سلطه بزرگ

نگاهی متفاوت به بحران مالی جهان

نویسنده نگاهی متفاوت به بحران مالی جهان دارد. وی بر این باور است که بحران اقتصادی جهان، یک بحران پولی و مالی نیست، یک بحران در روابط قدرت است. از نظر او، این بحران را مهره های پشت پرده وال استریت بر پا کرده اند تا با استفاده از کمک های مالی دولت، علیه دولت کودتا کنند و عملاً کنترل دولت را در اختیار بگیرند. تیبی تصریح می کند، مالیات شهروندان آمریکایی در اختیار شرکت ها و مؤسسات ورشکسته قرار می گیرد و این شرکت ها در واقع روز به روز با دلارهای مالیات، حجیم تر و قوی تر می شوند و به تنها چیزی که فکر می کنند، تأمین منفعت و سود خود است.

بحران اقتصادی جهان، یک بحران پولی و مالی نیست ، یک بحران در روابط قدرت است. بحرانی که مهره های پشت پرده وال استریت بر پا کرده اند تا با استفاده از کمک مالی، یک انقلاب به راه بیندازند. همه چیز به پایان رسید. ما به طور رسمی و کاملاً مفتخرانه نابود شدیم. هیچ قدرتی نمی تواند از این وضعیت مضحک و خنده داری که تا ابد هم ادامه خواهد داشت، جان سالم به در ببرد. وضعیتی که دلقک ها طی ماه های پیش به وجود آوردند و کشور را از موقعیت طبیعی خود دور کردند. این بحران در حالی اتفاق می افتد که تیموتیسی جیثنر، وزیر خزانه داری کشور تحت فشار قرار گرفته تا اقرار کند، یک بار دیگر مجبور است، میلیارد ها دلار مالیات را به یک شرکت غول پیکر بیمه در حال سقوط به نام AIG تزریق کند. شرکتی که خود نماد برجسته ای از انحطاط اقتصاد ملی ماست.

شرکتی که با تأمین مالی فولاد و بتن صنعت آمریکا در روز های خوشبختی کشور، میلیارد ها دلار به جیب زد، اکنون باید تمام خیالات فریبنده ای را که در وال استریت تصویر کرده بود، بر باد ببیند. همچون یک شاهزاده فاسد که تمام دارایی و اعتبار خانوادگی-اش را در روزهای افول امپراتوری بریتانیا بر سر میز قمار می بازد. آخرین مساعدت مالی اعلام شده که به AIG تعلق گرفت، در واقع برای جبران بزرگ ترین ضرر سه ماهه اخیر تاریخ آمریکا بوده است. یعنی شصت و یک میلیارد و هفتصد میلیون دلار.

در سه ماه پایانی سال پیش، این شرکت در هر ساعت بیش از بیست و هفت میلیون دلار از دست داد، یعنی چهارصد و شصت و پنج هزار دلار در هر دقیقه؛ یعنی درآمد سالانه یک خانواده متوسط آمریکایی؛ تقریباً در هر ثانیه هفت هزار و هفتصد و پنجاه دلار. تمام این اتفاقات، درست پس از هشت سال روی می دهد. هشت سالی که آمریکا دیوانه وار همه انرژی و سرمایه خود را صرف تعقیب سایه تهدیدات تروریستی کرد، اما هیچ فایده و ارزشی نداشت. هشت سالی که صرف متوقف کردن شهروندان در فرودگاه ها و جست و جو در چمدان ها و کیف های آنان شد. جست و جوی بسته های قوطی های آب میوه یا تیوب های قابل اشتعال خمیر دندان. با این همه، هنوز دولت ما هیچ مکانیسمی برای بررسی گزارش مالی جاری حساب های بانکی شرکت ها که نقش تعیین کننده ای در حیات جامعه دارد، در اختیار ندارد. پس زمان آن رسیده که اعتراف کنیم، ما یک مشت دلقک ابله هستیم؛ بازیگران اصلی یک کمدی وحشتناک که پیوند طمع و حماقت را نشان می دهد.

