قالبهای نمایش فهرست همگانی پیوسته اپک

تلاش متخصصین کتابداری برای وضع قواعد مناسب برای فهرستنویسی, دارای سابقه طولانی است

تلاش متخصصین کتابداری برای وضع قواعد مناسب برای فهرستنویسی، دارای سابقه طولانی است. این مقاله بطور خاص به فهرستهای پیوسته(درونخطی) پرداخته و ضمن اشاره به فعالیتهایی که در این زمینه انجام شده است، به دیدگاههای موجود درباره نمایش تصویری اطلاعات کتابشناختی و ساختار منطقی آن پرداخته است؛ در ادامه شیوه های قرار گرفتن فهرستهای پیوسته و شکل نمایش آنها ودیدگاههای صاحبنظران در این زمینه بررسی شده است.

● سابقه

کتابداران قرنهاست در تلاشند تا قوانین فهرستنویسی(۱) مناسبی برای تولید فهرستهای با کیفیت در قالبهای فیزیکی مختلفی مانند برگه، کتاب، یا میکروفورم(۲) تدواین نمایند. هدف مشترک همه آنها، استاندارد کردن عملکرد فهرست و تهیه فهرستهایی است که به بهترین شیوه امکان دستیابی به مجموعه های کتابخانه را فراهم نماید.

فهرست یک ابزار ارتباطی است. در سه ربع گذشته این قرن، فهرست برگه ای عمده ترین مدل نمایش و دستیابی به مواد کتابخانه ای بوده است. عناصر داده[ii] جهت توصیف کتابشناختی پیشینه ها بر برگه های سنتی سه تا پنج تایی از نظر صفحه آرایی، ساختار، محتوا، ترتیب، فاصله گذاری و نظم عموما در فهرستهای مختلف یکسانند. برگه، داده کتابشناختی را در قالبی نمایش می دهد که همه کاربران کتابخانه با آن آشنا هستند (۱).

با ظهور فهرست پیوسته، سالمون و وینر قابلیتهای تازه و بهتری برای دستیابی کتابشناختی نظیر: انعطاف پذیری، متغیر بودن، خصوصیات تعاملی فهرست پیوسته و اشتیاق بسیار بالای کاربران در استفاده از این شکل تازه فهرست را مشاهده نمودند (۳و۲). با عرضه سیستم فهرست پیوسته، قالبهای کتابشناختی برای صفحات نمایش سی. آر. تی )نمایشگرهای لامپ اشعه کاتدی)[iii] باید مجددا طراحی می شد . اما متاسفانه تا کنون هیچ استانداردی تدوین نشده است. همانگونه که ماتئوس بیان می دارد اگر چه قالب یا شیوه نمایش اطلاعات در نمایشگرهای سی. آر. تی بسیار مهم است، با وجود این اغلب حوزه واسط رایانه- انسان [iv] نادیده گرفته شده است (۴).

● فهرست همگانی پیوسته (اپک)

هدف اصلی مقاله حاضر بررسی شیوه های نمایش فهرست پیوسته و بویژه فهرست همگانی پیوسته (اپک) می باشد. قبل از تحلیل وضعیت موجود شیوه های نمایش فهرست پیوسته، کسب آگاهی کاملی نسبت به پیشرفتهای فهرست پیوسته که قالب نمایش نیز بخشی از آن است ، ضروری است

کمبودهای بسیار و هزینه های جاری حفظ و نگهداری فهرستهای برگه ای، برخی از کتابخانه ها را وادار نمود تا در جستجو و استفاده از فهرستهای جانشین باشند. بعلاوه پذیرش کد جدید فهرستنویسی، یعنی ویرایش دوم قواعد فهرستنویسی آنگلوآمریکن، و جمع شدن فهرست برگه ای کتابخانه کنگره (ال. سی) در اوایل سال ۱۹۸۱ تاثیر زیادی بر کتابخانه های سراسر دنیا داشت. برخی از کتابخانه ها، به جای انتظار و مشاهده فعالیتهای جاری، جانشینهای بالقوه فهرست برگه ای را فعالانه مورد بررسی قرار دادند (۶و۵).

سه جانشین متداول و شناخته شده فهرست برگه ای: فهرست کتابی، کام (ثبت خروجی رایانه روی میکروفرم)[v] ککه فهرستی بر روی فیش و فیلم بوده، و فهرست پیوسته می باشند(۷). کتابداران معتقدند که هر سیستم تحت بررسی و منتخب فهرست، حداقل باید به خوبی فهرست برگه ای باشد که جانشین آن می گردد. همانگونه که درمتونی که به ارزیابی تطبیقی فهرستهای جانشین می پردازند نظیر مقالات ماتئوس(۶)، مالینکونیکو و فسانا (۹)، باس و مارکم(۱۰) آمده است، این امر چالشی قابل توجه بوده که برای تصمیم گیری نیاز به بررسی صحیحی دارد.

باس و مارکم اظهار می دارند که از مهمترین عوامل پیشرفت فهرستهای پیوسته: تکاملهای فن آوری رایانه، گرایشهای مربوط به توسعه داده کتابخانه ای و دسترسی پذیری پیشینه های کتابشناختی در شکل ماشین خوان توسط کتابخانه کنگره یا یکی از چهار بنگاه کتابشناختی[۳] آمریکای شمالی می باشند (۱۱(. این چهار بنگاه کتابشناختی او. سی. ال. سی،[۴] آرلین،[۵] دبلیو. ال. ان[۶] و یو. ال. تی. ای. اس[۷] هستند. هیلدرس در کتابش در سال ۱۹۸۲ گزارش داد که اولین سیستم فهرستنویسی که در دسترس عموم قرار گرفت، سیستم مرکز کتابخانه کامپیوتری پیوسته (او. سی. ال. سی) بود که بعنوان مرکز کتابخانه دانشگاهی اوهایو در ژانویه ۱۹۷۴ آغاز به کار کرد. شبکه اطلاع رسانی کتابخانه پژوهشی توسط شرکت گروههای کتابخانه پژوهشی(آر. ال. جی) [۸] در دسامبر ۱۹۷۴ جهت استفاده در دسترس عموم قرار گرفت. سیستم کنترل کتابخانه ای دانشگاه ایالتی اوهایو (ال. سی. اس)[۹] در ژانویه ۱۹۷۵ به روی عموم گشوده شد (۱۲). از اواخر سال ۱۹۸۱ نظامهای میزبان تجاری ـ (یعنی) شرکت سی. ال. اس. آی[۱۰]، با عرضه پایانه ای جدید با صفحه نمایش لمسی[vi] و شرکت سیستم های کتابخانه ای جهانی(یولی سیس)[۱۱] با یک عملکرد کنترل مستند، سیستمهای فهرست پیوسته آماده به کارشان را به بازار عرضه نمودند (۱۳). سالمون در سال ۱۹۸۲ علاوه بر سه بنگاه کتابشناختی، هفت میزبان تجاری برای ۲۰ فهرست همگانی پیوسته آمریکا شناسایی نمود. (۱۴).

