بازار خودرو, در انتظار و امید

واکنش مشتریان خودرو به قیمت های جدید

در شرایطی که به‌نظر می‌رسید بازار خودرو بعد از اعلام قیمت‌های جدید محصولات خودروسازان ازسوی شورای رقابت، جنب و جوشی به خود بگیرد، قیمت‌ها در بازار همچنان ساکن مانده و در برخی موارد حتی با کاهش نسبی نیز همراه بوده است.

به این ترتیب رشد ۵/۵ درصدی قیمت خودرو در کارخانه، کمترین تغییرات را در بازار خودرو ایجاد کرد.

نیمه تیرماه جاری زمانی بود که رئیس شورای رقابت در نشستی خبری از قیمت‌های جدید محصولات خودروسازان رونمایی کرد تا بازار تکلیف خود را پس از ماه‌ها انتظار روشن ببیند.

هرچند بعد از اعلام رسمی قیمت‌ها بازار درنتیجه روشن شدن سرنوشت قیمت محصولات خودروسازان در کارخانه کمی با رونق همراه شد، اما این رونق تنها دوامی چند روزه داشت و نه بیشتر.

در روزهایی که با اعلام رسمی قیمت‌ها فعالان بازار از روند معاملات بعد از مدت‌ها رکود راضی به‌نظر می‌رسیدند، اعتراض‌هایی ازسوی دولت و نمایندگان مجلس باعث شد تا بازار بار دیگر به تعلیق فرو رود.

اعتراض‌ها در قالب جملاتی مانند «تکدر رئیس‌جمهور از افزایش قیمت‌ها» یا «ضرورت بازنگری در قیمت‌های اعلام شده» که ازسوی سخنگوی دولت و نمایندگان مجلس اعلام شد، باعث شد تا بازار خودرو پس از تجربه‌ چندروزه رونق، بار دیگر به رکود برود.

آنطور که فعالان بازار می‌گویند، حالا بازار خودرو وارد فاز جدیدی از رکود شده است که در نتیجه اعتراض مسوولان به قیمت‌های اعلام شده ایجاد شده است. فعالان بازار می‌گویند حالا مشتریان در انتظار مشخص شدن نتایج اعتراض‌ها به افزایش قیمت‌های اعمال‌شده در قیمت خودرو، معاملات خود را به روزهای آینده موکول کرده‌اند تا چنانچه اعتراض‌های فعلی کاهش قیمت‌ها را در پی داشت، خودروی مورد نظر خود را ارزان‌تر تهیه کنند.

انتظار مشتریان بازار در حالی همچنان ادامه دارد و رونق خرید و فروش را از بازار گرفته است که رئیس شورای رقابت پیش از این و در پاسخ به اعتراض‌های مطرح‌شده عنوان کرده بود که «هیچ بازنگری در قیمت‌های اعلام‌شده ازسوی شورای رقابت صورت نخواهد گرفت.» اما گفت‌وگو با فعالان بازار اینطور نشان می‌دهد که وضعیت فعلی بازار تنها نشانه‌ «رکود» آن نیست و از زوایای دیگری جز رکود نیز قابل بررسی است.

کاهش فاصله قیمت بازار و کارخانه

قیمت‌های اعلام‌شده برای محصولات خودروسازان اگرچه اعتراض‌های فراوانی را خصوصا در میان نمایندگان مجلس در پی داشت، اما درنهایت باعث کاهش فاصله قیمت خودرو در کارخانه و بازار شد. برای مثال حالا اختلاف قیمت برخی محصولات سایپا در کارخانه و بازار به ۴۰۰ هزار تومان رسیده است و برخلاف انتظارهای موجود، واکنش بازار به رشد قیمت در کارخانه صعودی نبود.

اما با وجود اینکه فاصله قیمت خودرو در بازار و کارخانه به کمترین میزان خود طی چند سال اخیر رسیده است، خریدوفروش همچنان ازسوی مشتریان بازار خودرو در انتظار به نتیجه رسیدن اعتراض‌های برخی مسوولان، رها شده است. البته فعالان بازار تنها اعتراض‌های موجود به قیمت‌های اعلام شده را دلیلی بر رکود فعلی بازار نمی‌دانند و ماه رمضان و موج گرمای هوا را نیز در کاهش خرید و فروش اثرگذار می‌دانند.

اما اتفاق دیگری که طی هفته‌ گذشته رخ داد، این بود که قیمت برخی محصولات در بازار به زیر

نرخ رسمی خودرو در کارخانه رسید.

کاهش تقاضا در بازار خودرو، طی هفته‌ای که گذشت باعث شد، تا قیمت خودرویی مانند پراید ۱۳۱ که قیمت رسمی آن ۲۰ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان است، تا ۳۰۰ هزار تومان ارزان‌تر در بازار به فروش برسد. تیبا نیز چنین سرنوشتی داشته و مشتریان می‌توانند آن را تا ۲۰۰ هزار تومان کمتر از قیمت کارخانه

خریداری کنند.

شرایط یاد شده برای بازار در حالی ادامه دارد که برخی فعالان بازار از این شرایط تحت‌عنوان «رکود» یاد می‌کنند و برخی دیگر واژه «ثبات» را برای بازار خودرو درنظر می‌گیرند. یک فعال بازار در رابطه با شرایط فعلی بازار خودرو به «آخر هفته» می‌گوید: با اعلام قیمت‌ها ازسوی شورای رقابت و کاهش فاصله بازار و کارخانه، مردم دیگر در انتظار گران شدن خودرو نیستند، به همین دلیل حالا تعداد فروشندگان در بازار افزایش یافته است و همین موضوع باعث افزایش عرضه و ثابت ماندن یا کاهش قیمت‌ها شده است.

این فعال بازار چنین شرایطی را برای بازار خودرو مساعد ارزیابی می‌کند و می‌گوید: با توجه به شرایط بازار، سرمایه‌های سرگردان و مشتریان کاذب به‌تدریج از بازار خودرو خارج می‌شوند و مشتریان واقعی باقی می‌مانند، به این ترتیب نمی‌توان از خروج دلال‌ها از بازار تحت عنوان رکود یاد کرد.

اما در شرایطی که به عقیده برخی فعالان بازار اعتراض‌های پی‌درپی مسوولان باعث بلاتکلیفی و رکود بازار شده، فروش فوری خودروسازان نیز رکود بازار را به همراه داشته است.

یک فعال بازار در همین باره می‌گوید: با توجه به اینکه قیمت‌ها در بازار و کارخانه نزدیک هم شده‌اند و از سویی خودروسازان فروش فوری خود با تحویل یکماهه را نیز فعال کرده‌اند، مشتریان در برخی موارد ترجیح می‌دهند، از کارخانه خرید کنند.

در حال حاضر اختلاف قیمت محصولات سایپا در بازار با کارخانه بسیار کم شده و در برخی موارد به زیر قیمت کارخانه نیز رسیده است. در ایران‌خودرو نیز شرایط تقریبا به همین شکل است. در حال حاضر فاصله قیمت محصولات ایران‌خودرو در کارخانه با بازار چیزی حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تا ۲ میلیون تومان است و در برخی محصولات مانند رانا این اختلاف قیمت به صفر رسیده است. رانا محصولی است که قیمت کارخانه و بازار آن حالا هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارد.

اما به عقیده فعالان بازار با به اتمام رسیدن ماه رمضان و کاسته شدن از گرمای هوا در ماه آینده، خرید و فروش در بازار خودرو بار دیگر جریان پیدا خواهد کرد.