آواز بخوان تا حالت خوب شود

در دنیای پرشتاب امروز، دنیایی که بدخوابی، استرس و سبک زندگی شتاب‌زده امری عادی محسوب می‌شود، «موسیقی‌درمانی» و به عبارتی دیگر به‌کارگیری موسیقی برای بهبود موقعیت‌های مختلف، …

در دنیای پرشتاب امروز، دنیایی که بدخوابی، استرس و سبک زندگی شتاب‌زده امری عادی محسوب می‌شود، «موسیقی‌درمانی» و به عبارتی دیگر به‌کارگیری موسیقی برای بهبود موقعیت‌های مختلف، رویکردی بسیار جالب می‌تواند باشد.

موسیقی‌درمانی یکی از جلوه‌های کاربردی موسیقی در زندگی عموم است و آشنایی با این رشته می‌تواند استنباط و انتظار عموم از موسیقی را ارتقا بخشد و ذهن را به سوی کاربرد گسترده آن متوجه کند.

ارتقای درک علمی از موسیقی و ترمیم فرهنگ شنیدن موسیقی باعث می‌شود درک موسیقی از گردونه محدود احساس فراتر رود و بر فضای گسترده و فکورانه آن افزوده شود به گونه‌ای که فرد موسیقی را عمیقا بفهمد و به خوبی در اختیار گیرد.

موسیقی‌درمانی در درمان افرادی که دچار ناتوانی‌های مختلفی از جمله عقب‌ماندگی ذهنی، تاخیریافتگی رشدی، معلولیت جسمی، بیماری روانی و دیگر مشکلات بوده‌اند، نتیجه موفقیت‌آمیزی داشته است.

موسیقی درمانگر، اهداف و مقاصد را بر اساس نیازهای خاص درمانجو دنبال می‌کند و برای پیشبرد این اهداف از شیوه‌های گوناگونی استفاده می‌شود. برای مثال، آواز خواندن می‌تواند به افراد مبتلا به بیماری آلزایمر کمک کند تا حافظه درازمدت خود را به کار اندازند.

نواختن آلات موسیقی با همسالان یا فرد یا افراد درمانگر، می‌تواند مهارت‌های میان‌فردی یا قدرت برقراری ارتباط با دیگران را افزایش دهد و کارکردهای اجتماعی را بهبود بخشد. از همه مهم‌تر اینکه افراد احساسات‌شان را در روشی مطمئن و لذت‌بخش به وسیله نواختن موسیقی، گوش کردن به موسیقی و حرکات موزون و هماهنگ با موسیقی بیان می‌کنند.

موسیقی می‌تواند استرس را کاهش دهد. به عنوان مثال، برای مقابله با هراس از صحبت در مقابل دیگران و ترس از روبه‌رو شدن با شخصیت‌های بانفوذ می‌توان از واکنش‌هایی که با موسیقی راک تهییج شده است، استفاده کرد.

طبیعی است که سلیقه شخصی روی عکس‌العمل شنونده نسبت به موسیقی، اثر دارد از این رو باید برای استفاده بهینه از موسیقی‌درمانی جهت کاهش تنش و استرس، سلیقه شخصی افراد در نظر گرفته شود.

هرچند استفاده از موسیقی آرامبخش یا محرک می‌تواند در موارد مختلف مفید باشد، اما در عین حال موسیقی دارای ظرایفی است که عکس‌العمل‌های پیش‌بینی‌نشده‌ای را در بعضی افراد بیدار می‌کند.

به عنوان مثال موسیقی ریتمیک آرام که در موارد عادی نوعی موسیقی آرامبخش محسوب می‌شود، می‌تواند در بعضی شنونده‌ها احساسی غریب یا ترس‌آور ایجاد کند.

در ۵۰ سال گذشته تحقیقات بسیار زیادی انجام شده است که نشان می‌دهد موسیقی روی بسیاری از بیماری‌ها از جمله ناراحتی‌های تنفسی، بیماری‌های قلبی، دردهای کلیوی، بیماری‌های کودکان، ناراحتی‌های قبل و بعد از جراحی، دردهای زایمان، کما، سوختگی و عوارض سرطان اثر دارد. بیشتر مادران هنگام بارداری نگران وضعیت خود هستند. این نگرانی‌ها اگرچه بیشتر در اثر خیال و تصورهای شخصی است اما از تنش و نگرانی آن نمی‌توان چشم‌پوشی کرد و خواه‌ناخواه مادر را دچار ناآرامی می‌کند.

پزشکان برای تقویت آرامش مادران همواره روش‌های غیردارویی را توصیه می‌کنند؛ روش‌هایی که کمک می‌کند تا از تشویش و نگرانی مادر کاسته شود که تمرین‌های «تن‌آرامی» ‪ Relaxation‬ از جمله مهم‌ترین این روش‌هاست.

خواندن ترانه‌ها و انجام بعضی از تمرین‌ها موجب می‌شود که مادر آرامش پیدا کرده و خاطره مثبتی از اتاق عمل دریافت کند. به گفته کارشناسان، موسیقی در درمان برخی از بیماری‌های روانی، افسردگی، میگرن، سردردهای عصبی و اضطراب موثر است.

اوج انتقال احساسات و تاثیرات در موسیقی نهفته است و یک موسیقی واقعی و خوب می‌تواند بر لایه‌های وجودی فرد اثر بگذارد و به زندگی انسان معنا و جهت ببخشد. برخی آزمایش‌ها نشان داده است افرادی که بعد از عمل جراحی برایشان موسیقی پخش می‌شود، تحمل درد بیشتری دارند و برای تسکین درد خود کمتر تقاضای مسکن می‌کنند.

برای کمک به حل مشکلات مختلف، موسیقی‌ها یا سازهای مختلفی وجود دارد که درمانگر آن را بر اساس شناخت مشکل در بیمار با هدف کم کردن یک مشکل خاص، انتخاب می‌کند. موسیقی به دلیل جذاب بودن می‌تواند در وجود همه کس و در سطوح و واکنش‌های مختلف بدنی و روانی به راحتی و با احساس خوشایندی نفوذ کند.

وقتی برنامه‌های موسیقی‌درمانی می‌تواند بر بیمارانی که در حالت بیهوشی کامل به سر می‌برند اثر بگذارد، طبیعی است که تاثیر آن بر بیماری‌های ساده بیشتر است.

علت تاثیر موسیقی‌درمانی روی بعضی از علایم بیماری‌های مزمن و حاد پزشکی، جذاب بودن ذاتی و نیروی محرک و قوی آن است.