ماشینی کردن کتابخانه در حال ورود به دهه سوم است (۱۵)، اما فهرست پیوسته در آغاز راه به سر می برد(۱۶). با این همه، توسعه تاریخی فهرست پیوسته جزئی از تکامل فهرست سنتی کتابخانه محسوب می شود که به آغاز (پیدایش) فهرست کتابخانه، یعنی احتمالا زمان بابلیان باستان بر می گردد (۱۷). اثر نریس، استرت، پتی، رافین، اسکلی، و کرکران[۱۲] شرحی کامل از تاریخ فهرست و ظهور فهرست برگه ای ارائه می دهد(نک Tauber، ش. ۱۸ ).

قالب ارتباطی مارک۲ [۱۳] کتابخانه کنگره در سال ۱۹۶۸ آغاز به کار کرد (۱۹). و کنفرانسهایی تحت عناوین: ـ ماهیت و آینده فهرست، فهرست در عصر تغییر تکنولوژیکی، پایان فهرست[۱۴] و غیره با حمایت انجمنهای کتابداری در اواسط دهه ۱۹۷۰ تشکیل شد. موضوع همه این برنامه ها بررسی اثر شوکی بود که به دنبال انقلابهای الکترونیکی و سایبرنتیکی در حرفه کتابداری ایجاد شده و از اواسط دهه پنجاه سرعت یافته بود.(۲۲،ص.v ).

در حرکت تازه ای، سی. ال. آر[۱۵] به بررسی ۱۲۵ کتابخانه عضوکانداک (کنسرسیوم توسعه فهرست پیوسته )[۱۶] پرداخت که به یک لیست رتبه بندی شده ای شامل ۴۰ شماره از مهمترین ویژگیهای فهرست پیوسته کتابخانه های کوچک و متوسط منتهی شد. یک چهارم این ویژگیها مربوط به شیوه نمایش هستند. با این لیست، کان داک تلاش می کند تا زمینه تولیدات میزبانان در بازار را، در جهت توسعه سیستمهای کتابخانه مدار[۱۷] فهرست پیوسته که مورد علاقه اعضای کانداک است، هدایت کند(۲۳).

به دنبال آن در تابستان سال ۱۹۸۰ نشستی در مورد فهرستهای همگانی پیوسته در دانشکده دارت موس[۱۸] با حمایت برنامه توسعه خدمات کتابشناختی شورای منابع کتابخانه ای (سی. ال. آر) تشکیل گردید، ۲۵شرکت کننده ( در این نشست) چهار حوزه مهم زیر را برای مطالعه و کار مشخص نمودند(۲۴):

۱) تحلیل رفتار و نیازهای کاربر

۲) بررسی سیستمهای موجود همگانی پیوسته

۳) توسعه روشهای تحلیل و مدیریت هزینه

۴) توسعه فنون اشتراکی کامپیوتری و پیوندهای سیستم به سیستم

این شورا پس از ارائه این پیشنهادات، به او.سی. ال. سی برای مطالعه "سیستم همگانی پیوسته: ابزارهای جمع آوری داده به منظور ارزیابی سیستم و کاربر" بورسی اعطاء نمود ( نک ش. ۲۵). نتایج این کار در کتاب هیلدرس منعکس شده است (۱). در اوایل سال ۱۹۸۱ سی. ال. آر جهت انجام یک مطالعه منسجم در مورد فهرستهای همگانی پیوسته ملی با استفاده از روش پرسشنامه، هزینه ای را به ال. سی، آر. ال. جی[۱۹]، او. سی. ال. سی، ماتئوس و همکارانش و دانشگاه کالیفرنیا پرداخت (۲۶). بیست و نه کتابخانه با شانزده سیستم فهرست پیوسته مختلف مورد بررسی قرار گرفتند و ۰۷۵/۱۲ کاربر و غیر کاربر پرسشنامه هایشان را تکمیل نمودند (۲۷).

گزارشهای اولیه یافته های این پژوهش در کنفرانس سالانه انجمن کتابداران آمریکا (آ. ال. آ) در سال ۱۹۸۹ و مجددا در چهل و پنجمین نشست سالانه انجمن آمریکایی علوم اطلاع رسانی (آسیس)[۲۰] ارائه گردید (۲۸). گزارشهای نهایی با عناوین "کاربرد فهرستهای پیوسته: یک بررسی ملی"(۲۷)، "فهرستهای پیوسته: مقتضیات، ویژگیهای و هزینه ها"(۲۹) و در مجموعه ای از انتشارات پروژه فهرست پیوسته که در دستاوردهای پژوهشی سی. ال. آر آمده، منتشر گردید. بدین ترتیب سال ۱۹۸۲ سال فهرست پیوسته نامگذاری شد(۳۱ ) و فهرست پیوسته موج اول فهرستهای آتی خوانده شد(۳۲).

گورمن فهرست پیوسته را به عنوان یک تلفیق کننده[۲۱] (پیوند دهنده) توصیف کرده و آنرا این چنین تعریف نمود:

یک سیستم کنترل کتابشناختی است که با استفاده از تعدادی نقاط دستیابی ( قرادادی و غیر قرارداری[۲۲]، مفرد یا مرکب) امکان دستیابی به داده ذخیره شده در شکل ماشین خوان را فراهم می آورد. داده بازیابی شده، روی صفحه نمایش یک پایانه نمایش داده می شود یا براساس تقاضا چاپ می گردد. این پایانه ها در کتابخانه یا جای دیگری قرار دارند. کاربر، اطلاعاتی راجع به موارد موجود در کتابخانه مورد نظر یا کتابخانه های دیگر را بازیابی می کند. (۳۳).

استیونزتشریح کرد که در فهرست پیوسته به استثنای شکل فیزیکی فهرست سنتی چیز دیگری تغییر نکرده و اطلاعات استاندارد کتابشناختی حفظ خواهد شد. بطور ایده آل، فهرست پیوسته باید دارای دسترسی پذیری، صحت، روزآمدی، انعطاف پذیری، جامعیت، کاربر پسندی و پاسخ سریعتری نسبت به فهرست سنتی باشد، اما هنوز چنین سیستم کامل یا استانداردی بوجود نیامده است (۳۴).

