شامپوی ضدطاسی وجود خارجی ندارد

گفت وگو با دکتر امیرهوشنگ احسانی, متخصص پوست, مو و زیبایی

ریزش مو به‌ویژه در خانم‌ها از آن دسته اتفاقات ناخوشایند است که سلامت روحی را به شدت تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. متخصصان در بررسی علل ریزش مو عوامل بسیاری را مطرح کرده و با توجه به هر علت درمان خاصی برای آن درنظر می‌گیرند ولی از آنجا که بحث خوددرمانی در این باب اخیرا همه‌گیر شده بسیاری افراد برای جلوگیری از ریزش موی خود از انواع و اقسام روش‌های درمانی که توسط افراد غیرمتخصص مطرح می‌شود مدد گرفته و در نهایت زمانی که از به‌کارگیری این روش‌ها ناامید می‌شوند به سراغ متخصصان می‌روند.

دکتر امیرهوشنگ احسانی، متخصص پوست، مو و زیبایی در این‌باره می‌گوید: ریزش مو، علل مختلفی دارد که مهم‌ترین و شایع‌ترین فرم آن چه در آقایان و چه خانم‌ها ریزش موی ارثی – هورمونی است که در آن مناطق خاصی از موی سر دچار ریزش می‌شود. اغلب نواحی جلو و وسط سر درگیر ریزش می‌شوند و درمان این نوع ریزش مو به دلیل ارثی‌بودن مشکل و در مواردی غیرقابل درمان است.

▪ ریزش موی سکه‌ای به چه صورت است و آیا درمانی برای آن وجود دارد؟

- ریزش موی سکه‌ای یا منطقه‌ای حدود یک درصد افراد جامعه را درگیر می‌کند و در خانم‌ها و آقایان شیوع آن برابر است. در این نوع ریزش، موهای یک ناحیه از بدن نظیر سر، ابرو، مژه و... به شکل دایره‌وار شروع به ریزش می‌کند و معمولا خود به خود یا با درمان مجدد موها رشد می‌کند. برخی مواقع این ریزش فراگیر می‌شود و کل بدن را درگیر می‌کند و درمان طولانی‌مدت و مشکل می‌شود.

▪ چه نوع بیماری‌هایی منجر به ریزش مو می‌شوند؟

- از دلایل دیگر ریزش مو (به‌جز نوع ژنتیکی) بیماری‌های قارچی و عفونی است مثلا کودکی که دچار بیماری عفونی یا قارچی می‌شود اگر در ناحیه کف سر قارچی ایجاد شود این قارچ می‌تواند باعث ریزش موی سر او شود که فولیکول‌های مو را درگیر می‌کند و به صورت منطقه‌ای باعث ریزش موها می‌شود. اصولا ریزش مویی که در اثر عفونت قارچی باشد همراه با پوسته‌ریزی و ترشح است. فرم دیگر ریزش مو که در بچه‌ها شایع است ریزش موی تیروکتی مانیاست که بچه‌های مبتلا به آن به دلیل وسواس و اضطراب به طور غیرارادی موهای خود را می‌کشند و می‌کنند و در نهایت دچار ریزش مو در ناحیه موردنظر می‌شوند. کم‌کاری و پرکاری تیرویید از علل دیگر ریزش موهاست. همچنین کمبود برخی ویتامین‌ها در بدن زمینه‌ساز ریزش موها می‌شود که ازجمله آنها می‌توان به کمبود آهن در بدن اشاره کرد. خانمی که زایمان کرده به دلیل مسایل هورمونی و افت فشار خون دچار ریزش مو می‌شود و برخی از افرادی هم که داروهای خاصی نظیر داروهای شیمیایی و ایندران و پروپرانولول که دارویی برای تپش قلب است استفاده می‌کنند دچار ریزش مو می‌شوند. برخی عادات غلط نظیر بستن موی سر با کش‌های محکم و سفت منجر به ریزش موی منطقه‌ای می‌شود. زیرا موها در اثر فشار شروع به ریزش کرده و در طولانی‌مدت ناحیه درگیر کچلی می‌شود.

از علل شایع ریزش مو می‌توان به استرس و نگرانی شدید اشاره کرد، مثلا فردی که تصادف می‌کند یا یکی از اقوام نزدیک خود را از دست می‌دهد در اثر فشار و ناراحتی دچار ریزش موی شدید می‌شود. باتوجه به علل بسیار و متفاوت ریزش مو، گرفتن شرح حال از بیمار و معاینه دقیق او موثر است همچنین باید سابقه ژنتیکی بیمار کاملا بررسی و در نهایت اقدام به درمان شود.

▪ آیا ریزش موی ابروها علل مشابهی با ریزش موی سر دارد؟

- از موارد شایعی که خصوصا خانم‌ها برای درمان آن مراجعه می‌کنند ریزش موی ابروهاست و تقریبا همه عللی که در ارتباط با ریزش موی سر ذکر شد می‌تواند علل ریزش موی ابرو هم باشد. ساختار موی سر و موی ابرو متفاوت است همچنین دوره‌های فاز رشد و رویش آنها هم تفاوت دارد. درمان ریزش موی ابروها سخت‌تر از موی سر است ولی همان کمبود ویتامین بدن، بیماری پرکاری و کم‌کاری تیرویید و ریزش موی سکه‌ای از علل مشابه ریزش موی ابرو و سر است. متاسفانه دوره رشد موی ابرو برخلاف موی سر خیلی طولانی است و ابرو رشد خیلی زیادی نمی‌کند و ساختار درمانی ریزش ابرو متفاوت است.

