آغاز و فرجام لجاجت چیست؟

یکی از پلیدترین صفاتی که در قرآن از آن به صراحت یا به صورت مفهومی یاد شده و مورد سرزنش قرار گرفته، لجاجت و اصرار ورزیدن بر سخنان و عقاید باطل است که منجر به تکذیب انبیاء، آیات الهی و حتّی قتل انبیای الهی می‌شود.

یکی از پلیدترین صفاتی که در قرآن از آن به صراحت یا به صورت مفهومی یاد شده و مورد سرزنش قرار گرفته، لجاجت و اصرار ورزیدن بر سخنان و عقاید باطل است که منجر به تکذیب انبیاء، آیات الهی و حتّی قتل انبیای الهی می‌شود. لجاجت در اصطلاح، به اصرار ورزیدن در کاری همراه با عناد که از انجام آن نهی شده، گفته می‌شود. پیامبر خدا(ص) درباره آغاز و فرجام لجاجت می‌فرمایند: بپرهیز از لجاجت؛ زیرا که آغاز آن نادانی و فرجامش پشیمانی است۱. امام علی(ع) نیز فرمودند: لجاجت، اندیشه را می‏‌بَرد۲. ایشان همچنین می‌فرمایند: لجاجت، جنگ‌ها به بار می‏‌آورد و دل‏‌ها را کینه‏‌ور می‏‌سازد۳. یکی از پیامدهای لجاجت فرو رفتن در گناهان است که علت اصلی آن همان حق گریزی است به طوری که انسان لجوج را غرق در گناه کرده و در باتلاق انبوهی از گناهان فرو می‌برد.

خداوند متعال در این باره چنین می‌فرمایند: و هنگامی که به آنها گفته شود: «از خدا بترسید!» (لجاجت آنان بیشتر می‏‌شود)، و آن‌ها را به گناه می‏‌کشاند...۴. در حقیقت این آیه به یکی از صفات زشت منافقان اشاره کرده که آنها بر اثر تعصب و لجاجت در برابر هیچ حقیقتی، تسلیم نمی‏‌شوند و همین لجاجت، آنها را به بدترین گناهان می‏‌کشاند۵.منابع روایات: ۱- تحف‌العقول: ۱۴ منتخب میزان‌الحکمه: ۵۰۰. ۲- نهج‌البلاغه: الحکمه ۱۷۹ منتخب میزان‌الحکمه: ۵۰۲. ۳- غررالحکم: ۱۷۱۸ منتخب میزان‌الحکمه: ۵۰۲. ۴- بقره / سوره۲، آیه۲۰۶. ۵- تفسیر نمونه، ج‌۲، ص۷۵.