در مورد کاربرد و یا عدم کاربرد اهداف فهرستهای کتابخانه ای کارتر در فهرستهای پیوسته هم بحثهایی صورت گرفته است. برای مثال کیلگور، نقش فهرست پیوسته را به یک سیاهه مواد بازیابی شده محدود می کند(۳۵)، در مقابل مالینکونیکو، لوبتسکی و دیگران استدلال می نمایند که اهداف کاتر برای انواع مختلف فهرست منجمله فهرستهای پیوسته معتبر می باشد( ۳۸-۳۶). براین اساس کتابخانه دانشگاه ایالتی اوهایو، براساس هفت عملکرد فهرست مارگارت مان در دهه ۱۹۳۰ (۳۹) سیستم امانتش و اکنون ال. سی. اس[۲۳](سیستم فهرستنویسی کتابخانه) را توسعه داده است (۴۰) مجددا عملکردهای ( فهرست) مان در مقاله اخیر مالینکونیکو منعکس شده بود. (۴۱)

کیلگور برای طراحی و ارزیابی سیستم فهرست پیوسته هفت متغیر مستقل را شناسایی نمود (۴۲). باس و مارکوم، در سال ۱۹۸۰، فهرستی از عناصری که به نظرشان برای طراحی و ارزیابی فهرست پیوسته ضروری بود تهیه نمودند (۴۳). هارنی[۲۴] در سال ۱۹۸۲ بعضی از نکات مهمی را پیشنهاد نمود که احساس می کرد باید در ارزیابی سیستم فهرست پیوسته بکار روند(۴۴). این سه لیست عالی بوده و از نظر محتوایی بسیار شبیه به یکدیگرمی باشند. بر اساس این عناصر می توان اجزای یک سیستم فهرست پیوسته را ساخت و توسعه داد. براساس بررسی فهرست پیوسته ملی سی. ال. آر، کاربر، وظیفه،[vii] واسط سازمانی (کتابخانه ای)، سیستم پیوسته، پایگاه اطلاعاتی/فایل و واسط سیستم- انسان/ ارتباط، شش جزء فهرست پیوسته به شمار می روند(۴۵). فهرستهای پیوسته به عنوان سیستمهای تعاملی رایانه- انسان، نیاز به واسط مناسبی بین انسان و رایانه دارند، که تحت عنوان واسط سیستم- انسان، واسط سیستم- کاربر، یا بطور خلاصه واسط کاربر خوانده می شود. این واسط با استفاده از یک پروتکل یا زبان خاص بین کاربران فهرست در پایانه و سیستم رایانه ای تعاملی را برقرار کرده و به طور معمول دو عملکرد مشخص رابط و مانع[۲۵] را به عهده دارد. واسط کاربر مدار، بخش تازه مورد استفاده در فهرست، فقط در سیستم فهرست پیوسته تعاملی وجود دارد، بنابراین ایجاد یک واسط کاربر پسند رایانه- انسان هدف انحصاری در یک فهرست پیوسته است. متاسفانه طراحان سیستم اغلب ویژگیها و نیازهای کاربران بالفعل و بالقوه را در طراحی سیستمهایشان نادیده می انگارند.(۴۶).

هیلدرس در اثر تازه ای در مورد فهرستهای همگانی پیوسته تحت عنوان "فهرستهای همگانی پیوسته: واسط کاربر" مروری گسترده بر پژوهشها و پیشرفتهایی انجام داد که تلاششان بهبود واسطهای کاربر مدار بود و رهنمودهایی چون آسان بودن استفاده، صمیمانه و دوستانه بودن، ایمن و اطلاع دهنده بودن،[۲۶] قابل اعتماد و پاسخگو بودن و سازگار و انعطاف پذیر بودن را برای طراحی سیستمهای فهرست پیوسته ارائه نمود(۴۷).

قالب نمایش اطلاعات در پایانه ها با صفحه نمایش لامپ اشعه کاتدی یا لمسی در واسط سیستم- انسان بسیار مهم می باشد. زبان یا شیوه ارتباط یک رایانه شرط اساسی قالب بندی نمایش است که باید برای کار و نظام ارجاعی کاربر در شکلی مناسب سازماندهی و ساخته شود. استوارت خاطر نشان کرد که شیوه سازماندهی و عرضه مواد می تواند در شیوه استفاده یا استخراج نتایج آن تعیین کننده باشد (۴۸). عوامل انسانی و ارگونومیکی نیز باید مورد توجه قرار گیرند. او شش عامل موثر: توالی منطقی، گستردگی، ارتباط، سازگاری، گروهبندی و سهولت را برای طراحی یک قالب مناسب شناسایی نمود (۴۸).

بعلاوه، قالبهای نمایش سیستمهای فهرست پیوسته، به ورود همه یا برخی از عناصر کتابشناختی در پایگاه اطلاعاتی، فنون نمایش خروجی سیستم پیوسته، و امکانات دستوری[viii] آن وابسته هستند، از این رو میزان اطلاعات ظاهر شده در صفحه نمایش دارای اهمیت می باشند. این پژوهش نشان داد که بارگذاری تراکم اطلاعات[۲۷] برای یک صفحه مجله چاپی ۴۰%، و بطور موثر میزان مطلوب آن برای صفحات نمایش سی. آر. تی فقط ۱۵% است (۴۹).

گالیتس در "دستنامه طراحی قالب صفحه نمایش" (۱۹۸۱) اظهار داشت که قالب و محتوای یک صفحه نمایش براساس محل، شیوه قرار گرفتن اطلاعات و نوع اطلاعات قابل درج در صفحه نمایش تعیین می گردد. (۵۰). بایلندر بررسی فنی کاملی در مورد صفحات نمایش الکترونیکی، انواع نمایش و عوامل انسانی نمایش انجام داد (۵۱) ترتل، پنیمن و هیکری در سال ۱۹۸۱ ابزارهای ورود ـ نمایش داده جهت بازیابی تعاملی اطلاعات را در طول ۱۵ سال گذشته مورد بررسی قرار دادند (۵۲).

مطابق اظهارات مارتین در میان اشکال ساختاری موجود برای صفحه واقعی نمایش، ۲۳ فن نمایش در صفحات نمایش صفحه کلیدی الفبایی- عددی[۲۸] قابل استفاده خواهد بود. یک سیستم معمولا قادر به کارگیری فنون مختلف نمایش در یک زمان واحد می باشد (۵۳). بالاخره امکانات دستوری سیستم منتخب نمایش، از قبیل قالبهای از پیش تعریف شده و تعریف نشده ، پیشینه(های) خاص/فیلدها، حرکت جلو-عقب پیشینه ها در صفحه نمایش، پیمایش[ix]،مرتب کردن نتایج و غیره برای قالبهای نمایش دارای اهمیت می باشند. (۵۴).

قالبهای نمایش، ابزارهای ارتباطی مستقیم سیستم - کاربر هستند که نیازهای اطلاعاتی کاربران را برآورده می سازند. یک قالب یا صفحه نمایش مناسب می تواند باعث افزایش سرعت پردازش انسانی، کاهش خطای انسانی، تسریع زمان پردازش رایانه و افزایش بهره وری گردد (۵۵).