▪ آیا تیغ‌زدن ابرو به رشد و رویش مجدد آنها کمک می‌کند؟

- در دنیا ثابت شده که تیغ‌زدن مو، ناحیه سر و ابروها را پرپشت نمی‌کند و این باور غلطی است البته به صورت موقتی ممکن است در اثر تیغ‌زدن موهای ناحیه کلفت‌تر و تعداد آنها زیاد شوند ولی اینکه واقعا در طولانی‌مدت به پرپشت‌شدن موها کمک کند غیرمنطقی است و توصیه خاصی برای اینکه از چه وسیله‌ای برای آرایش ابروها کمک بگیریم تا آنها پرپشت شوند وجود ندارد.

▪ مالیدن قرص‌های ضدبارداری به ابرو کمکی به رویش مجدد موها یا ابروها می‌کند یا خیر؟

- همیشه در درمان باید علت را بررسی کرد و نوشتن یک نسخه برای تمامی افراد کاملا غلط است. درمان فردی که ریزش موی سکه‌ای دارد با فردی که بر اثر بیماری خاصی ریزش مو پیدا کرده کاملا متفاوت است و ما نمی‌توانیم با استفاده از قرص‌های ضدبارداری و پودرکردن آنها و مالیدن به ابروهای‌مان توقع معجزه داشته باشیم و ریزش موی ابرو را درمان کنیم. علت‌یابی برای درمان ریزش موی ابروها راه نخست درمان است و تنها زمانی درمان‌های موضعی موثر واقع می‌شوند که ریزش مو هیچ علل بالینی نداشته باشد. پس داروهایی که ریزش مو را کم می‌کنند، می‌توانند برای فرد موثر واقع شوند.

▪ محلول ماینوکسیدیل که اغلب توسط پزشکان تجویز می‌شود تا چه حد در درمان ریزش مو موفق بوده است؟

- ماینوکسیدیل دارویی است که چندین سال قبل برای فشار خون مورد استفاده قرار می‌گرفته است ولی پزشکان مشاهده کردند افرادی که این دارو را مصرف می‌کردند دچار پرمویی شدند پس تصمیم گرفتند از محلول آن برای پرپشتی مو هم استفاده کنند و آن را برای درمان ریزش موی ارثی و هورمونی به کار ببرند ولی در فرم‌های دیگر ریزش مو هم استفاده می‌شود. این دارو مطمئنا نمی‌تواند همه انواع ریزش مو را کنترل و درمان کند. ولی اگر تمامی مشکلات زمینه‌ای رفع شده باشد این دارو برای رشد و رویش مجدد موی سر و در نواحی ابروها هم می‌تواند موثر واقع شود ولی درصورت استفاده طولانی‌مدت اثربخشی آن دیده می‌شود.

▪ طب گیاهی تا چه حد در این زمینه موفق بوده است؟

- محلول‌های گیاهی موجود در بازار توسط پزشکان بسیاری نسخه می‌شوند و طرفداران زیادی دارند. این داروها بی‌تاثیر نیستند و عده‌ای از آنها استفاده و راضی هستند ولی درصدی از افراد هم با استفاده از آنها نتیجه‌ای نگرفته‌اند ولی به نظر می‌رسد واقعیت این است که این مساله برمی‌گردد به همان علل و عواملی که زمینه‌ساز ریزش مو هستند و تا این علل درمان نشوند این داروها جوابگوی فرد نخواهند بود. خوشبختانه مصرف این محلول‌های گیاهی بی‌ضرر است و توانسته جوابگوی عده بسیاری باشد. همچنین در دنیا ثابت نشده که استفاده از حنا که یک سرشور گیاهی است بتواند ریزش مو را کم کند. حنا در واقع یک ماده گیاهی است و شاید در عده کمی از افراد به کاهش ریزش موها کمک کرده باشد ولی به طور کلی این مساله اثبات نشده است. نوع شوینده مو براساس نوع موها تعیین می‌شود و هر شوینده‌ای نمی‌تواند جوابگوی فرد باشد.

▪ شامپوهای موجود در بازار تا چه حد در کنترل و درمان ریزش مو موثرند؟

- شامپوها فقط نقش تمیزکردن موها را دارند و در درمان ریزش مو نقشی ندارند. شامپوها را باید براساس نوع مو انتخاب کنیم یعنی اگر مو چرب است شامپوی موهای چرب و اگر خشک یا معمولی است شامپوی موهای خشک یا معمولی را انتخاب کنیم. یک شامپوی نامناسب می‌تواند سبب ریزش موی سر شود ولی شامپو نمی‌تواند درمانگر ریزش مو باشد و اگر از مارک‌های ایرانی که با توجه به نوع موی مردم کشورمان ساخته و تولید شده‌اند استفاده کنیم بهتر است تا اینکه با استفاده از انواع خارجی شامپوها که باتوجه به نوع موی مردم کشورهای دیگر تولید شده‌اند موجبات ریزش موی سر خود را فراهم کنیم.

اعظم صفایی