چگونه بگویید نه

در قدیم مثلی داشته ایم که می گوید «کلماتی که اولش نونه, باعث راحتی جونه», شاید در برخوردهای اول این مثل تا حدودی خارج از نزاکت و ادب باشد و نمادی از انسان بی مسوولیت, اما واقعیت نهفته در این مثل آن است که گفتن یک «نه» منطقی از پذیرش و پاسخ از سر تکلیف بسیار زیان بارتر خواهد بود

در قدیم مثلی داشته‌ایم که می‌گوید «کلماتی که اولش نونه، باعث راحتی جونه»، شاید در برخوردهای اول این مثل تا حدودی خارج از نزاکت و ادب باشد و نمادی از انسان بی‌مسوولیت، اما واقعیت نهفته در این مثل آن است که گفتن یک «نه» منطقی از پذیرش و پاسخ از سر تکلیف بسیار زیان‌بارتر خواهد بود.

خیلی از ما توانایی گفتن «نه» را نداریم و از این رو قول‌هایی می‌دهیم و مسائلی را می‌پذیریم که قادر به حل و انجام آن نیستیم و به همین دلیل در مسیری می‌افتیم که منجر به بدقولی و خلف وعده می‌شود و همگان ما را به جای آدمی خوش‌قلب که دوست ندارد دل کسی را بشکند و یا جواب سربالا بدهد، به عنوان شخصی بدقول و خالی‌بند خواهند شناخت، از این رو باور کنیم گفتن «نه» و ندادن قول و مخالفت با برخی موارد می‌تواند به حفظ آبروی ما در آینده کمک شایانی کند، هرچند خود «نه» گفتن هنر است و نیازمند آموزش، تمرین و ممارست است اما دانستن آداب و رسوم آن نیز به ما در در دادن پاسخ منطقی کمک می‌کند، در بسیاری از موارد لازم است به فردی نه بگوییم اما دلمان نمی‌خواهد. به او احساس بدی از این پاسخ منفی دست بدهد و مخالفت ما با نه گفتن به او حمل بر موضع‌گیری و خصومت تلقی شود مانند پاسخ منفی به طرح پیشنهادی رییس، همکار و یا حتی کارمند و یا شرکت تجاری که نفی سریع و بدون مقدمه آن می‌تواند برای ما عواقب بدی در پیش داشته باشد؛ پس چگونه نه بگوییم؟

برای این کار در کلیه شرایط لازم است سه مرحله زیر را در پاسخ منفی دنبال نماییم.

۱-شروع مثبت

اگر به شما پیشنهادی می‌شود که می‌خواهید با آن مخالفت کنید بهتر است در ابتدا نقاط قوت و مثبت این پیشنهاد را مرور کنید و از فرد پیشنهاد دهنده به خاطر دقت و وقتی که گذاشته است تشکر کنید و یادآور شوید که اهمیت یک پیشنهاد در مرحله اول صرفا نفس خود پیشنهاد است که تمایل شخص را به ارتقاء نشان می‌دهد و حس همکاری و دقت او را مورد تقدیر قرار دهید.

در صورتی که از شما درخواستی می‌شود که ناگزیر به رد آن هستید و یا تمایلی به انجام آن ندارید بهتر است ابتدا به ساکن از فرد به خاطر حس اعتماد به شما و اینکه شما را امین درخواست خود قرار داده تشکر کنید و به او بگویید چقدر مایل به انجام پیشنهاد او هستید.

در این مواقع حتما لازم نیست درخواست یا پیشنهاد از سمت رییس یا شریک تجاری شما مطرح شده باشد حتی اگر این درخواست از سمت دختربچه ۲ ساله شما در موردی مطرح شود بهتر است این موارد را رعایت کنید تا حس صمیمیت و اطمینان طرف مقابل شما تقویت شود.

۲-برشمردن دلایل عدم انجام

شما می‌خواهید پیشنهاد یا درخواست طرف مقابلتان را رد کنید لازم نیست که او بفهمد شما علاقه‌ای به شنیدن حرف او ندارید بهتر است پس از یک شروع مثبت و آرام به برشمردن دلایل منطقی عدم امکان انجام عملی پیشنهاد و یا رد درخواست بپردازید، در این جور مواقع لازم نیست مشکلات خود را در زمان جد بزرگوارتان تا ۱۰۰ سال آینده برشمرید؛ بسته به حجم درخواست یا پیشنهاد و شخص پیشنهاددهنده بین ۱ تا ۳ دلیل برای او بیاورید و اگر فرد با بیان دلیل اول متقاعد شد دیگر به بیان دلایل دیگر نپردازید اما اگر فرد مذکور با ۳ دلیل هم متقاعد نیست و شما دلیل چهارم را هم ضمیمه کردید و او همچنان پافشاری کرد، از او برای بررسی بیشتر پیشنهاد یا درخواستش وقت بخواهید و بگویید «بسیار خوب، پس اجازه بدهید بنده کمی بیشتر به این موضوع فکر کنم تا ببینم چه می‌شود کرد؟» در این هنگام هرگز طرف مقابلتان را سر کار نگذارید و برای آوردن دلیل بهتر فکر کنید و ضمن انجام مرحله سوم به او پاسخ بدهید.

۳-گفتن «نه» به صراحت و دادن پیشنهاد

هرگز در گفتن «نه» پس از انجام مراحل بالا رو در بایستی نکنید و پاسخ منفی را بسته‌بندی نکنید و از دادن پاسخ تلویحی و حاشیه‌ای که شخص را در دوراهی می‌گذارد خودداری کنید، با صداقت به او بگویید نه، اما پس از آن پیشنهاد جایگزینی برای آن مطرح کنید.

در این مواقع در رد پیشنهاد اگر هم پیشنهاد جایگزینی ندارید می‌توانید از او بخواهید بر روی موضوع دیگری تمرکز کند یا آنکه پیشنهاد موجود را مجددا بررسی کنید و به برطرف کردن نواقصی که شما به آن اشاره کردید بپردازید تا امکان تجدیدنظر فراهم گردد.

در رد درخواست اگر می‌توانید پیشنهاد جایگزین ارائه کنید که بسیار مطلوب است و در غیر این صورت به فرد بگویید در موارد بعدی تلاش خواهید کرد حتما به درخواست او جامه عمل بپوشانید، هرچند اصطلاحا شما در این مورد «وعده سر خرمن داده‌اید»؛ پس مراقب باشید آدم‌های زیادی را یا برای دفعات زیادی فرد واحدی را سر خرمن نکارید چون شهره شدن به این امر نیز به اعتبار شما لطمه خواهد زد.

محسن پروان