اولویتها و نیازهای کاربران در شیوه های نمایش چیست؟ تصمیم گیرندگان در مورد تعداد قالبهای مورد نیاز نمایش در فهرستهای پیوسته چه کسانی هستند؟ چرا، چطور و کجا عناصر اطلاعات/ داده روی صفحه نمایش مرتب می شوند؟ تحقیقات اندکی در این حوزه ها انجام شده است(۵۶)، و توجه اندکی به نمایش اطلاعات کتابشناختی در پایانه ها با صفحات نمایشی سی. آر. تی، از دیدگاه کاربران معطوف گردیده است. اغلب افراد آنها را قبول داشته و به ندرت در مورد تصمیم گیرندگان شیوه های نمایش و دلایل انتخابشان تحقیق می نمایند(۵۹).

خوشبختانه، داده های شیوه نمایش نیز در پژوهشها و بررسیهای اخیر فهرستهای پیوسته جمع آوری شده و مورد تحلیل قرار گرفتند. "بررسی فهرست پیوسته ملی سی. ال. آر"که یک مطالعه ملی است از بررسی کاربران و غیر کاربران ۱۶ سیستم فهرست پیوسته ۲۹ کتابخانه آمریکا در سال ۱۹۸۲ گزارش می دهد. یافته های اصلی این بررسی عبارتند از: (الف) بیش از ۹۰% کاربران، فهرست پیوسته را دوست دارند. (ب) ۷۵% از کاربران فهرست پیوسته را بر فهرست برگه ای ترجیح می دهند، و (ج) اکثر کاربران جستجوی موضوعی، کلید واژه ای، یا اصطلاحی را می پسندند (۶۰). اولین مشکلات ۵ سیستم مهم واسط در این بررسی مربوط به: (الف) گسترش نتایج، (ب) یافتن اصطلاح صحیح موضوعی ، (ج) آگاهی از محتویات فهرست پیوسته، (د) جستجوی کامپیوتری از طریق موضوع و (ه) پویش یک صفحه نمایش طولانی می باشد (۶۱).

سوالات مطرح در زمینه شیوه های نمایش به مشکلات فهم و پذیرش دستورالعملهای مقدماتی ظاهر شده در صفحه نمایش، صفحات نمایش پیشینه منفرد و چندگانه، فهم توضیحات و یافتن عنصر ویژه ای نظیر نشانه بازیابی و غیره در صفحات نمایش مربوط می گردد (۶۲). کاربران نشان دادند که در فهم اطلاعات نمایش داده شده مشکل جدی ندارند. جدی ترین مشکلی که مستقیما به شیوه نمایش مربوط می شد درک کوته نبشتها بود (۶۳). متغیرهای داده نمایش سی. آر. تی گسترده و پیچیده بودند، فهرست پیوسته انعطاف پذیری، امکانات، تنوع شیوه ها و فضای بیشتری جهت تنظیم و نمایش داده، نسبت به فهرست برگه ای دارد.

استانداردسازی و انسجام نمایش اطلاعات در صفحه نمایش، استفاده از کدها و کوته نبشتها از ضروریات است. در مطالعه حاضر مشخص شد که این استاندارد سازی اخیرا توسط کمیته ANSIZ۳۹ به مدیریت پی. ای. کوکرین[۲۹] تحت بررسی قرار دارد (۶۴). شناخت کامل نمایش اطلاعات کتابشناختی در صفحه نمایش، کاربران، اولویتها و نیازهایشان ضروری می باشد(۶۷-۶۵).

مطالعه هیلدرس نشان داد که جنبه های مختلف واسط سیستم - کاربر در این ۱۰ اپک متنوع بوده و استاندارد نیستند و مسائل مربوط به طراحی نمایش و کنترل خروجی متعدد و پیچیده می باشند. در این ۱۰ سیستم برای نمایش یک پیشینه ۳۷ قالب مختلف نمایش وجود دارد و تعداد شیوه های از پیش تعریف شده در آنها به سطوح مختلفی از نمایش کتابشناختی چون شیوه های نمایش نمایه/مرور، مختصر/کوتاه، استاندارد/متوسط، یا کامل/ مارک تقسیم می گردند. از اصطلاحات مختلفی برای شیوه های مشابه استفاده می شود. ۶ سیستم دارای قالبهای مارک/شبه مارک هستند و ۵ سیستم از شیوه ای دقیقا شبیه فهرست برگه ای استفاده می نمایند، امام هیچ دو سیستمی شبیه هم نیستند(۶۸).

آیا نمایش فهرست پیوسته باید شبیه فهرست سنتی باشد؟ باس و مارکم، در لیست عناصر مهمشان برای طراحی فهرستهای پیوسته، اظهار داشتند که تعیین قالبی شبیه فهرست برگه ای امکان پذیر می باشد(۶۹). مدرک ویژگیهای کانداک، نمایشهای کتابشناختی ای را می خواهد که دقیقا شبیه نمایش اطلاعات بر برگه های ۵*۳ موجود در فهرست برگه ای بوده یا تقلیدی از آن باشند (۷۰). اما سوال دیر این بود که چرا ارتباط کام و فهرستهای پیوسته از نظرشیوه و زبان مورد استفاده روی برگه ها، بسیار ضعیف است (۷۱).

پژوهشگران اخیرا دریافته اند که شیوه های متناوب نمایش تاثیر مهمی بر عملکرد و اولویت کاربران دارد. تلیس[۳۰] پاسخ آزمودنی[۳۱] به چهار نوع مختلف شیوه نمایش را مورد بررسی قرار داد و دریافت که دو شیوه گرافیکی بهتر از شیوه های تشریحی[۳۲] (متنی) بودند (۲۷). فرایر پاسخهای ۳۴۷ کاربر کتابخانه دانشکده ای در مورد انواع شیوه های نمایش را مورد بررسی قرار داد، او به این نتیجه رسید که بیشتر کاربران کتابخانه شیوه های برچسب دار، آندرلاین و فهرست مندرجات را بر شیوه های سنتی ترجیح می دهند (۷۳). بعلاوه مارکس نشان داد که طراحان سیستم در تلاشند تا خوانایی و جذابیت نمایش اطلاعات، برای کاربران سیستمهای رایانه ای را بهبود بخشند. (۷۴).

براساس اظهارات هیلدرس فاصله گذاری، صفحه آرایی[۳۳]، ترتیب، واژگان[۳۴] و نقطه گذاری، فهرست داده (مندرجات) و تنظیم، متغیرهای سازنده در طراحی شیوه های نمایش محسوب می گردند(۱). سوال این است که: مفید ترین صفحه آرایی، واژگان، فهرست داده و غیره برای شیوه های نمایش کدامند؟ تنوع شیوه های موجود در نمایش اپک نشان می دهد که به پژوهش در زمینه شیوه های نمایش و فهرست پیوسته، باتمرکز بر کاربران نیاز مبرم وجود دارد(۷۵).

