مربوط به اصلاحات در بیانیه‌ پایانی نسبت به پیش‌نویس این بیانیه‌ شدیدتر شود.

در کل می‌توان گفت شرکت کنندگان در اجلاس با رفع اختلاف نظراتی جدی در رابطه با انجام اصلاحاتی اصولی در نظام مالی جهانی به سازش دست یافته و شش نکته اصلی را تعیین کردند:

۱) افزایش منابع صندوق بین المللی پول و تخصیص مبالغی برای کمک به کشورهایی که بیشترین آسیب را از بحران دیده اند؛

۲) مبارزه با "واحه های مالیاتی"؛

۳) سامان بخشی به پرداخت پاداش های کلان به مدیران کمپانی ها و بانک ها؛

۴)اتخاذ تدابیری مرتبط در سطح ملی؛

۵)تشدید کنترل بر بازارهای مالی؛

۶) تامین پایداری اقتصادهای ملی.

بدین ترتیب، ۵ تریلیون دلار برای حل مشکلات موجود در اقتصادهای ملی باید رشد تولیدات در سطح ۴% را تامین کند و G۲۰ اختصاص ۱/۱ تریلیون دلار به صندوق بین المللی پول و سایر نهادهای مالی را تضمین می کند.

سران G۲۰ توافق کردند در رابطه با کشورهایی که در آنها به اصطلاح "پناهگاه های مالیاتی" وجود دارد، تدابیری اتخاذ کنند. بسیاری از کشورهای جهان نگران امتناع از پرداخت مالیات ها به کمک بانک‌های آفشور بوده و مطالبه می کنند که راز حساب های بانکی که عملیاتی مشکوک انجام می دهند، فاش شود. از جمله کشورهایی که در این زمینه مشکل دارند، می توان به آندورا، لیختنشتین، موناکو، هلند، پاناما، سن مارینو و برخی دیگر اشاره کرد. بدتر از همه اوضاع در کوستاریکا، مالزی، فیلیپین و اوروگوئه است.

علاوه بر این در اجلاس لندن، تصمیم به ایجاد نظام موثری برای پیشبینی بحران های اقتصادی اتخاذ شد که برای آن شورای جدیدی موسوم به شورای ثبات مالی تشکیل خواهد شد.

همه شرکت کنندگان در اجلاس نتایج آن را عالی ارزیابی کردند. بیانیه تصویب شده توسط سران G۲۰ حاوی مجموعه ای از تصمیمات مشخص است که مربوط به رفع بحران مالی و اقتصادی جهان می شود.

کارشناسان از اجلاس G۲۰ انتظار تصمیماتی رادیکالی و جهشی را نداشتند و به اعتقاد آنها مساله اصلی این است که سران کشورها دیدار کرده و بتوانند درباره اقداماتی مشترک به توافق دست یابند.

اجلاس G۲۰ فرصتی برای سران کشورهای دارای بزرگترین اقتصادهای جهان جهت بررسی مشکلاتی بود که با آنها روبرو شده اند تا تصویری کلی از اوضاع بدست آید.

سران G۲۰ اتفاق نظر داشتند که باید باری دیگر در سال جاری دیدار کنند تا ببینند که آیا تدابیر تصویب شده موثر هستند یا خیر. دیدار آتی سران این بیست کشور، سومین دیدار طی مدت اخیر خواهد بود: در جریان برگزاری اجلاس، تظاهرکنندگان در اطراف آن تجمع کردند اما تعداد آنها کمتر از روز چهارشنبه در مرکز تجاری لندن بود.

چند صد نفر در اطراف "مرکز اکسل" در شرق لندن - محل برگزاری اجلاس - دست به تظاهراتی که "پر سر و صدا اما مسالمت آمیز" توصیف شد زدند که گروه های مختلف از جمله "ائتلاف جنگ را متوقف کنید" را در بر می گرفت.

در جریان اجلاس همچنین کشورهای گروه ۲۰ قول ارائه ۱۰۰ میلیارد دلار کمک برای کشورهای درحال توسعه را دادند که بیش از حد انتظار بود.

این پول از طریق وام دهندگان چند ملیتی همچون بانک توسعه آسیا توزیع خواهد شد.

علی ودایع