کشف راه تازه ای برای تولید سلولهای پایه

سلول پایه از توانایی بالقوه برای متحول شدن به کلیه انواع بافت های بدن برخوردار است, به همین دلیل معالجه بسیاری از بیماری ها از جمله معلولیت و بیماری هایی نظیر پارکینسون را نوید می دهد

دانشمندان آمریکایی می گویند فرآیندی را کشف کرده اند که سلول های بالغ را به سلول های نابالغ از نوع سلول پایه تبدیل می کند.

سلول پایه از توانایی بالقوه برای متحول شدن به کلیه انواع بافت های بدن برخوردار است، به همین دلیل معالجه بسیاری از بیماری ها از جمله معلولیت و بیماری هایی نظیر پارکینسون را نوید می دهد.

درحال حاضر تنها راه تهیه سلول پایه، استخراج آن از جنین انسان است. این شیوه به نابودی جنین منجر می شود به همین دلیل با جنجال ها و مخالف های زیادی روبروست.

با این حال دستاورد "موسسه تحقیقاتی اسکریپس" (Scripps) در کالیفرنیا ممکن است به ابداع شیوه ای غیرجنجالی برای تهیه سلول های پایه منجر شود.

کلید پیشرفت تازه در ملکول کوچکی به نام "ریورسین" (reversine) نهفته است.

محققان موسسه اسکریپس دریافتند که این ملکول سبب می شود سلول های بالغ بدن دوباره به سلول های اولیه نابالغ یا همان سلول پایه مبدل شوند.

دکتر شنگ دینگ محقق این موسسه گفت این پیشرفت می تواند تحقیقات در زمینه سلول های پایه را عملی تر کند.

وی گفت: "این پیشرفت به شما اجازه خواهد داد سلول های مشابه پایه را از سلول های بالغ بدن استخراج و در عین حال از مسائل فنی و اخلاقی مرتبط با سلول های پایه جنینی پرهیز کنید."

● امید به آینده

سلول های پایه نویدبخش دستاوردهای بالقوه عظیمی برای بشر است، چرا که از لحاظ نظری به پزشکان امکان می دهد سلول هایی را که بیمار در اثر سانحه یا بیماری از دست داده است پرورش داده و دوباره جایگزین کنند.

برای مثال، امکان استفاده بالقوه از سلول پایه برای پرورش سلول های مغز و نشاندن آنها به جای سلول هایی که در اثر بیماری پارکینسون از دست رفته اند وجود دارد. همین مساله در مورد سلول های لوزالمعده که در اثر بیماری دیابت نابود شده اند صادق است.

دانشمندان معتقدند که بهتر است سلول های پایه از بدن بیمار استخراج شده باشد، چرا که در این صورت سیستم دفاعی بدن سلول های تازه را عنصر مهاجم و بیگانه ندانسته و به آن حمله نخواهد کرد.

با این حال تجربه ثابت کرده است که جداسازی و تکثیر سلول های پایه از سلول های بالغ بسیار دشوار است.

گزینه دیگر، استخراج این سلول ها از جنین انسان است. اما استفاده از جنین به خصوص در آمریکا با مخالفت شدید گروه های موسوم به "حامی زندگی" مواجه شده است. این گروه ها با سقط جنین یا استفاده از جنین به هر شکل دیگری که نابودی آن را در پی داشته باشد مخالفند.

دولت فعلی آمریکا نیز که به سیاست های محافظه کارانه متمایل است استفاده از جنین انسان را برای چنین مقاصدی ممنوع کرده است.

به همین دلیل است که دستاورد تازه می تواند گزینه عملی تری برای تحقیقات در زمینه سلول پایه فراهم کند.

محققان موسسه اسکریپس می گویند که درک نحوه عملکرد ملکول "ریورسین" و اصلاح و بهبود فرآیندی که به تبدیل سلول های بالغ به نابالغ منجر شود، نیازمند مطالعات بسیار گسترده تری است و پیش بینی می کنند که بازسازی بافت های بدن به کمک این شیوه دست کم تا سال های دور در آینده عملی نخواهد بود.