رینولدز در انگلستان تلاش نمود تا اصولی کلی برای نمایش داده کتابشناختی در ارتباط با ویژگیهای تصویری خاص صفحات نمایش پرستل[۳۵] تدوین نماید او این اصول را با این عبارت آغاز کرد:

این مسئله که نمایش تصویری اطلاعات کتابشناختی باید هم ساختار منطقی اش را منعکس نماید و هم استفاده از آن را تسهیل کند مهم است(۷۶).

پیشنهادات اصلی که از مطالعه اش در مورد قالبهای آزمایشی صفحات نمایش پرستل استخراج گردید عبارت بودند از اینکه: صفحه آرایی باید تا حدامکان ساده باشد و تعداد رنگهای مورد استفاده در بیشتر موارد باید به دو رنگ محدود گردد. جهت تسهیل پویش سرعنوانهای شناسه که به صورت الفبایی فهرست شده اند، می توان از تورفتگی استفاده کرد، در حالی که در صورت نیاز جهت تاکید بر عناصر خاص در شناسه، رنگ(ها)قابل استفاده خواهند بود. مرتب کردن اطلاعات مطابق شیوه معمول مورد تاکید می باشد (۷۷).

راهنمای ماتئوس نشان می دهد برای اینکه فهرست همگانی پیوسته ابزاری برای تامین واقعی نیازهای جامعه ( استفاده کننده) باشد، نیاز کاربران باید قالب و میزان اطلاعاتی که نمایش داده می شود را مشخص کند (۷۸). بطور مطلوب، سیستمهای فهرست پیوسته برای انواع مختلف کاربران باید دارای سطوح مختلف شیوه های نمایش باشند. اما ماتئوس جنبه دیگری را متذکر می شود: براساس مطالعه پالمر، یک پیشینه مختصر که شامل: پدیدآور، عنوان، نشانه بازیابی، تاریخ نشر، سرعنوانهای موضوعی و یادداشتهای مندرجات می باشد بیش از نود درصد نیازهای کاربران را (۷۹) با هزینه کمتری برآورده خواهد کرد. احتمالا صفحات ارزشمند نمایش کامل- مارک فقط توسط پژوهشگران و کتابداران استفاده خواهد شد. ماتئوس معتقد است که الزاما طریقه شناسایی و نمایش نشانه بازیابی برای موفقیت فهرست پیوسته کاربر پسند بسیار مهم است ... برای طراحی یک فهرست پیوسته که مکمل استراتژی جستجوی کاربران باشد درک رفتار اطلاع یابی کاربران آنها بسیار حیاتی است(۸۰). شرح مجموعه ۳۴ فهرست همگانی پیوسته در کتاب او برای مطالعه، تحلیل و ارزیابی بیشتر انواع سیستمهای فهرست و شیوه های نمایش آنها مفید خواهد بود. (۸۱).

مطالعه سالمون در مورد ویژگیهای ۲۰ فهرست همگانی پیوسته آمریکا نشان داد که برای نمایش پیشینه ها مجموعا ۴۲ شیوه وجود دارد. تعداد قالبهای مختلف مورد استفاده در یک سیستم جهت نمایش، از ۱ تا ۵ به چهار نوع نمایش: نمایه، مختصر، کامل و قالب مارک تقسیم می گردند. اکثر سیستمهای مورد مطالعه دارای نمایش کتابشناختی کاملی هستند که اطلاعات کتابشناختی آنها مشابه چیزی است که معمولا در فهرست برگه ای وجود دارد، اما بیشتر این شیوه های نمایش فهرست وار[۳۶] هستند. فقط دو سیستم برای قالب نمایش کمک کاربر،[۳۷] شیوه های مشابه نمایش برگه ای دارند. سالمون اظهار داشت که مفید ترین ابزار کمکی، استفاده از انگلیسی رایج، اجتناب از اصطلاحات فنی[۳۸]، زبان کامپیوتر[۳۹] و علائم مورد استفاده برنامه نویسان، و آنچه را که نویل[۴۰] اصطلاحا آنرا Biblish نامیده است و غیره می باشد (۸۲). پیشنهادات اولیه او در مورد شیوه های نمایش که شامل قالبهای نمایه، مختصر و کامل کتابشناختی اند مفید می باشند. اما این سوال که آیا قالب مارک واقعا مورد نیاز است بدون پاسخ مانده است(۸۳).

بررسی کتابخانه ای کانداک از شرایط فهرست پیوسته کتابخانه های دانشکده ای کوچک و متوسط نشان می دهد که به شیوه های مختلف نمایش: نمایه، مختصر، پیشینه کامل با/ بدون برچسب های مارک، انعطاف پذیری در قالب بندی و تنظیم یا ترتیب اطلاعات در صفحه نمایش نیاز می باشد. (۸۴).

نتیجه کنفرانس سال ۱۹۸۲ سی. ال. آر تحت عنوان "فهرست های پیوسته: مقتضیات، ویژگی ها و هزینه ها"، احساس نیاز به تهیه استانداردی برای نمایش اطلاعات کتابشناختی بود. این استاندارد باید صفحات نمایش مختصر و ترتیب عناصر در صفحه نمایش را شامل می شد استانداردسازی صفحات بزرگ نمایش نیز ضروری به نظر می رسید... ارزیابی کاربران صفحات بالقوه و موجود نمایش اطلاعات کتابشناختی با توجه به تفاوتهای پایانه های نمایشی با نمایش ۲۴*۸۰ کاراکتر در مقابل پایانه هایی با نمایش ۱۶*۶۴ کاراکتر نیاز به پژوهش دارد مسئله مذکور در مقایسه با صفحات نمایش مورد درخواست کاربران نیز بعنوان بخشی از این تلاش نیازمند بررسی است ... (۸۵).

در نتیجه، فهرست همگانی پیوسته بوجود آمده است، بدون شک پروژه های فهرست پیوسته زیادی چه به صورت درون سازمانی و چه به صورت تجاری در حال اجرا هستند. انواع شیوه های نمایش بررسی شده نشان می دهد در زمینه قالبهای نمایش مشکلات زیادی وجود دارد که نیازمند بررسی بیشتری هستند. همانگونه که دیلی خاطر نشان کرد، قالب یک فهرست می تواند ( وباید) براساس رضایت کاربران کتابخانه، نه براساس تنظیم نظریه ای جهت حمایت از یک قالب یا قالبی دیگر طراحی گردد (۸۶). بنابراین کاربران فهرست، استفاده کنندگان خاص این قالبها هستند و باید ورودی و باز خورد اولیه جهت تدوین اصول و دستورالعملها را فراهم کنند. بعلاوه پژوهشهای مفصل تری روی عکس العملها و اولویتهای کاربران در مورد قالبهای طراحی فهرستهای پیوسته بالقوه یا بالفعل باید انجام گردد.