قسمت فاجعه بار ماجرا این است که ما هنوز این موضوع را قبول نکرده ایم و همچنان حماقت و حرص خودمان را تکذیب می کنیم. ما همچنان فکر می کنیم، این موضوع فقط یک اتفاق تصادفی تأسف بار است. اصلاً فکر نمی کنیم که اینها همه ساخته دست یک عده روانی در وال استریت است که ما به آنها اجازه داده ایم، پی در پی رؤیاهای آمریکا را بر باد بدهند. وقتی جیثنر، وزیر خزانه-داری از اعطای کمک مالی سی میلیارد دلاری به AIG خبر داد، اظهار نظر های رسمی و سیاسی تصریح می کردAIG تنها یک قربانی از میان هزاران قربانی بخت برگشته ای است که بر اقتصاد آمریکا سایه انداخته است. ادوارد لیدی، مدیر عامل شرکت AIG وضعیت این شرکت را به یک سرما خوردگی تشبیه کرد: «وقتی جهان ذات الریه می گیرد، طبیعی است که ما هم به این بیماری مبتلا شویم.» وقتی او در یک تلاش مذبوحانه، AIG را در میان شرکت های بزرگ و عظیمی که از بحران مالی خسارت دیده اند، جا می داد؛ او حتی نالید که AIG دارد، از همان مسائلی رنج می برد که قیمت خانه و بیانیه های ۴۰۱K و رکورد سرمایه گذاری Warren Buffet را پایین کشیده است.

لیدی کاری کرد به نظر برسد، AIG همچون بچه یتیم بیچاره ای است که از شدت گرسنگی دارد برای یک کاسه سوپ گدایی می کند. بچه یتیمی که مریض و مغموم است، چرا که هیچ کس تأمین مالی و حمایتی او را بر عهده نمی گیرد. لیدی البته به راحتی از این موضوع می گذرد که AIG برای بیش از یک دهه، با استفاده از نظام ها و اسلوب های گوناگون، تمهیداتی فراهم کرد تا از هر گونه ابزار و وسیله نظارتی و کنترلی آمریکایی و بین المللی فرار کند. لیدی مطمئناً فراموش کرده است، یکی از دلایلی که ذات الریه AIG را شدت بخشیده، کسر بودجه پانصد میلیارد دلاری ناشی از شرط بندی در بازار های کثیف و مسموم و ناپاک جهانی است. هیچ کس به این موضوع اشاره نمی کند که وقتی AIG در نهایت از سر میز قمار در وال استریت، سرشکسته و ورشکسته برخاست، به همه جا مقروض و بدهکار بود. اما مقدار کلانی از دلار های مالیات شهروندان آمریکایی در این حقه و تقلبی که مساعدت ویژه نام گرفت، تمام و کمال در اختیار او قرار گرفت تا با دیگر قماربازان تسویه حساب کند. کسی از این موضوع حرفی نمی زند که کازینوی وال استریت، کازینویی منحصر به فرد در میان کازینوهاست، جایی که مالیات دهندگانی از قشر متوسط جامعه، شرط بندی میلیاردرها را تأمین می کنند.

این بحران برای ما دل می سوزاند و می خواهد به زندگی ما پایان دهد تا کمتر رنج بکشیم: با رها کردن زمام اقتصاد، مهره های وال استریت، اقتصاد جهانی را به ورشکستگی کشاندند و سپس زیرکانه کمک ها و مساعدت های تقریباً نامحدودی به خودشان اعطا کردند تا افتضاح خود را تطهیر کنند. بنابراین رهبران قمارباز شرکت هایی همچون AIG ، نه تنها بی پول و مفلس و زندانی نشده اند، که مقتدرانه بر خزانه داری و بانک Federal Reserve چنبره زده اند. همچنان که لیدی به طرز شگفت انگیزی، پس از دریافت بیشترین حجم مساعدت مالی، با خونسردی و بی اعتنایی اظهار داشت: شرکای ما در دولت هستند.

اشتباهی که بیشتر مردم در مورد بحران مالی مرتکب می شوند این است که گمان می کنند، این بحران در ارتباط با پول است. ممکن است شما تحت تأثیر عرف، بی نظمی و آشفتگی افشا شده را یک مخدر قوی کشنده برای نجات وال استریت ببینید. اما شما اگر به این موضوع بر اساس گزاره های ماکیاولی بنگرید، متوجه خواهید شد که مسأله اصلی، یک جنگ قدرت اساسی است. این جنگ مدام ما را تهدید می کند که حکومت فدرالی را به یک شرکت غول پیکر تبدیل می کند. شرکتی که همچون جعبه سیاه هواپیما، غیر قابل نفوذ است. شرکتی که عظیم و گسترده و پر از کارمندان و مهره هایی است که تنها در درون شرکت و با خود معامله می کنند. برنامه این شرکت، تأمین منافع فردی، به بهای قربانی شدن سرمایه سهام دارانی بی اطلاع و بی اراده است. سهام دارانی که پیش از این، مالیات دهندگان نام داشتند.

نویسنده: مت - تیبی

منبع: ماهنامه - سیاحت غرب - ۱۳۸۸ - شماره ۷۵، مهر - تاریخ شمسی نشر ۰۰/۰۷/۱۳۸۸ - به نقل از www.rollingstone.com