خوشبختانه اخیرا جامعه کتابداری به این مسئله فعالانه توجه می نماید. با حمایتهای شورای منابع کتابخانه ای، تعدادی پروژه پژوهشی در مورد قالبهای نمایشی می تواند انجام گردد. از آنجایی که استانداردهای بالفعلی در حال حاضر وجود ندارد، ضروری است کمیته ANSIZ۳۹ با کتابداران و متخصصین سیستم جهت تدوین استاندارد مناسبی برای اپکها، قالبهای نمایش و موضوعات مربوطه همکاری نمایند. کارگاهها، نشستها و کنفرانسهایی جهت معرفی این ابزار تازه به جامعه کتابداری تشکیل شوند. در حال حاضر فهرست پیوسته در مراحل ابتدایی خود به سر می برد و بهبود و پذیرش آن به سالها کار سخت و پژوهش نیاز دارد. مرور مطالعات آینده در مورد شیوه های نمایش و توسعه اپکها تجربه ای مهیج و پربار خواهد بود.

نوشته: لوسی تی- چو لی (Lucy Te-Chu Lee )

ترجمه: رامین صولتی ماسوله

کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی

این مقاله ترجمه ی است از:

Te-Chu Lee, Lucy (۱۹۹۶) Online Public Access Catalog Display Format. In Encyclopedia of library and information Science. Edited by: Allen Kent & Harold Lancour. New York: Marcel Dekker, ۱۹۹۶. vol.۳۸. Supplement. ۳:۳۲۵-۳۸

پانوشتها:

[۱] cataloging rules

[۲] microform

[۳] Utilities

[۴] OCLC

[۵] RLIN (Research library information network)

[۶] WLN

[۷] ULTAS

[۸] research library groups, Inc

[۹] LCS: Library control system

[۱۰] CLSI, Inc

[۱۱] ULYSIS (universal library system)

[۱۲]Norris, Strout, Pette, Ruffin, Schley, Corcoran

[۱۳]LC MARC II

[۱۴] “The nature and Future of the Catalog”, “ The Catalog in the Age of Technological Age” , : “ Closing the Catalog”.

[۱۵]CLR (Concil on Library Resources)

[۱۶] CONDOC (Consortium to Develop an online catalog)

[۱۷] Library-Driven

[۱۸] Dartmouth

[۱۹] RLG

[۲۰] ASIS (American Society for information science)

[۲۱]Integrationist

[۲۲] Conventional &Unconventional

[۲۳] LCS

[۲۴]Horny

[۲۵] Link&Barrier

[۲۶]Forgiving

[۲۷] Information Density Loading

[۲۸] alphanumeric keyboard displays

[۲۹] Cochrane

[۳۰] Tullis

[۳۱]Subjects Response

[۳۲]Narrative Formats

[۳۳] Layout

[۳۴] Vocabulary

[۳۵] PRESTEL

[۳۶] Tabular

[۳۷] User Assistance Display Format

[۳۸] Jargon

[۳۹]Computerese

[۴۰] Neville

[i] OPAC: Online Public Access Catalog

اپک ( فهرست همگانی پیوسته): پایگاه اطلاعاتی کتابشناختی کامپیوتری قابل دسترس از طریق پایانه هاست که استفاده کننده می تواند درآن، بدون کمک واسط انسانی نظیر کارکنان متخصص کتابخانه، به طور مستقیم و موثر به جستجو وبازیابی رکوردهای کتابشناختی بپردازند. (ALA Glossary of Library and Information Science) .

[ii‌] Bibliographic Data element:

عنصر داده کتابشناختی: عنصری است که درباره فقره ای خاص، اطلاعات منحصر به فرد فراهم می آورد مثل نام پدید آورنده، عنوان، زبان و غیره ( کینن، استیلا. فرهنگ فشرده علوم کتابداری و اطلاع رسانی، ترجمه: فاطمه اسدی کرگانی. تهران: نشر کتابدار،۷۸)

[iii CRT: Cathode-Ray Tube

سی. آر. تی ( لامپ اشعه کاتدی): ابزار نمایش الکترونیکی است که مشابه لامپ تصویر تلوزیون بوده و برای نمایش اطلاعات از جمله گرافیکها به کار می رود. در واحدهای نمایش و تصویری و واژه پردازها، سطح رویی این وسیله صفحه نمایش را تشکیل می دهد. ( همان)

[v‌] Human – Computer Interface:

رابط ( واسط) رایانه – انسان: رابطی بین کاربر و نظام سخت افزاری رایانه می باشد. ( همان)

[iv] COM: Computer-Output Microform

کام (ثبت خروجی رایانه روی میکروفیلم/میکروفرم/میکروفیش): در نظام کام به جای تولید خروجیهای چاپی، اطلاعات رایانه در ابعاد کوچکتر بر میکروفرم ثبت می شود. در مقایسه با خروجیهای چاپی سرعت، صرفه اقتصادی، توزیع سریعتر و ذخیره بیشتر از مزایای این نظام است. (همان).

به طور کلی فهرست میکروفرمی شکل تغییر یافته ای از فهرست کتابی است. فهرستهای میکروفرمی اولیه، با عکسبرداری از فهرستهای برگه ای یا صفحات فهرست کتابی تولید می شد. در روشهای جدیدتر، امکان تولید مستقیم فهرست میکروفرمی ازپیشینه های ماشین خوان فراهم شده است که آن را میکروفرم برونداد رایانه یا به اختصار کام می نامند. رسانه کام اطلاعات رقمی موجود در یک نوار مغناطیسی را که توسط رایانه تولید شده است به شکل چاپی بر میکروفرم منتقل می کند. (چان، مای لوئیس. فهرست نویسی و رده بندی، ترجمه: زهیر حیاتی و هاجر ستوده. تهران: نشر کتابدار، ۱۳۷۹)

[vi‌] Touch-Screen terminal

پایانه با صفحه نمایش لمسی، پایانه با صفحه نمایش حساس به تماس: پایانه ای است که صفحه نمایش آن نسبت به تماس حساس است، در این پایانه رایانه نقاط لمس شده را به عنوان علایم کدگذاری شده برای ورود داده ها ثبت می کند.( کینن)

[vii‌] Task

وظیفه: هر آنچه که رایانه قرار است انجام دهد منظور یک کار واحد یا قسمتی از کار نه تمامی آن می باشد. ( کینن)

[viii‌] Command

فرمان، دستور: دستورالعملی است که به منظور اجرای مرحله ای از یک برنامه رایانه ای یا اجرای عملیات خودکار به رایانه داده شود. ( کینن)

[ix‌] Scroll

پیمایش: پیمایش عبارت از عمل حرکت اطلاعات صفحه نمایش به جهات مختلف می باشد. (به عبارت دیگر) حرکت به طرف بالا و پائین یا حرکت عرضی متن بر واحد نمایش تصویری است تا کاربر بتواند قسمتهای مجاور متنی را که در صفحه نمایش به نمایش درآمده است، مشاهده نماید. ( کینن)

منابع:

۱. Charles Hildreth, Public Access Online Catalogs; The User interface., Ohio Computer Library Center, Dublin, Ohio, ۱۹۸۲, p, ۱۴۴. ۲. Steven R. Salmon, "Characteristics of Online Public Catalogs," Lib. Resources Tech. Serv., ۲۷.۳۶(January-March ۱۹۸۳),

۲. Allen B. Veaner, "Technical Services Research Needs for the ۱۹۹۰s," Lib. Resources Tech. Sen:, ۲۷,۲۰۳ (April-June ۱۹۸۳).

۳. Joseph R. Matthews, Public Access to Online Catalogs: A Planning Guide for Managers, Online,WestonXonn.,۱۹۸۲,p.۳۶, .۵, S. Michael Malinconico and Paul J. Fasana, The Future of the Catalogs: The Library۰۳۹;s Choices, Knowledge Industry Publications, White Plains, N.Y., ۱۹۷۹.

۴.Joseph R. Matthews, "Online Public Access Catalogs: Assessing the Potential," Lib. J., ۱۰۷.۱۰۶۷ (June ۱۹۸۲).

۵.Norman D. Stevens, "The Catalogs of the Future: A Speculative Essay," J. Lib. Automation, ۱۳,۱۹۰ (June ۱۹۸۰).

۶.Karen L. Horny, "Online Catalogs: Coping with the Choices," /. Acad. Librarianship ۱۴ (March ۱۹۸۲).

۷.Malinconico and Fasana, Ref. ۵, pp. ۸۴-۹۹.

۸. Richard W. Boss and Deanna B. Marcum, "The Library Catalogs: COM and Online Options," Lib. Technol. Rep., ۱۶,۴۴۶-۴۴۸ (September-October ۱۹۸۰).

۹. Boss and Marcum. Ref. ۱۰, p. ۴۴۸.

۱۰. Hildreth,Ref./,p.۳.

۱۱ Matthews, Ref. ۴, p. ۲۳,

۱۲. Salmon, Ref. ۲, p, ۳۷.

۱۳. Richard De Gennaro, "Library Automation and Networking: Perspectives on Three Decades," Lib. L, ۱۰۸,۶۲۹ (April ۱۹۸۳).

۱۴. Matthews, Ref. ۴, p. ۱۰۸.

۱۵. Dorothy May Norris, A History of Cataloguing and Cataloguing Methods ۱۱۰۰-۱۸۵۰: With an Introductory Survey of Ancient Times, Grafton, London, ۱۹۳۹, p, ۱.

۱۶. Maurice F Tauber. Cataloging and Classification, The State of the Library Art, Vol. ۱. Pt, ۱, Graduate School of Library Services, Rutgers-The State University, New Brunswick, N.J., ۱۹۶۶, p. ۱۰.

۱۷. RtmtittD.hmm, MARC: Its History and Implications, Library of Congress, Washington, D.C., ۱۹۷۵, pp. ۱-۴.

۱۸. Maurice J. Freedman and S. Michael Malinconico. eds., The Nature and Future of the Catalog: Proceedings of the All۰۳۹;s Information Science and Automation Division۰۳۹;s ۱۹۱۵ and ۱۹۱۶ Institutes on the Catalog, Oryx Press, Phoenix, Ariz.. ۱۹۷۹, pp, ۱-۲۹۰.

۱۹. D. Kaye Gapen and Bonnie Juergens, eds.. Closing the Catalogs: Proceedings of the ۱۹۱۸ and ۱۹۱۹ Library and Information Technology Association Institutes, Oryx Press, Phoenix, Ariz., ۱۹۸۰.

۲۰. Richard J. Hyman, From Cutler to MARC: Access to Ike Unit Records, Queens College of the City University of New York, Rushing, N.Y., ۱۹۷۷, p. v.

۲۱. Joseph R, Matthews, "Requirements for an Online Catalog," Technicalities, ۱, ۱۱-۱۳ (October ۱۹۸۱).

۲۲ .Neal K. Kaske and Douglas Ferguson, Online Public Access to Library Bibliographic Data Bases: Development. Issues, and Priorities: Final Report, OCLC, Dublin, Ohio, ۱۹۸۰ (ED ۱۹۵۲۷۵).

۲۵. Douglas Ferguson et al, "The CLR Public Catalog Study: An Overview," Inf. Technol Lib ۱ ۸۵ (June ۱۹۸۲).

۲۶ .Ferguson et al., Ref. ۲۵, pp. ۸۴-۸۵.

۲۷ .Using Online Catalogs: A Nationwide Survey: A Report of a Study Sponsored by the Council on Library Resources {Joseph R. Matthews, Gary S. Lawrence, and Douglas K. Ferguson, eds.), Neal-Schuman, New York, ۱۹۸۳, pp. viii. ۱۰.

۲۸."LAMA/UTA Program on the Public Online Catalog Project," Lib. Congreh۰۳۹;Bull., ۴۱, ۲۶۶-۲۶۷ (August ۱۹۸۲); and "Panel on the Online Public Access Catalog Project Findings," Reported at the ۴۵th American Society for Information Science Annual Meeting, Columbus, Ohio. October ۱۷-۲۱ ۱۹۸۲ (on tape).

۲۹. Online Catalogs: Requirements, Characteristics and Costs: Report of a Conference Sponsored by the Council on Library Resources (David B. McCarn, comp. and ed.), Council on Librarv Resources Washington, D.C., ۱۹۸۳.

۳۰. "Online Catalog Project Publications," CLR Res. Devel., ۱۱,۳-۴ (June ۱۹۸۳),

۳۱. Online Catalogs: Requirements.... Ref. ۲۹, p. v.

۳۲. Using Online Catalogs, Ref. ۲۷, p. vii.

۳۳ .Michael Gorman, ۰۳۹;Thinking the Thinkable: A Synergetic Profession," Am. Lib., ۱۳, ۴۷۳-۴۷۴ (July-August ۱۹۸۲).

۳۴ .Norman D. Stevens, "Online Catalogs: What They Replace, What They Change" Lib Issues July ۱۹۸۳, p. ۳.

۳۵. Frederick G. Kilgour, "Design of Online Catalogs," in The Nature and Future of the Catalog Ref ۲۰, pp. ۳۴-۴۰.

۳۶ .S. Michael Malinconico, "The Library Catalog in a Computerized Environment," in The Nature and Future of the Catalog, Ref. ۲۰, pp. ۴۷-۴۹.۶۶.

۳۷ .Seymour Lubetzky, "The Traditional Ideals of Cataloging and the New Revision," in The Nature and Future of the Catalog, Ref. ۲۰, p. ۱۵۶.

۳۸ .David R. McDonald and Susan E. Seating, "Bibliographic Instruction and the Development of Online Catalogs," Coll. Res. Lib., ۴۴,۶ (January ۱۹۸۳).

۳۹. Margaret Mann, Introduction to Cataloging and the Classification of Books, American Library Association, Chicago, ۱۹۳۰, p. ۱۳۷.

۴۰. Susan L. Miller, "The Changing Role of a Circulation System: OSU Experience," RQ. ۲۰ ۴۸ (Fall ۱۹۸۰). ۰۳۹; ۰۳۹;

۴۱ .S. Michael Malinconico, "Circulation Control Systems as Online Catalogs" Lib J ۱۰۸ ۱۲۰۷-۱۲۱۰ (June ۱۹۸۳).

۴۲. Kilgour, Ref. ۳۵, pp. ۳۴-۳۵.

۴۳. Boss and Marcum, Ref. ۱۰, pp. ۴۹۱-۴۹۸.

۴۴. Horny, Ref. ۸, pp. ۱۴-۱۹.

۴۵. Using Online Catalogs..., Ref. ۲۷, p. ۸۴,

۴۶. Using Online Catalogs..., Ref. ۲۷, pp. ۲-۵.

۴۷. Htldreth, Ref. ۷, p. ۵۹.

۴۸. T F M. Stewart, "Displays and the Software Interface,"^/. Ergonomics, ۷,۱۴۲ (September ۱۹۷۶).

۴۹. M. M. Danchak, "CRT Displays for Power Plants," Instrum. Technol.. ۲۳, ۳۳ (October ۱۹۷۶).

۵۰. Wilbert O. Galitz, Handbook of Screen Format Design, Q.E.D. Information Sciences Welleslev Mass, ۱۹۸۱. p. ۱۳.

۵۱. E. G. Bylander, Electronic Displays, McGraw-Hill, New York, ۱۹۷۹.

۵۲. Howard Turtle. W. David Penniman, and Thomas B. Hickery, "Data Entry/Display Devices for Interactive Information Retrieval," in Annual Review of Information Science and Technology, Vol. ۱۶ (Martha E. Williams, ed.), Knowledge Industry Publications, White Plains, N.Y, ۱۹۸۱, pp. ۵۵-

۵۳. James Martin, Design of Man-Computer Dialogues, Prentice-Hall, Englewood Cliffs N J ۱۹۷۳ pp. ۸۷-۸۸.

۵۴. Hiidreth,Ref./,p. ۱۳۹.

۵۵. Galitz, Ref. ۵۰, p. ۱.

۵۶. Stanley McElderry, "Alternatives to the Conventional Card Catalog from the User Point of View" IFLAL, ۲,۲۳۵ (November ۱۹۷۶).

۵۷. Patrick Wilson, "The Catalog as Access Mechanism: Background and Concepts;۱ Lib. Resources Tech. Serv., ۲۷,۹-۱۰ (January-March ۱۹۸۳).

۵۸. Alan Seal, "Experiments with Full and Short Entry Catalogues: A Study of Library Needs" Lib. Resources Tech. Serv.,۲۱,۱۴۵ (April-June ۱۹۸۳).

۵۹. Hildreth, Ref. ۱, pp. ۱۳۷,۱۴۵.

۶۰. Using Online Catalogs..., Ref. ۲۷, p, ۱۵۲.

۶۱. Using Online Catalogs..., Ref. ۲۷, p. ۱۲۴.

۶۲. Using Online Catalogs.... Ref, ۲۷, pp. ۱۳۷-۱۳۸.

۶۵. Using Online Catalogs..., Ref. ۲۱, p. ۱۳۸.

۶۴. Using Online Catalogs..., Ref. ۲۱, p. ۱۳۹.

۶۵. Pauline A, Cochrane, "Can a Standard for an Online Common Command Language Be Devel­oped?" Online, ۷,۳۶-۳۷ (January ۱۹۸۳}.

۶۶. Sue Pease and Mary Noel Gouke, "Patterns of Use in an Online Catalog and a Card Catalog" College Res. Lib., ۴۳,۲۷۹-۲۹۱ (July ۱۹۸۲).

۶۷. Susan L. Miller, "The Library User Meets LCS," /. Acad. Librarianship, ۶۴,۳۷ (January ۱۹۸۲)

۶۸. Hildreth, Ref. i, p. ۱۴۸,

۶۹. Boss and Marcum, Ref. ۱۰, p. ۴۹۴.

۷۰. Matthews, Ref, ۲۳, pp. ۱۱-۱۳.

۷۱. Jim Dwyer, "Libraries, Funding and Technological Change: Dinosaurs Face a New Ice Age"Technicalities, ۱,۱۱ (December ۱۹۸۰).

۷۲. Thomas S. Tullis, "An Evaluation of Alphanumeric, Graphic, and Color Information Displays"Human Factors, ۲۳,۵۴۱-۵۵۰ (October ۱۹۸۱).

۷۳ Benjamin Scott Fryer, The Effects of Spatial Arrangement, Upper-Lower Case Combinations, andReverse Video on Patron Response to CRT Displayed Catalog Card, Brigham Young University,School of Library and Information Sciences, Provo, Utah, ۱۹۸۱.

۷۴. Aaron Marcus, "Designing the Face of an Interface," IEEE Comput. Graphics Appl ۲ ۲۳-۲۹(January ۱۹۸۲).

۷۵. Using Online Catalogs.... Ref. ۲۷, pp. ۱۲۳-۱۲۴.

۷۶. Linda Reynolds, The Presentation of Bibliographic Information on Prestel, The British Library London, ۱۹۸۰, p. ۴.

۷۷. Reynolds, Ref. ۱۶, p. ۲.

۷۸. Matthews, Ref. ۴. p. ۳۵.

۷۹. Richard P Palmer, Computerizing the Card Catalog in the University Library, Libraries Unlimited Littleton, Colo, ۱۹۷۲, pp. ۸۵-۸۶.

۸۰. Matthews, Ref. ۴, p. ۴۲.

SI Matthews, Ref, ۴, pp. ۱۱۱-۳۲۰.

۸۲. Salmon, Ref. ۲, p. ۵۸,

۸۳. -Salmon, Ref. ۲, p, ۶۵.

۸۴. Matthews, Ref. ۲۳, pp. ۱۱-۱۳.

۸۵. Online Catalogs: Requirements..., Ref. ۲۹, p. ۳۶.

۸۶. Jay E, Daily, "Format, Catalog," in Encyclopedia of Library and Information Science (A. Kent H Lancour, and J. E. Daily, eds.), Dekker, New York, ۱۹۷۳, Vol. ۹, p. ۲۳